ڪلا پرڪاش

ڪلاپرڪاش ڌيءُ پارومل چندواڻي 2 جنوري 1943ع ۾ ڪراچي ۾ ڄائي. ابتدائي تعليم هرديوي گرلس هاءِ اسڪول ڪراچي مان ورتائين. ۽ پوءِ 1947ع ۾ ورهاڱي جو واءُ کيس هندستان گهلي ويو. ان وڇوڙي جي واءُ جيڪي کيس دل تي زخمن جا چٽ چٽيا. تن کيس ادب جي دنيا جو هميشه هميشه لاءِ جتي، مسافر بنائي. يادن جي ٽياس تي ٽنگي ڇڏيو. اُتي کيس گهوٽ به گھايل دل وارو موتي مليو. جنهن کي پڻ انهي وڇوڙي واري واءُ شاعر بنايو هو. هن جوڙي جو ناتو ان واءُ پنهنجي ڌرتي کان ڇنو هو. هو رنا هئا. رڙيا هئا، پر ان واءُ کين گهليو هو. هو پنهنجي ماتر ڀومي کان پري هليا ويا هئا. جتي هو يادن جي سهاري پليا، ۽ هر پل جيئا پي ته، ڪڏهن نه ڪڏهن وري وطن جا وڻ ٽڻ ڏسندا. سو جڏهن ويزا ذريعي اها ڪلا پرڪاش ڪراچي جي هوائي اڏي تي جوڀن رت ۾ لٿي ته، هن جي ويران دل ۾ بهار جو جهونڪو اچي ويو. اها ڪلاچي، اهو ڪلفٽن، سمنڊ. اهي ڇوليون پر واءُ ٻيو. اها هير ته 1947ع کان پوءِ وري انهن ويران اڱڻن تي ڪڏهن نه گھلي هئي. ها هتي هن سرزمين تي جڏهن کان آريا ۽ اڻ آريا ٿيا، تڏهن کان وٺي فضا غمگين نغما ڳائڻ شروع ڪيا هئا. تڏهن کان وٺي 1947ع جي ورهاڱي جھڙو واءُ هن امن واري سرزمين سنڌ تي گھليو هو. جنهن انيڪ وڇوڙن کي پي جنم ڏنو. سو جڏهن ڪلا پرڪاش اٽڪل 34 سالن کان پوءِ پنهنجي جيجل سنڌ جي سرزمين تي پهتي ته، هن پهرين ڌرتي کي چميو ۽ پنهنجي وطن جي انهن گلن جي خوشبو سونگي، جن کي هو ننڍي هوندي سونگيندي هئي. هن کي پنهنجو ننڍپڻ، گھر ۽ اسڪول، سهيليون ۽ اها ڪلاچي ياد اچڻ لڳي، جتي جي مانگر مڇ کي ته مورڙي مير بحر ماري ڇڏيو هو، پر اهو واءُ ڪئين گھليو اهو جملو سندس دل ۾ اٽڪي پيو. هو جيڪا کينچلي عمر ۾ هتان وئي هئي. تنهن زندگي جون هتان وڃڻ کان پوءِ رڳو پن ڇڻ واريون موسمون ڏٺيون هيون. سا اڄ بهار بهار پي ٿي. جو هن اڄ بهار جو هتي اچي جهونڪو پسيو هو. ڪلاپرڪاش ڪراچي مان پنهنجو اباڻو گھر کان پوءِ 34 سال ڀٽڪي هئي. رلي هئي. ۽ ڪڙهي هئي. رلندي، ڪڙهندي، دربدر ٿيندي، هو ڪي جي کلنائي هاءِ اسڪول مان ۽ پوءِ جئه هند ڪاليج بمبئي مان ايم.اي (سنڌي) ۾ ۽ ڊپلوما ان هاير ايڊيوڪيشن (ڊي.ايڇ.اي) بمبئي يونيورسٽي مان حاصل ڪري، 1954ع کان 1971ع تائين، هندستان جي مرڪزي سرڪار جي هڪ کاتي ۾ آڊيٽر رهي. 1971ع کان 1977ع تائين آر.ڪي تلريجا ڪاليج، الهاس نگر، مهاراشٽر ۾ سنڌي جي ليڪچرر رهي. 1980ع کان 1982ع تائين دبئي ۾ هڪ اسڪول جي هيڊ مسٽريس ٿي رهي.
