راڌا ڀيل
دلت سجاڳ تحريڪ جي وجود ۾ اچڻ وقت ڪو به مرد ان ڌرمي اسٽيٽسڪو کي چيلينج ڪندڙ تحريڪ ۾ ڪير به اڳواڻي نه پي ڪري سگهيو، پر راڌا کي جڏهن محسوس ٿيو ته، تاريخ سندس ڪلهن تي مسڪينن جي حقن لاءِ جدوجهد ڪرڻ جي ذميواري سونپي رهي آهي، ته هن اها اهم ذميواري سنڀالي، ۽ هر تنقيدي طوفان کي منهن ڏنو. هن وڏي دليري سان سڀني مخالفن جو مقابلو ڪيو. راڌا هن وقت دلت سجاڳ تحريڪ جي مرڪزي صدر آهي. هوءُ مظلوم انسانن لاءِ مسلسل جاکوڙ ڪري رهي آهي. راڌا هڪ ئي وقت تي گھريلو عورت به آهي، ته جدوجھد جي ميدان تي به بيٺل آهي. هو ڳالهين کي غور سان ٻڌي به ٿي ته تقرير ۾ جي فن ۾ جي به وڏي مهارت اٿس. مظلومن جي دردن کي سوچي ۽ لوچي ٿي ته انهن دردن تي پنهنجي قلم سان مختلف اخبارن ۾ لکي به ٿي. هو گھر ۾ ويهي رليون به سبي ٿي، مانيون به پچائي ٿي. سلائي لاءِ سئي جي پاکي مان سڳو مٽائيندي به سورن وارن لاءِ سوچي ٿي، هن جي سوچن جو مرڪز مظلوم، پورهيت ۽ خانه بدوش آهن. انهن خيالن جي ڪري راڌا ڀيل هن سماج ۾ جي اک ۾ ڪٽر بڻيل آهي. هو دلت سجاڳ تحريڪ جي پليٽ فارم تان پيڙهيل مظلوم ماڻهن لاءِ جدوجھد ڪري رهي آهي. برصغير جي لکين دلتن جي ڳچي مان غلامي جو ڳٽ ڪڍڻ لاءِ ڊاڪٽر ڀيم رائو امبيڊڪر تاريخي جدوجھد ڪري چڪو آهي. پاڪستان ۾ به دلتن جي حقن لاءِ خورشيد قائم خاني، ماما فيض محمد شيدي، محب ڀيل، صوفي حسين، ايف سي راٺوڙ، سونو کنگھاراڻي، سريندر ولاسائي، ڏامرو ميگھواڙ ۽ ٻيا لاتعداد دوست گھڻي عرصي کان ڪم ڪندا رهيا آهن. راڌا ڀيل جي جدوجھد انهن ڀٽڪندڙ انسانن جي تقدير کي تبديل ڪرڻ لاءِ آهي جن کي عام طور هن سماج ۾ ڪراهت جي نگاهه سان ڏٺو ويندو آهي.