امير ۽ غريب خريدار
”نه سڄو ڪلب فل ٿيو پيو آهي.“
”اهو ٻڌي اسان جا ته طاق لڳي ويا. پر پوءِ يڪدم ڌيان ۾ آيو ته پڪ ڪئپٽن ظهور نالي ڪمرا رکيل هوندا. سو اسان پڇيس ته ڀلا فائيل ۾ ڏسو ته ڪئپٽن ظهور نالي ڪمرا بڪ ٿيل آهن؟“
”نه“
ڏاڍي ٻڌايائين. ”اسان دل ئي دل ۾ چيو. هاڻ ڪئپٽن ظهور کي فون ڪرڻ وارا ئي هئاسين ته چيني ڇوڪريءَ اسان جا نالا پڇيا.
نالا ٻڌي هن هڪ دفعو وري فائيل کوليو ۽ اسان کي خوشخبري ٻڌائي ته انهن نالن تي ٻارهين بجي کان ڪمرا واقعي رکيل آهن. ۽ انهيءَ خوشخبريءَ سان گڏ هن ڪمرن جون چاٻيون اسان جي هٿن تي رکيون. منهنجو ڇهين فلور تي ڪمرو هو ۽ ذوالفقار ۽ آصف جو ٽي ماڙ تي. ڪمرن جا پڙدا سوميرا هئا. ”پر نيور مائينڊ“ دل ۾ سوچيو سين. گهٽ ۾ گهٽ ڪمرا ايئر ڪنڊيشنڊ ته آهن.
سنگاپور جي مئرينرس ڪلب ۾ رهندڙ کي هڪ ڳالهه البت ضرور ذهن ۾ رکڻ کپي ته روز جي مسواڙ ۾ ڪمرو ته سڄو سندن ٿيو، پر ڪاڪوس /وهنجڻ جاءِ تي ڀر واري ڪمري ۾ رهندڙ جو به اوترو ئي حق آهي، ڇو جو هن ڪلب ۾ ٻن ڪمرن کي هڪ ڪامن (ساڳيو) Toilet آهي. جنهن جا در ٻنهي ڪمرن ۾ کلن ٿا.
ان وقت سامان رکي هٿ منهن ڌوئڻ لاءِ باٿ روم ۾ اندر ويس ته ڪنهن جا ڪپڙا ٽنگيل هئا. سوچيم ته هيٺ لهڻ وقت دخل تي ٻڌائيندو ويندس ته مون کان اڳ هن ڪمري ۾ رهندڙ شايد وساري ويو آهي. پر ڳالهه ياد نه رهي سنگاپور جو چڪر هڻي رات جو موٽيس ته باٿ روم خالي هو. سمجهي ويس ته هوٽل وارن منهنجي غير موجودگيءَ ۾ صفائي ڪرڻ وقت باٿ روم به ٺيڪ ڪري ڇڏيو آهي. اها ته خبر صبح جو پئي جڏهن آصف منهنجو باٿ روم استعمال ڪرڻ لاءِ ڊوڙندو آيو ۽ بنا ڪنهن کيڪارڻ جي سڌو اندر گهڙي ويو. واندو ٿي جڏهن ٻاهر نڪتو ته پڇيو مانس ته خدا جا بندا تون ڇهين طبقي تان هتي منهنجو باٿ روم استعمال ڪرڻ آيو آهين. پنهنجو عوام جي استعمال لاءِ ڇڏي آيو آهين يا مسواڙ تي؟
تنهن تي کلي حقيقت کان آگاهه ڪيائين ۽ مون دل ئي دل ۾ شڪر ڪيو ته اڃا مونکي ۽ منهنجي ڀر واري ڪمري ۾ رهندڙ فلپينو جهازيءَ کي ساڳي وقت باٿ روم جي ضرورت محسوس نه ٿي. ٻيو ته چڱو جو اسين ٽي ڄڻا پاڻ ۾ آهيون جيئن ايمر جنسيءَ ۾ هڪ ٻئي جي ڪمرن جو باٿ روم استعمال ڪري سگهياسين ٿي. بهرحال سنگاپور، شنگهائي، بوڪو هامايا هانگ ڪانگ جهڙن مهانگن شهرن ۾ جهازين لاءِ مئرينرس ڪلب زندهه باد.نه فقط هنن ڏور اوڀر جي شهرن ۾ پر انگلينڊ، آسٽريليا، ۽ آمريڪا جي پڻ ڪيترن ئي بندرگاهن ۾ جهازين لاءِ سرڪار طرفان يا رٽائرڊ جهازين طرفان ڪلب _ مئرينرس ڪلب نالي _ يا سي مئن ڪلب .