لطيفيات

خزانة العارفين

ڪتاب ”خزانة العارفين “ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. ڪتاب مولانا در محمد ڪانڌڙو خاڪ جو لکيل آهي جيڪو 1962ع ۾ ڇپيو.
Title Cover of book خزانة العارفين

تبصره جديد مشحون بسخن سديد از طبع اديب احسن شيرين زبان اديب زمان جناب محبوب المحبوب صاحب القلم و اللسان دامت حياته – تبصرهء محبوب

جناب مولانا در محمد صاحب خاڪ ڪانڌڙي جو نام نامي سنڌ جي ادبي حلقن کان محتاج تعارف نه آهي. حالانڪ پاڻ هڪ گوشه نشين اديب؛ قادر الڪلام شاعر لطيفي لات جا شاهاڻا شارح، باعمل عالم ۽ متبحر فاضل آهن. ڌڻي تعالى جي فضل و ڪرم سان شعر جي شعوري ميدان ۾ شهسوار آهن. کين عربي، فارسي، اردو، سنڌي ۽ سرائڪي ۾ مساوي طور يدِ طوليٰ آهي.
مگر افسوس ته سندن شہ پارا، بازار ادب ۾، جلوه افروز نه ٿيا آهن. ان ڪري اسان جو عوام، جناب مولانا صاحب جي ملڪوتي مڻيا کان، متعارف نه آهي. سندن خداداد قابليت جو ادنى ڪرشمو، موجوده ناياب رسالي، بنام، (خزانة العارفين) جي سهڻي صورت ۾ هويدا ٿي رهيو آهي. ان مان ديس واسي پوريءَ طرح پرجهندا ته مولوي صاحب جن کي لطيفي معرفت جي مام جو پورو پورو درڪ آهي. مرحوم محمد بخش واصف به شرح لطيفي لکي ديس واسين تي احسان ڪيو ۽ اها شرح گربخشاڻي ڊاڪٽر جي رسالي جي شايع ٿيڻ بعد سنڌ جي مسلمانن طرفان پهريون رد عمل هو. ان بعد مولوي صاحب جي هڪ سٻر ساٿي اخويم عبدالله خان صاحب چنا، اديب سنڌ جي خاص شماره ذريعه، ڊاڪٽر گربخشاڻي جون غلطيون شايع ڪري، سنڌ جي مسلمانن طرفان ٻيو قدم کنيو. هي موجوده ٽيون قدم، جناب مولوي صاحب طرفان کنيو ويو آهي جو مذڪور ٻنهي قدمن جو مرڪب آهي ۽ شاه صاحب جي رساله کي سمجهڻ لاءِ اضافي قدم جي حيثيت رکي ٿو. ڌڻي ڪري ته مولوي صاحب لطيفي رسالي جي هن پاڪ پيغام کي توڙ تي پهچائي. آمين.

ازانسواءِ مولانا صاحب شاه صاحب جي شاهاڻي حياتي جي ڪن خار نڪتن تي به روشني وجهڻ فرمائي آهي، جن مان لطيفي تعليم، قابل توجہ آهي. سندن نظريو تحفته الڪرام مقالات الشعرا جي صاحب مرحوم مير علي شير قانع جي تصديق ڪري ٿو. بندو پڻ ان نظرئي جو قائل آهي ۽ 1948ع ۾ هن جو پرچار ڪري چڪو آهي. جي صاحب روحانيت ۽ وهبيت ۾ عينين رکن ٿا. انهن کي قانع صاحب وارو نظريو قوي نظر اچي ٿو مگر جي دنوي ۽ اڪتسابي علم جا دلداده آهن تن کي اهڙي روحاني ۽ رباني رازن جي ڪهڙي قوت. کجدانند حال ما سبکار ان ساحلها توقع تام آهي ته جناب مولانا صاحب جي هي محبت واري مشقت باثمر ٿيندي ۽ ميڙ لطيفي پانڌيڙن لاءِ هڪ مڪمل سونهي ۽ رهبر جو ڪم ڏيندي.

والسلام
محبوب علي چنا
حيدرآباد 25-2-62