سنگاپور گهڻ - قومو ملڪ آهي.
دنيا جا ماڻهو ڪٿان ڪٿان ٿي سنگاپور گهمڻ اچن ٿا ۽ اسان در تي هوندي به يعني ملائيشيا ۾ هوندي به سنگاپور نه وڃون - بقول آصف جي ”اهو ڪٿي جو انصاف چئبو.“ پر سندس ئي چواڻي ته سنگاپور هلبو ضرور، پر سال جي ٻڌل موڪل مان ڪو به ڏينهن ضايع نه ڪبو، اها ڀلي بچيل رهي ته جيئن انهن ڏينهن ۾ ٿورو پرين ملڪن: ٿائلينڊ، انڊونيشيا ڏي وڃي سگهجي. باقي سنگاپور وڃڻ جي لاءِ آچر جو ڏينهن يا ٻيا موڪلن جا ڏينهن - عيدون ڏياري، چينن جي عيد، نئين سال يا ڪرسمس جي موڪل وارا ڏينهن استعمال ڪبا.
ملائيشيا ۾ مهينو کن مس ڪو گذريو هوندو ته هڪ ڏينهن ڪئپٽن ذوالفقار رسيس واري چانهن تي رڙ ڪري چيو: ”اڙي خبر اٿَوَ ايندڙ مهيني جي پهرين جمعي تي هندن جي ڏياري آهي. ۽ هتي ڏياريءَ جي موڪل ٿيندي آهي.آچر به ٿي موڪل.باقي وچ وارو ڏينهن ڇنڇر موڪل وٺي هلو ته هلون سنگاپور.“ سڀني واه واه ڪئي.
سنگاپور ۽ ملائيشيا گهڻ قومن وارا (Multiracial) ملڪ آهن. يعني منجهن ڪيترن ئي مذهبن ۽ زبانن جا ماڻهو رهن ٿا. جيئن هتي ملائيشيا ۾ ملئي مسلمان آهن. ۽ سني فرقي جي شافعي اسڪول سان واسطو رکن ٿا. ٻئي نمبر تي چيني آهن. جيڪي ايامن کان هتي رهن ٿا جن جا پڙ ڏاڏا تڙ ڏاڏا چين، تائيوان، هانگ ڪانگ وغيره کان هتي آيا جيڪي ڪيترن ئي قسمن جون چيني زبانون ڳالهائين ٿا. جهڙوڪ: منڊران، ڪئنٽونيز، هئنڪو، هئڪن، ٽيو چو وغيره وغيره ۽ گهڻا ڪئنفيوشس مذهب سان تعلق رکن ٿا. ڪجهه ڪرسچن ۽ مسلمان آهن ۽ ڪجھه بي دين پڻ، انڊين ۾ گهڻي ڀاڱي سائوٿ انڊين تامل ۽ سک آهن. تامل هندو به آهن ته مسلمان ۽ عيسائي به، اهي تامل زبان ڳالهائين ٿا، ڪجهه مليالم ۽ تيلگو ڳالهائين ٿا. سک پنجابي ڳالهائين، پر لکن گرمکيءَ ۾ اهي گرو نانڪ کي مڃين. ڪجهه ملبار جا ملباري مسلمان آهن. ڪجهه گجرات (هندستان) جا گجراتي آهن ۽ ڪيم ڇم_ مزاماڇو واري زبان ڳالهائين ڪجهه سنڌي آهن، جيڪي گهڻو ڪري سڀ هندو آهن. (منجهن ڪي ايڪڙ ٻيڪڙ سک به آهن) جيڪي سنڌي ڳالهائين ۽ گهڻو ڪري واپار انهن حوالي آهي. ڪجهه انهن مان نوڪرين ۾ پڻ آهن ۽ ڪجهه اسان جهڙا ويجهڙائيءَ ۾ پاڪستان کان آيل مسلمان سنڌي آهن، جيڪي نوڪريون ڪن. ڪجهه ٻيا پاڪستان جي مختلف صوبن جا مسلمان آهن. انڊين ۽ يورپ جي ماڻهن ۾ جيڪي ڪرسچن آهن سي به مختلف فرقن جا ڪرسچن آهن. جهڙوڪ: ڪئٿولڪ، پروٽيسٽنٽ، ميٿاڊسٽ، هولي فئملي، سيونٿ ڊي ايڊوينٽسٽ وغيره وغيره هر هڪ کي پنهنجا پنهنجا مندر ۽ گرجا گهر آهن. سو هتي موڪلون به مسلمانن جي ڏينهن کان علاوه هندن، ڪرسچن ۽ چينين جي ڏينهن تي پڻ ٿين. ڪجهه سال اڳ تائين ته هتي ملائيشيا ۾ پڻ سنگاپور وانگر چار زبانون: ملئي، انگلش، چيني ۽ تامل هليون ٿي، پر هاڻ سڄي ملڪ ۾ فقط هڪڙي ملئي ڀاشا (Bhasha_ Malaysia ) ڪري ڇڏي اٿن.