سوني لنڊ

سوني لنڊ ان هنڌ پلي. جتي ڪڏهن مير ٺارو خان ٽالپر جو تخت گاهه ڪيٽي هئي. پراڻ ۽ هاڪڙي جي ونگ واري ونگي پتڻ جي ديهه اٺ ڊهو ۾ پراڻ جي واڳون گھيڙ وٽان هن مالدار ۽ سخي عورت جيڪا ڪاپڙي لنڊ جي ڀيڻ ۽ الهڏنو لنڊ جي لڄ هئي. جنهن جي گھر جي اڱڻ تي ٻڪرين جي ڦرن جي ٻيهه کان سواءِ الهڏنو لنڊ جو نڙ ۽ سانوڻ فقير خاصخيلي جي نڙ بيتن جي گونج هوندي هئي. انهن ڦٽل واٽن تي ان ويران ڪوٽ کي ڏسندي هئي. جيڪو ڪڏهن تخت گاهه هو. ۽ جتي سنڌ راڻي جو جوڀن گذريو هو. ۽ صابل جي نينهن پراڻ جي بيٺل ڇولين ۾ چنڊ کي تڪي ڪڏهن نينهن جي اڇل ۾ تارا ٿي ڳڻيا. ۽ ان گھوڙي جي ٽاپولي جو انتظار ڪندي هئي، جنهن تي شهسوار سردار نبي بخش لغاري ايندو هو. ان جون اکيون يار جي واٽ نهاريندي جڏهن پراڻ جي ويران بندر ۽ سامهون ڀٽ تي پونديون هيون ته سانوڻي مينهن جيان سندس اکڙيون وسڻ لڳنديون هيون. اتي جڏهن صابل نه رهي، مير ٺارو نه رهيو. پراڻ ۾ واڳون گھيڙ وارا واڳون نه رهيا. بندر ويران ٿيو. تخت گاهه وارو ڪوٽ ويران بنيو. تڏهن سوني لنڊ جي دل ۾ الاجي ته ڪهڙا ارمان اٿيا. ۽ هو ان پٽ تي ايندڙ ۽ ويندڙ قافلن جي ڀرجهلو ٿيڻ لڳي. ڪنهن سڪي ويل املتاس جي وڻ تان ڪوئل جي اداس ڪوڪ سوني لنڊ جي من ۾ سخا جون ڏياٽيون ٻاري وڌيون. ۽ ڪيٽي مير ٺارو خان کان ٿر، لاڙ ۽ ڪڇ جي پٽن تي سندس سخا جا گيت ڳائجڻ لڳا. ۽ قدرت وارو به مٿس مهربان ٿيو جو سندس پيٽ مان جيڪو پٽ ڄائو. جنهن جو نالو مير محمد رکيو ويو. جنهن پنهنجي والد جو ڇڏيل نڙ ۽ بوڙيندو تي اهڙي ڦوڪ ڏني. جنهن کيس حسن درس جي لفظن ۾ “پراڻي عشق پوڙهي جي، وڄت نڙ ڦوڪ مان نڪتي، ملڻ هي مير محمد جو، جوانين کي جڙي ٿو پيو” واري تاريخي نظم جيان عالمي شهرت ڏياري ڇڏي ۽ ڪيٽي مير ٺارو ۾ باغ علي فقير جو روبينا سان عشق به انوکو هو ته، وري قدرت واري فقير سڏائيندڙ مير محمد لنڊ کي فقير ذوالفقار علي لنڊ جهڙو پٽ عطا ڪيو. جيڪو بوڙينڊي سميت ست ساز وڄائيندڙ موجوده وقت جو اهڙو موسيقار، فنڪار ۽ گائڪ آهي. جنهن تي سنڌ ۽ پاڪستان کي ناز آهي. سوني لنڊ 150 سال جي ڄمار ۾ وفات ڪئي. سخي عورت مائي سوني لنڊ جون ڳالهيون اڄ به ڪيٽي مير ٺارو خان جا وڻ ٻڌائين ٿا ته، شاهه عبدالطيف ڀٽائي رح جي پارکو ۽ فقير مير محمد لنڊ جي شاگرد فقير لکاڏنو جت موجب ته امان سوني جي سخا جون ڪهڙيون ڳالهيون ڳائجن. هو پراڻ جي پٽ جي اهڙي سخي عورت هئي. جنهن سان ڪنهن جي ڀيٽ ڪرڻ هن جي ڳڻن جي توهين ٿيندي. واري لفظن مون کي ونگو پتڻ جي پرڳڻي هاڪڙي ۽ پراڻ جي ونگ واري ان ونگي پتڻ جي شاندار ماضي جي ياد ڏياري ڇڏي. جتي ڪڏهن دريائي سنگم وارو هي ماڳ سنڌ جو پرڳڻو به هو ته، هتان وڻج واپار ڏيساورن ڏانهن به ٿيندو هو. ونگائي ٻولي جو لهجو به هو ته هتي جنگين سميت پراڻ ۽ هاڪڙي جي ڇولين جيان ڪيئي ڪهاڻين جنم ورتو پر انهن جا نشان به مٽي جي مٽي ٿي ويا آهن. ماضي جي انهن ڪهاڻين جي ڪابه ڄاڻ نٿي ملي. پر ان سوني لنڊ پنهنجي گهر جو در ڪڏهن به ڪنهن سوالي لاءِ بند نه ڪيو. ۽ سوالي وٽائنس خالي نه موٽندو هو. سوني لنڊ جي وفات بعد کيس اولياءُ لال فقير جي قبرستان ۾ مٽي ماءُ حوالي ڪيو ويو. اڄ به علائقي ۾ سندس مال ۽ سخا جي هاڪ آهي.



شخصيتون ۽ خاڪا

سون سريکيون عورتون