توکي مال وڪڻڻ جي ڳڻتي آهي
تندورچي چڪن، بمبئي ڪواب، ڪيلي جي پن تي مڇي، گانگٽ ڳاڙهن مرچن مسالن ۾ مٽن دو پيازا، ساڳ پنير ۽ ملائي ڪوفتا، نان ڪلچا ۽ اڦڙاٽا، ڪشميري پلاءُ، ويجيٽيرين ٿالهي _ وغيره وغيره.
پوءِ سندس قيمتون پڙهي دماغ چڪرائڻ لڳو ته هي ڇا _ ڇڙو سال ڏيڍ اڳ جيڪو نان فقط چند سينٽ (روپيو سوا) ۾ ورتو پئي ويو، اهو هاڻ ڊالرکن ۾ (ستين اٺين روپئي) ٻوڙ ڀاڄي ويندي دال جي پليٽ به پهرين کان ٻيڻي ٽيڻي اگهه تي. سنگاپور ڪو جپان يا سئيڊن ناروي ته نه آهي _ جتي نه اناج پهچي سگهي نه ڀاڄي بيضو _ جنهن ڪري قيمتن ۾ ايترو واڌارو رکيو وڃي، پر ڪمال آهي، هيڏن قيمتن هوندي به هيءَ ماڻهن جي رش! خبر ناهي ڪهڙا ماڻهو هتي ٽي وقت ماني کائڻ اچن ٿا. سامهون نظر ڦيرايم؛ هڪڙا ته سنڌي سيٺيون لکها ڪروڙا ڊالرن جا واپاري ۽ ڪوٺين دڪانن جا مالڪ پنهنجن يورپين يا ديسي مهمانن سان گڏ هئاڪجهه انڊين ايئر لائين جون ايئر هوسٽسون ۽ ٻيو ڪجهه عملو هو. ڪجهه سک دڪاندار ۽ ٽوئرسٽ هئا. انهن کان علاوه چوٿو کن هوٽل سٿڻ قميص ۾ ملبوس پٺاڻن ۽ افغانين سان ڀريل هئي. ٿوري دير اڳ اچان ها ته شايد تعجب لڳي ها ته هي غريب ماڻهو ايڏو خرچ ڪري سنگاپور ۾ ڇا ڏسڻ آيا آهن. پر مٿي چڙهندي وقت هاءِ اسٽريٽ شاپنگ سينٽر جي بهري Basment وارن دڪانن مان هڪ سک دڪاندار کان قميص لاءِ ڪپڙو ٿي ورتم ته هن وراڻيو؛ ”سائين اسان هاڻ يڪو يڪو تاڪيو وڪڻندا آهيون. قميص لاءِ ٽي گز ڪتري نه ڏئي سگهنداسين.“
”يڪو يڪو تاڪيو!“ مون کي تعجب لڳو. هي بهري جا دڪاندار ته ٻه چار سال اڳ اچبو هو ته وال وال ڪپڙي وٺڻ تي به خوشامندون ڪندا هئا. هينئر ڏسندي ئي ڏسندي سنگاپور چڱي ترقي ڪئي آهي. هر ڪو هول سيل جو دڪان ٿي ويو آهي. مون اچرج مان پڇيو مانس؛ ”سردار جي هتي ڪنڊ پاسي ۾ توهان کان تاڪين جي تاڪيا ڪير ٿو وٺي“
ٻه چار افغاني ان وقت دڪان جي ٻاهران لنگهي رهيا هئا. انهن ڏي اشارو ڪندي چيائين؛ ”اسان جا اڄڪلهه وڏا گراهڪ پاڪستاني آهن. تاڪيا ته ڇا هي جيڪي دٻا ڏسو ٿا _ جن ۾ ٻاهتر ٻاهتر تاڪيا اچن ٿا _ اهي دٻا يڪا يڪا ڊزن وٺيو وڃن. ڪڏهن پاڻيءَ واري جهاز رستي ڪڏهن هوائي جهاز رستي _ ڪراچيءَ کڻي ويندا آهن.“ سک دڪاندار ساهه کڻي چيو؛ ”خبر ناهي ڪٿي ڪٿي هيڏو مال وڃيو ٿا وڪڻن.“
”توکي مال وڪڻڻ جي ڳڻتي آهي،“ مون دل ۾ سوچيو، ”مون کي اهو سمجهه ۾ نه ٿو اچي ته هي افغاني، هي بنگالي، هي ايراني خبر ناهي ڪٿان پاسپورٽ ۽ شناختي ڪارڊ هٿ ڪرايو رات اندر پاڪستاني ٿيو وڃن.“ ۽ هاڻ وري اهي ڳالهيون هن هوٽل ۾ ويهي سوچي رهيو هوس ۽ ملئي ڇوڪريءَ اچي وچ ۾ ڳالهايو؛ ”سائين اڃا ٿورو انتظار ڪرڻو پوندو جو ٻاهر جا ڪجهه آيل آرڊر اڃا آهن.“