شخصيتون ۽ خاڪا

سون سريکيون عورتون

تحقيقي مضمونن تي مشتمل هن ڪتاب جو ليکڪ ناميارو صحافي عثمان راهوڪڙو آهي.”سون سريکيون عورتون“ سنڌ جي کاهوڙي ليکڪ ۽ محقق عثمان راهوڪڙي جو ڏاڍو اهم ۽ ڪارائتو ڪتاب آهي. جنهن ۾ هن ٿر، لاڙ ۽ وچولي جي سدا حيات عورتن جي ڪردار کي دل سان اجاگر ڪيو آهي. هُن هڪڙي نئين تاريخ هن ڪتاب ذريعي قلمبند ڪئي آهي.
Title Cover of book سون سريکيون عورتون

عائشه لغاري

عائشه لغاري جهڏي لڳ ڳوٺ نور محمد خان لغاري ۾1981ع ڌاري ڪامريڊ الهڏتو لغاري جي گهر ۾ پيدا ٿي. هن جو ڳوٺ پراڻ ڍوري ۽ هاڪڙي ۽ پراڻ جي ناري جي وهڪرا بيهي ويل ڪنڌين جي وچ ۾، هن وقت جمڙائو واهه جي ڪپ ڀرسان آهي. هن کي ننڍي هوندي کان ئي پڙهڻ جو گهڻو شوق هو. ان وقت سندس ڳوٺ ۾ ڇوڪرين جي پڙهائي کي سٺو نه سمجهيو ويندو هو. هو پنهنجي ڀائرن جا ڪتاب هٿن ۾ کڻي کين ڏسندي رهندي هئي. جيئن ته سندس پيءُ ڪامريڊ الهڏتو لغاري سلجهيل ۽ آزاد خيالن جو ماڻهو هو. تنهن پنهنجي نياڻي جي علم سان محبت کي محسوس ڪري، کيس ڪتاب، قلم وٺي ڏنا ۽ پڙهڻ لاءِ کيس پنهنجي ڳوٺ جي اسڪول ۾ داخل ڪرايو. پڙهائي ڏانهن لاڙو هئڻ سبب هي شوق مان اسڪول وڃڻ لڳي ته، کيس تمام گهڻي خوشي ٿي. اسڪول جي بلڊنگ پڪي نه هئڻ سبب عائشه جي ڏاڏي ۽ والد همت ڪري، پنهنجي ڳوٺ ۾ اسڪول جي ڪچي عمارت ٺهرائي هئي. جنهن ۾ ٿر جو محنتي استاد آچار ٻارن کي پڙهائيندو هو. عائشه اسڪول کان پوءِ رات جو به پنهنجي ڀاءُ سان گڏ ڏيئا ٻاري پڙهڻ واري جستجو ۾ لڳل رهي. عائشه جي انهي شوق کي ڏسي سندس پيءُ به پڙهائي ۾ سندس مدد ڪندو هو. هن ڳوٺ ۾ ڇوڪريون پرائمري جا پنج درجا پڙهي سگهنديون هيون. پر عائشه جي پيءَ ڪامريڊ الهڏتي ڪوششون ڪري ڳوٺ ۾ مڊل اسڪول منظور ڪرايو ته، برادري جي ڪجهه ماڻهن اعتراض واريو، ته مڊل اسڪول ۾ ڇوڪريون پڙهنديون. جنهن ڪري مڊل اسڪول رد ڪرايو وڃي، پر ڪامريڊ سندن دڙڪن داٻن ڏانهن ڌيان ئي نه ڏنو، ۽ مڊل اسڪول ٺهي ويو. جڏهن عائشه 1991ع ۾ پنجون پاس ڪيو ته سندس والد کيس مڊل اسڪول ۾ داخل ڪرايو ته، عائشه جي اسڪول وڃڻ تي برادري وارن اعتراض واريو ۽ ڇوڪرين کي پڙهائڻ واري معاملي تي ڪامريڊ الهڏتو جا برادري وارن سان اختلاف وڌي ويا ۽ کيس ڀت برادري مان ڪڍيو ويو. پر عائشه جي پڙهائي لاءِ هو برادري وارن سان مهاڏو اٽڪائي بيهي رهيو. هن اهو عزم ڪيو ته، پنهنجي نياڻي کي هر صورت ۾ تعليم ڏياريندو. هن جي ان سچائي ۽ جدوجهد جي ڪري 1989ع ۾ گرلس اسڪول جي بلڊنگ ٺهي. عائشه به 1996ع ۾ ميٽرڪ جو امتحان پاس ڪيو. اسڪول ۾ ڪابه ماسترياڻي ايمانداري سان پنهنجي ڊيوٽي ڪري نياڻين کي پڙهائڻ لاءِ تيار نه هئي. اهڙي حالت ۾ عائشه جي والد ڏاڍي ڪوشش ڪئي ته، سندس عائشه کي ماسترياڻي جي نوڪري ملي پئي ته، هو ڳوٺ جي اسڪول ۾ نياڻين کي تعليم ڏي. پر گهڻي ڪوشش کان پوءِ به سندس اهو سپنو ساڀيان نه ٿيو. جنهن کان پوءِ هن پنهنجي پٽن جهڙي ڌيءُ کي چيو ته اسڪول کي هر صورت ۾ هلائڻو آهي. ان ڪري تون بنا ڪنهن پگهار جي نياڻين کي پڙهاءِ. ۽ پوءِ 1998ع کان عائشه تعليم جي ميدان ۾ بنا ڪنهن معاوضي جي نياڻين کي تعليم ڏيندي رهي. هن بهادر نياڻي ڪنهن اڳيان هٿ ٽنگڻ کي عيب سمجهيو. ان لاءِ هڪ مهيني تائين صبح جو ڳوٺ کان سواري نه ملڻ سبب جهڏي شهر تائين گڏهه گاڏي تي چڙهي ايندي هئي. جتان کان بس ۾ چڙهي ڊگهڙي سلائي جي سکيا وٺندي هئي ته شام جو نياڻين کي پڙهائيندي هئي. نئين عزم سان عائشه 16 سال نياڻين کي تعليم ڏيڻ ۾ وقف ڪيا آهن. نياڻين جي تعليم لاءِ سندس جاکوڙ کي زمانا ياد رکندا.