راڻو چندن ۽ ڀٽياڻي
ڪري سگهيو نه ڪو ريس، ڪلان جهڪايا سير،
ڏان اڳي ڏان ڪريو، سوا سير، سُون چندن برس چويس.
راڻو هر روز پيو سخا ڪندو هو ۽ سخا ۾ سون ڏيندو هو. ۽ پنهنجي سموري زمين جو آڳ واڳ ويري گوهيل کي بنائي ڇڏيو هئائين. ويري گوهيل راڻي جي زمين آباد ڪئي ۽ روايت آهي ته، جيسلمير جي ڀاٽي راجا جي وڏ ڪنوار ڌيءُ ڀٽياڻي کي اغوا ڪري کڻي آيو. جنهن سان راڻي چندن جي شادي ڪرايائين. روايت تحت رواي روايت ڪن ٿا ته راڻي ڏاڍي وفادار هئي. جيستائين راڻو ماني نه کائيندو هو. تيستائين راڻي ڀٽياڻي ماني ڪون کائيندي هئي. جڏهن راڻو ڪمن ڪارن سبب چندن گڍ کان ٻاهر هوندو هو ته هڪ جوتشي راڻي کي ٻڌائيندو هو ته هاڻي راڻي ماني کاڌي آهي. ان بعد راڻي به ماني کائيندي هئي. هڪ ڀيري راڻو چندن گڍ کان ٻاهر ويل هو. جوتشي جي طبيعت خراب هئي. سو هن پنهنجي پٽ کي راڻي ڏانهن موڪليو. جوتشي برهمڻ راڻي جي پرک خاطر کيس چيو ته راڻي اڄ راڻو رڻ ڀومي ۾ مارجي ويو آهي. اهو ڍونگ ڪري جوتشي برهمڻ راڻي جي پرک ٿي ڪرڻ چاهي. جوتشي جا اهي لفظ ٻڌڻ سان راڻي دانهن ڪري بيهوش ٿي وئي ۽ جئين ئي ڪجهه هوش ۾ آئي ته، آڙاهه تيار ڪرڻ جو حڪم ڪيائين. ڪاٺيون گڏ ٿي ويون. راڻي ستي ٿيڻ لاءِ آڙاهه ۾ گهڙي پاڻ کي باهه ڏياري ڇڏي. ايتري ۾ راڻو چندن به پنهنجي ماڳ پهچي ويو. پر راڻي ڀٽياڻي جو سون جهڙو جسم باهه ۾ سڙي ويو. پوءِ راڻي برهمڻن کي راڄ مان لڏائي ڪڍيو. ۽ ننگرپارڪر جي ڪارونجهر جبل مان وهندڙ برساتي نديءَ تي وفا جي علامت راڻي ڀٽياڻي جو نالو پئجي ويو. هاڻي به ننگرپارڪر جا ماڻهو راڻي چندن، راڻي ڀٽياڻي ۽ ويري گوهيل جي وفا جا داستان پيا ٻڌائيندا آهن.