شخصيتون ۽ خاڪا

ڊاڪٽر ذوالفقار سيال: ادب ۽ شخصيت

ھن ڪتاب ۾ نامياري شاعر، نثرنگار ۽ سرگرم ادبي شخصيت ڊاڪٽر ذوالفقار سيال جي شخصيت تي لکيل مضمون ۽ رايا شامل آھن. سنڌي ادب جي تاريخ جا اهم ڪردار اسان وچ ۾ بيٺل ادب جي روشن ستاري ڊاڪٽر ذوالفقار سيال جي فني لياقتن تي قلم کڻن ٿا، ان کان وڌيڪ مڃتا ڊاڪٽر ذوالفقار سيال لاءِ ٻي ڪهڙي ٿي سگهي ٿي جو هو نه فقط سنڌ ۽ هند جي ادبي حلقي ۾ پنهنجي ناماچاري رکي ٿو پر ڏيهه توڙي پرڏيهه جي اديبن ۽ سڄاڻ ڌرين ۾ ايترو ئي مقبول آهي، جيترو پنهنجي ٻوليءَ ۾، ان جو اعتراف اردو جي نامياري اديب ۽ ڪالم نويس محمود شام به پنهنجي مضمون ۾ ڪيو آهي. جڏهن ته ڪتاب ۾ شامل سنڌي، اردو ۽ انگلش مضمونن ۾ ڊاڪٽر ذوالفقار سيال جي گهڻ رخي شخصيت تي مڪمل طور بحث ٿيل آهي.

  • 4.5/5.0
  • 22
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • ساجد سنڌي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ڊاڪٽر ذوالفقار سيال: ادب ۽ شخصيت

چانڊوڪي ۽ گلابن جي خوشبوءِ جهڙو شاعر

جديد شاعري (Modern Poetry) جي حوالي سان، جنهن ڳالهه تي ڌيان ڏنو پيو وڃي. اها آهي Lyric، جنهن کي ڊاڪٽر تنوير عباسي “غنائيت” چيو آهي. هونئن ته سموري سنڌي شاعري ڳائي وڃي ٿي _ لطيف سائينءَ جا ته پنهنجا سُرَ اسان جي جديد شاعري ۾ سُرن جي کوٽ بيان ڪئي وئي آهي. مان ڪو شاعر ته ناهيان پر دنيا گهمندي، سموري دنيا جي موسيقيءَ کان لطف اندوز ٿيندو رهيو آهيان. حقيقت ته اها آي ته هينئر هي دنيا Beat (ردم) جي دنيا آهي. اهو ئي سبب آهي جو مغربي دنيا ۾، شعر نه، پر ردم هلي ٿو. ان مقبوليت به ماڻي آهي ته اوج به. جنهن جو مثال، مائيڪل جيڪسن، ميڊونا ۽ ٻيا ڪيترائي گروپس آهن. جن جي ردم ۾ ماڻهو ٿوري دير لاءِ پنهنجون پريشانيون وساري، جهومڻ لڳن ٿا.
سنڌي شاعريءَ ۾ ڪلاسيڪل دور کان وٺي، شاهه لطيف تائين. شاهه سائينءَ کان شيخ اياز تائين_ ۽ ان کانپوءِ به نه صرف شاعري ڀرپور آهي، پر ان ۾ تمام گهڻي موسيقيت به سمايل آهي. جيڪا دنيا جي هر حوالي سان پنهنجي عروج تي آهي.
جديد سنڌي شاعري ۾، وري آزاد نظم جي مقبوليت ۽ قبوليت آهي. پابند شاعريءَ تي جديد ۽ نوجوان شاعرن تمام گهٽ ڌيان ڏنو آهي. سواءِ انهن ڪجهه شاعرن جي، جيڪي ماڊرن پوئٽريءَ جو ڀرپور حوالو آهن.
ڊاڪٽر ذوالفقار سيال، جديد سنڌي شاعريءَ جو اهو اهم نالو ۽ حوالو آهي_ جيئن اُڀ تي چنڊ. جنهن جي شاعريءَ غنائيت (Lyric) سان ڀريل آهي. هن جديد غزل ۽ گيت کي هڪ نئون رنگ، روپ ۽ ذائقو ڏنو آهي. هن جو اسلوب سندس پنهنجو ۽ نرالو آهي. سندس اظهار جو ذريعو عوامي، سڌو سادو ۽ فڪر وارو آهي. ذوالفقار سيال جي شاعريءَ ۾ مٽيءَ جي مهڪ ۽ خيالن جي گهرائي آهي. هن جو فڪر ۽ فن، هڪٻئي سان سلهاڙيل آهن. سندس شاعريءَ جو شمار دنيا جي بهترين ليرڪس ۾ ڪري سگهجي ٿو. مونکي ڏاڍي خوشي ٿي آهي ته ذوالفقار سيال جا گيت بلڪل نوان ۽ ماڊرن پيرائي ۾ آهن، جيڪي پوئٽريءَ جون سموريون گهرجون پوريون ڪن ٿا. سنڌي ٻوليءَ ۾ گيت تمام گهٽ لکيا ويا آهن. بردو سنڌيءَ کانپوءِ ڄڻ اها صنف نظر انداز ٿي وئي هئي. پر جديد شاعرن ۾ ذوالفقار سيال جا ايتري تعداد ۾ هتي خوبصورت گيت پڙهي، مان پڪ سان اهو چئي سگهان ٿو ته، ذوالفقار غزل ۽ گيت جو يڪسان بهترين ۽ وڏو نالو آهي. هن جا گيت روايتي گيتن، جنهن ۾ اسان جا لوڪ گيت طرز جا گيت به اچي وڃن ٿا. کان هٽيل، بلڪل نوان ۽ ڏاڍا خوبصورت آهن. جنهن سان سنڌي شاعري ۾ هڪ نئين خوشبو ۽ نواڻ پيدا ٿي آهي. مان منجهي پيو آهيان ته هن کي غزل جو يا گيت جو وڏو شاعر چوان. بهرحال هو بلاشڪ ٻنهي صنفن جو موجوده وقت ۾ وڏو شاعر آهي.
ڊاڪٽر ذوالفقار سيال جي شاعري پڙهڻ کانپوءِ ذهني ٿڪ لهيو وڃي. هن جا ڪيترائي شعر، ريفرنس طور ڪم ايندا ۽ سندس شاعري مزاحمتي شاعري جو هڪ نئون باب پيش ڪري ٿي_ جيڪو هڪ طويل رات جي مزاحمتي ادب جو اولڙو آهي. هن جي پيشڪش ڏاڍي خوبصورت ۽ دل کي ڇهندڙ آهي. جنهن ذوالفقار سيال کي جديد ادب ۾ تمام گهڻو مٿي بيهاريو آهي. هن خوبصورت ڪتاب تي کيس مبارڪ ڏيان ٿو.


(“چهرا چنڊ گلابن جهڙا”، سال 2003ع)

الطاف شيخ