هيل تائين سندس 7 ڪتاب مرڪ ۽ ممتا (ڪهاڻيون) 1973ع، ممتا جون لهرون (نثري نظمن جو مجموعو) اکل ڀارت ۽ سنڌي ٻولي ۽ ساعت سڀا جو انعام يافته. هڪ دل هزار داستان (ناول) 1972ع. شيشي جي دل (ناول) هڪ سپنو لکن جو (ناول) حياتي هوتن ري (ناول) 1974ع ۾ شايع ٿيل آهن. ڪتاب سفر جا تاثرات “هينئڙي منجهه هرن” سندس 1984ع ۾ سنڌ ۾ اچڻ جا احساس آهن. هو جڏهن ڪراچي مان پنهنجي ور موتي پرڪاش جي اباڻي ڳوٺ دڙو اچي ٿي ۽ پنهنجي مڙس، سس ۽ سهري جي گھر ۾ صرف پنج منٽ اجازت وٺي، ڪنهن اوپرن ماڻهن کان داخل ٿئي ٿي. ان جي ڪٿا جيڪا هن ڪتاب “هينئڙي منجهه هُرن” ۾ جنهن دکدائڪ انداز ۽ پيڙاءُ مان گذري لکي آهي، سا پڙهندي دل رُت روئي ٿي. ۽ وڇوڙي واري واءُ جو گھاءُ سندس اندر اڌ ڪريو وجھي ٿو. هو سنڌ ڇڏڻ وقت چوي ٿي شل سنڌ اچي مران! ۽ هو ڪراچي جي رام باغ ڀرسان جنهن طوطا رام بلڊنگ ۾ ڄائي هئي، اتي به صرف 15 منٽ رهي سگهي. ۽ پوءِ دبئي رواني ٿيڻ لاءِ ڪراچي ايئر پورٽ وئي، جتان دبئي رواني ٿي. اهي پندرهن ۽ پنج منٽ هن جو ٻيو جنم هئا، انهن 15 ۽ 5 منٽن جو احوال ۽ احساس هن پنهنجي ڪتاب “جي هيئنڙي منجھه هُرن” ۾ جنهن احساساتي انداز سان قلم بند ڪيا آهن. سو سندس لفظ پڙهندي به اکين ۾ لڙڪ اچيو ٿا وڃن. هو هاڻي دبئي ۾ رهي ٿي. پنهنجي ڪتاب “جي هيئنڙي منجھه هُرن” ۾ هڪ هنڌ لکيو اٿس ته، تاريخ اسان کي ڪيترو غريب ڪري پيش ڪيو آهي. اهو جملو پڙهندي لڱ ڪانڊارجي ٿا وڃن ته، هو موهن جي دڙي جي تهذيب يافته ۽ ڌرتي جي ڌڻين کي تاريخدانن مان ڪن اڇوت ڪري پيش ڪيو ته ڪن ڊيڍ ڪري لکيو. سو واقع ڪلاپرڪاش به صحيح لکيو آهي. ڇاڪاڻ جو اسان جي ڏيهه جي اصل ۽ درست تاريخ ته لکي ئي ڪون وئي آهي. ۽ مون صرف ڪلاپرڪاش جو لکيل هڪڙو ڪتاب “جي هينئڙي منجهه هُرن” ئي پڙهيو آهي. پر هن جيڪو درد جو درياءَ پار ڪيو آهي، ان درد جي درياءَ سندس لڱ لڱ ساڻو ڪري وڌو آهي.

شخصيتون ۽ خاڪا

سون سريکيون عورتون