فلائنگ ائنجل ڪلب (Flying Angels Cub ) نالي ٺهيل آهن. جن ۾ سستي اگهه تي جهازن جا خلاصي يا عملو رهي ٿو. بلڪه اهڙن هنڌن تي اسا جهڙا ماڻهو وڌيڪ ئي هو ملي محسوس ڪن ٿا. جو هتي ذات ذات جا سيلر (جهازي) نظر اچن ٿا، جن سان مختلف جهازن، جهازران يا جهاز ساز ڪمپنين، شپ يارڊن، ايجنٽن، سامونڊي رستن، ۽ بندرگاهن. بابت ڳالهيون ۽ خيالن جي ڏي وٺ ڪري سگهجي ٿي _ بلڪه ڪجهه آزاد نموني سان ئي. شام جو خريداريءَ لاءِ آصف ۽ آئون پيپلس پارڪ peoples park وياسين ۽ ڪئپٽن ذوالفقار تنجم پگار ۾. سنگاپور ۾ ڪراچيءَ جي محبوب ڪلاٿ مارڪيٽ، گلئمر ون، ۽ عظما سينٽر جيان سوين شاپنگ سينٽر آهن. جتي هر ملڪ ۽ طبيعت جا ماڻهو پنهنجي مرضيءَ موجب خريداريءَ لاءِ وڃن ٿا. پيپلس پارڪ به هڪ تمام سهڻو ۽ وڏو شاپنگ سينٽر آهي. جتي ڏيڍ سؤ کن وڏا دڪان ڊپارٽمينٽل اسٽور ۽ سپر مارڪيٽون آهن. اهڙي نموني سان تنجم پگار ڪامپليڪس آهي، جيڪو پڻ پيپلس پارڪ وانگر ٽماڙ آهي. پر تنجم پگار ۾ گهڻا دڪان ننڍي کنڊ جي ملڪن جا ؛ سنڌي، هندو، گجراتي، کوجا، ۽ بوري آهن، جيڪي اسان جهڙن جهازين سان اگهه تي ريڙهه پيڙهه نه ٿا ڪن ۽ ٿورو مناسب فائدو رکڻ ۽ گراهڪ کي هميشه پنهنجو ڪرڻ جي اصول تي يقين رکن ٿا. باقي پيپلس پارڪ ۾ اسي نوي سيڪڙو چيني آهن. جيڪي اگهه تي هڪ ته گهڻي ريڙهه پيڙهه ڪن ٿا. سؤ رپين جي شيءِ جا ٻه سؤ يا اڃا به اڍائي سؤ ٻڌائيندا، پوءِ ڪنهن کي وقت هجي ته ويهي مغز ماري ڪري .۽ ٻيو ته چيني دڪاندار اسان جهڙن غريب ملڪن جي ماڻهن کي گهڻي لفٽ نه ٿا ڪرائين. خاص ڪري پيپلس پارڪ جا نه انڊين، پاڪستاني دڪاندار به گهڻي لفٽ نٿا ڪرائين، جو پيپلس پارڪ شهر جي وچ ۾ صاف سٿرو ۽ سهڻو آهي، سو اتي دنيا جا سڀ ماڻهو _ خاص ڪري آمريڪن، آسٽريلين، گلف جا عرب وغيره ليئو ضرور پائين ٿا. اهي امير ماڻهو آهن سو ظاهري آهي ته دڪاندار انهن ڏي گهڻو ڌيان ۽ وقت ڏين ٿا. غريب جي ٻار وانگر اسان جو سندن دڪان ۾ گهڙڻ به ڪڏهن ڪڏهن کين سٺو نه ٿو لڳي. بقول هڪ چينيءَ جي؛ آمريڪن يا يورپي گراهڪ آيل هجي ته پاڪستاني، هندستاني يا بنگالي گراهڪ کي اهڙو رخ ڏجي جو هليو وڃي ته اهو وقت به امير گراهڪ کي ڏجي. جو غريب ملڪ جو گراهڪ هر شيءِ ايتري سستي ڪري وٺندو جو زري گهٽ مور ئي مس حاصل ٿيندو، وري هر شيءِ لاءِ پلاسٽڪ جي ٿيلهي به الڳ سڪڻن وانگر پيو وٺندو جيڪو پڻ وڌيڪ نقصان ۽ آخر ۾ نوٽ به اهڙا چٻاسٻا ۽ پگهريل ڏيندو جو دل پئي ڪچي ٿيندي.