سنگاپور۾ گهڻائي چينين جي آهي
بحرحال سنگاپور حد کان وڌيڪ سکيو ستابو ۽ سهڻو ٿيندو وڃي. ان جو اندازو ملائيشيا ڇڏي سنگاپور گهڙڻ سان ئي ٿئي ٿو. وچ ۾ وقت جو فرق رڳو پنج منٽ ۽ مفاصلي جو فرق ٻه ٽي ميل آهي. هونءَ ته ملائيشيا به سکيو ستابو، صاف سٿرو، سهڻو ۽ امير ملڪ ٿيندو وڃي، پر سنگاپور جي ڳالهه ئي ٻي آهي.سنگاپور گهڙڻ سان ئي محسوس ٿئي ٿو ته ڪا وڏي تبديلي اچي ويئي آهي. سنگاپور به ملائيشيا وانگرسرسبز ۽ سائو آهي، پر اتي هروڻ، هرٻوٽو، پنهنجي جاءِ تي پيو سونهي. ڪٿي به گاهه وڌيل نظر نه ٿو اچي.ڊگهين ۽ آسمان سان ڳالهيون ڪندڙ عمارتن جا شيشا چمڪندا رهن ٿا. رستا صاف سٿرا ۽ لسا، ڦٽ پاٿن تي رستن ۽ بسن جا نالا ۽ نمبر لڳل. مسافرن جون قطارون ۽ ويهڻ لاءِ اڏاوتون. چپي چپي تي پبلڪ فون ۽ ويجهڙائيءَ جون مشهور جايون ڏسڻ لاءِ نالا ۽ تير لڳل. وڏو توڙي ننڍو بااد ب ۽ ڊسيپلينڊ_ جنهن بابت مٿي به لکي چڪو آهيان. جيڪو ماڻهو چين، هانگ ڪانگ، تائيوان، ملائيشيا ۽ ٻين ڏکڻ اوڀر ايشيا جي ملڪن ۾ رهيو هوندو ان کي خبر هوندي ۽ ان ڳالهه جو قدر ڪندو ته چيني ماڻهن کي ائين ڪنٽرول ۾ رکڻ واقعي سنگاپور حڪومت جو ڪمال آهي_يعني ڏنڊي بنا! موچڙي بنا چيني ماڻهوءَ کي ڪنٽرول ۾ رکي نه سگهيو.
ملائيشيا وانگر سنگاپور ۾ به سڀني مذهبن، زبانن، ۽ ماڻهن جي عزت ڪئي وڃي ٿي. حساس عنوانن تي بحث ڪرڻ تي بندش وڌل آهي- جيئن ڪنهن کي به رنج نه پهچي. هر هڪ آزاد آهي ته ٻارن کي انگريزي پڙهائي يا تامل،چيني پڙهائي يا ملئي. مندر ۾ وڃي يا مسجد ۾. گوردواريءَ ۾ وڃي يا پگوڊا ۾ پر ملڪ جي ڊاهه ڊوهه نه ڪري .
ڪيترائي يورپي ۽ مغربي ماڻهومختلف عبادت گهرڏسڻ جي لاءِ سنگاپور ۾ اچن ٿا.جن کي حڪومت جي طرفان اهي ڏسڻ جي اجازت ڏني وئي آهي_بشرطيڪ ان مذهب جون ضروري اخلاقي ۽ رسمي ڳالهين جو خيال رکن_جن بابت حڪومت طرفان ڇپيل گائيڊ بڪ ۾ واضع طور لکيل ٿئي ٿو.جيئن مسجد لاءِ لکيل آهي ته اندر وڃڻ کان اڳ ٽوئرسٽن لاءِ ضروري آهي ته بوٽ ٻاهر لاهين. سگريٽ ڇڪڻ يا ڏاڍيان ڳالهائڻ کان پرهيز ڪن. اسڪرٽ يا ٻانهن بنا بلائوز پاتل عورتون پنهنجي سڄي جسم کي ڍڪي پوءِ اندر وڃن ۽ اها عورت جيڪا حيض وارن ڏينهن Menstrual_ Periods ۾ آهي.اها اندر نه وڃي - وغيره وغيره.
سنگاپور ۾ گهڻائي چينين جي آهي.ڪي ڏهه سيڪڙو کن ملئي ۽ هندستاني ٿيندا. پر ماڻهن جي حساب سان مسجدون تمام گهڻيون آهن. ملائيشيا ٽپي سنگاپور اچڻ شرط ئي هڪ تمام وڏي خوبصورت مسجد کاٻي پاسي نظر اچي ٿي. جيڪا شايد هن سال ٺهي راس ٿي آهي. جو هن کان اڳ هتان لنگهندي نظر نه آئي. ان کان علاوه شهر ۾ ٻيون به ڪيتريون ئي ننڍيون وڏيون مسجدون آهن. وڪٽوريا ۽ جالان سلطان تي ملباري مسجد، عرب اسٽريٽ وٽ سلطان مسجد ۽ بيچ روڊ جي ڇيڙي وٽ حاجاڻي فاطمه مسجد، وڏين مسجدن مان ڪجهه آهن.