هن پاسي نوڪريءَ بابت ڪجهه ڳالهيون
جنهن اداري سان واسطو آهي اهو تمام وڏو ادارو آهي ۽ ان ۾ نوڪري ڪرڻ جو تجربو اڳتي هلي ڪم اچي سگهي ٿو ۽ ان بعد پنهنجي ملڪ يا ڌارين ملڪن ۾ سٺي پوزيشن حاصل ڪري سگهجي ٿي.
پگهارسعودي عرب ڪويت يا ٻين عرب يا يورپين ملڪن جهڙو گهڻو نٿا ڏين پر ايترو آهي ته هن ولايت ۾ سٺو گذارو ٿي سگهي ٿو.باقي بچت ڪجهه به نه.
ملٽري ڪنٽونمينٽ ٽائيپ زندگي آهي. يعني جتي نوڪري ۽ رهائش آهي اها جڳهه ملاڪا شهر کان پر ڀرو آهي. هڪ پنهنجي ننڍڙي دنيا آهي جتي سخت سڪيورٽي آهي. نوڪري ڪندڙ ۽ سندن فئملين لاءِ اندر ڪلب، ڪئنٽينون، راندين جا ميدان، لئبرريون، سُئمنگ پول، پارڪ، جمناسٽڪ هال ۽ هوٽلون آهن. شهر جي گوڙ گهمسان کان پري هجڻ ڪري ڪن کي هيءَ سانت واري زندگي وڻي ٿي ۽ ٽن سالن جو هڪڙو مدو پورو ڪرڻ بعد ٻيو به ڪرڻ جي خواهش رکن ٿا. ڪن کي ته بنهه نٿي وڻي. هو سنگاپور يا آسٽريليا ۾ نوڪرين لاءِ واجهائي رهيا آهن. سو اهڙين ڳالهين لاءِ تون پاڻ ئي فيصلو ڪري سگهين ٿو.
هتي ملائيشيا ۾ ڪجهه سالن کان جيتوڻيڪ سڀ اسڪول ۽ ڪاليج ملئي زبان جا ڪري ڇڏيا اٿن، پر ملاڪا شهر ۾ جيئن ته بين الاقوامي هوٽلن، ڪارخانن ۽ هن قسم جي ادارن ۾ فارينر ڪم ڪن ٿا سو انهن لاءِ هڪ انگريزي اسڪول جو پڻ بندوبست آهي.
اسڪول جي في جيتوڻيڪ قاعدي موجب اڌ ٻارن جي مائٽن کي ۽ اڌ اداري کي ڀرڻي آهي. پر اڃا تائين سڄي في ادارو ئي ڀري پيو. ويندي اسڪول تائين ٻار ڇڏي اچڻ ۽ وٺي وڃڻ لاءِ بس رکي آهي.
ملائيشيا جا ماڻهو محبتي ۽ سادا سٻاجهڙا آهن. ان ڪري هتي رهڻ ۾ اهو سڪون آهي. جيڪو اڄڪلهه دنيا جي فقط ايڪڙ ٻيڪڙ ملڪن؛ جپان، سئيڊن، ناروي، چين ۽ ڪجهه سوشلسٽ ملڪن ۾ وڃي رهيو آهي.
ملائيشيا مسلمانن جو ملڪ آهي ۽ هر هنڌ حلال شي ملي ٿي، سو هتي اهي ڏکيائون نه آهن جيڪي آمريڪا، جپان يا روس جهڙن ملڪن ۾ نوڪري ڪندي درپيش اچن ٿيون _ يعني حلال گوشت به ڪجهه شهرن جي ڪن خاص دڪانن تان ملي يا وري ملڪي ايمبسيءَ جي معرفت.
ملائيشيا ۾ نماز روزي ويندي ٻارن کي قرآن شريف سيکارڻ ۽ پڙهائڻ جو ڳوٺ ڳوٺ / ڪمپونگ ڪمپونگ ۾ بندوبست آهي.
ملائيشيا ۾ پاڪستانين جي چڱي گهڻي عزت آهي، جو اڃا تائين هتي ڪنهن ورلي پاڪستانيءَ چوري چڪاري، چرس، جهڳڙي، ڦڏي يا بناويزا پاسپورٽ جي اچڻ جهڙو جڏو ڪم ڪيو هوندو _ جنهن کان انگلينڊ آمريڪا يا عرب ملڪن ۾ اسان لاءِ دانهن آهي ۽ اتي جو ماڻهو اسان مان هر هڪ کي شڪي نگاهه سان ڏسي ٿو. ان ڪري اهڙن ملڪن ۾ هڪ حساس ماڻهوءَ لاءِ رهڻ ڏکيو ٿيو پوي.
ملائيشيا ۾ موڪلون هر سال نه ٿيون ملن، پر ٽن ٽن سالن بعد ڏين ٿا. اهو مدو پورو ڪرڻ تي پگهار سان گڏ ٽن مينهنن جي موڪل ڏين ٿا ۽ سڄي فيمليءَ جي اوٽ موٽ جي ٽڪيٽ پڻ.
انهن موڪلن کان سوءِ سال ۾ پندرنهن ڏينهن آرام ڪرڻ يا ملائيشيا گهمڻ ڦرڻ لاءِ موڪل ڏين ٿا. اهو دستور هن پاسي جي سڀني ملڪن؛ سنگاپور، برونائي، پاپئانيوگني ۽ انڊونيشيا وغيره ۾ ساڳيو آهي. هن پاسي هر سال موڪل ان ڪري نه ٿا ڏين جو هڪ ته هي ملڪ پاڪستان کان پري آهي ۽ ڀاڙو ڳرو آهي. (ڪراچيءَ کان جدو فقط ٻه ڪلاڪ هوائي سفرآهي پر ڪراچيءَ کان ڪوالالمپور ڇهه ڪلاڪ آهي.) ۽ ٻيو ته هتي جي زندگي عرب ملڪن وانگر بور ۽ بندش واري ناهي. ان ڪري هتي وقت جلدي گذري ٿو. هتي گهمڻ ڦرڻ ۽ چر پر جي کليل آزادي آهي. موڊ ٿئي ته ڪوالالمپور هليو وڃجي يا ڪيڊاح پينانگ هليو وڃجي يا پيراق. ويندي جنهن وقت دل چوي ته ڀر وارن ڌارين ملڪن؛ سنگاپور، يا ٿائلينڊ، انڊونيشيا يا فلپين بس، ٽئڪسي، يا هوائي جهاز ۾ اچي وڃي سگهجي ٿو.
ملائيشيا دنيا جي بهترين Touroist _ Resorts مان هڪ آهي. جنهنجو چپو چپو نرالو ۽ گهمڻ وٽان آهي. خوشنصيب ماڻهو ويندي يورپ ۽ آمريڪا جي ڏورانهن هنڌن تان ڪهي ڏينهن ٻن جي جهلڪ لاءِ هتي اچن ٿا. ان خيال کان پاڻ ته ڄڻ ويٺائي هتي آهيون .
پر ساڳئي وقت اها ڳالهه به آهي ته ٽي سال چڱووڏو عرصو آهي. پنهنجو اباڻو گهر، ڳوٺ ۽ وطن _ ڪهڙو به هجي، ڪٿي به هجي ته هر انسان کي ياد اچي ٿو. نوڪريءَ جي نوعيت به ڪجهه اهڙي آهي، جو پنهنجي خرچ تي وڃڻ لاءِ به موڪل جي اميد نه برابر سمجهڻ کپي، جو جهجهي جوابداريءَ جي ڪري هڪ ماڻهوءَ جي غير حاضري به اداري کي ڪافي نقصان رسائي ٿي ۽ سڄو ڪم درهم برهم ٿيو وڃي.ان ڪري ٽن سالن جي اندر ڪنهن کي سخت مجبوريءَ جي حالت ۾ شايد موڪل ملي ته ٻي ڳالهه آهي ۽ اهو ٽن سالن جو عرصو گذارڻ ڪنهن لاءِ سولو آهي ته ڪنهن لاءِ ڏکيو.
اداري طرفان سڄي فيمليءَ جي لاءِ فري ميڊيڪل ۽ انشورنس پڻ آهي.
ٽن سالن بعد هر ڪو آزاد آهي. وڌيڪ ٽي سال نوڪريءَ جي لاءِ ٻنهي ڌرين جي گڏيل رضامندي لازمي آهي _ يعني نوڪري ڪندڙ ۽ هتي جي حڪومت. جي نه ته نه. ڇو جو هونءَ ملائيشيا جي حڪومت جي قاعدو قانون به پاڻ جهڙن ملڪن جيان آهي ته جيسين پنهنجو ماڻهو ناهي تيسين ڌارئين کي رکجي. جيئن ئي پنهنجا ماڻهو تيار / Train ٿي وڃن ته ڌارئين جي نوڪري ختم. سو هنن وٽ جيئن ئي پنهنجا ڪئپٽن، چيف انجنيئر، ۽ پائليٽ ٿيندا ته پنهنجي موڪل، سو هن نوڪريءَ ۾ اهو خوف ۽ خطرو هر وقت رهي ٿو ته ٿي سگهي ٿو ته وڌيڪ ٽي ڇهه يا نَوَ سال کن نوڪري ڪرڻ جو موقعو ملي سگهي يا پهرين ئي ٽن سالن بعد هتي جي به نوڪري ختم ته پنهنجي ملڪ جي نوڪريءَ تان به هٿ ڌوئڻا پون.
بهر حال پهريان ٽي سال هتي نوڪري ڪرڻ ۽ پاڪستان جي نوڪري قائم رکڻ جو هڪ اهو ئي طريقو آهي ته پاڪستاني نوڪريءَ مان ٽن سالن جي موڪل N.O.C وٺي اچجي. جيئن وري واپس ساڳي نوڪريءَ ۾ لڳي سگهجي.
هونءَ ملڪ جي فائدي ۾ اهو آهي ته گهڻي کان گهڻا پاڪستاني هتي اچي نوڪري ڪن ته جيئن پنهنجي ملڪ جي هنن ملڪن ۾ نمائندگي رهي ۽ ساڳي وقت اسانجي ڇڏيل جاين تي ٻيا جونيئر پروموشن حاصل ڪري سگهن. آخر انڊين، بنگلاديشي، فلپيني ۽ سائوٿ ڪورين ان کان گهٽ پگهار ۽ ڏکين حالتن ۾ به ٻاهر نوڪري ڪن پيا.