ڪين ڪمائڻ جي بيان ۾
جني ڀايون پاڻ، هڏهن ڪري ڪين،
اهڙا ئي مسڪين، در لگهندا دوست جو.
شرح- ڀٽ ڌڻي فرمائي رهيو آهي ته جو به انسان عاقل خودي کي کائي پاڻ کي ڪين ڪري ٿو ڀائين ڌڻي پاڪ جي دربار اقدس ۾ اول اُهو ئي پير پائي محبوب مقدس جو مشاهدو ماڻيندو- پوءِ جڏهن به ڪوئي آدمي پاڻ وڃائي انهي منزل مقصود تي پهچي ٿو ته اهو مصداق (من لہ المولى فلہ الکل) جو ٿئي ٿو- تڏهن هوت حسيني باليقين فرش کان وٺي عرش تائين هي هوڪو هلائي ٿو ته مون فلاڻي سان محبت مزيد رکان ٿو اوهان به انهي سان محبت رکو اهڙي پڙهي کان پوءِ هر چيز ماڻهو ملڪ وغيره انهي عاشق ايزدي سان ازخود الفت ۽ محبت رکن ٿا جيئن جو انهي ڳالهه تي هن آيت ڪريمه جو اشارو ڪافي ۽ وافي آهي يحبهم و يحبونہ) يعني مولا پاڪ پاڻ هنن سان محبت رکي ٿو ۽ اهي به پنهنجي مولا سان محبت رکن ٿا) حاصل ڪلام ته جو به عاشق صادق پاڻ کي نوري نگار آڏو نيست ۽ نابود ڪندو ته اُهو آگووري انهي کي نيست منجهان هست ۽ نابودي مان بود بڻائي پنهنجو منظور نظر فرمائيندو ۽ اُن کي اهڙي اعلى درجه تي رسائيندو جتي ملائڪ به نه پهچي سگهن. موجب ارشاد هن زيرين بيت جي
(بيت)
ملائک راچه سود از حسن طاعت،
که جام عشق در دل آدمي ريخت.
وري به سرتاج سنڌ فرمائي رهيو آهي ته
(بيت)
جني ڀايون پاڻ کي هڏ ڪري هيڻو
ٻين کان ٻيڻو کٽي ويندا خير سان.
سچ آهي ته جڏهن انسان اُنس-الفت محبت مزيد جي ماڻڻ ڪري ۽ وجودي هستي وڃائڻ ڪري ملائڪن کان به مرتبہ ۾ مٿي چڙهي وڃي ٿو ته پوءِ ٻين عام ماڻهن کان ڪيئن نه منزل مٿي ماڻيندو- جناب سرتاج سنڌ کي پهرين ملاقات ۾ ڪين ڪمائڻ جو اشارو مخدوم محمد زمان لواري واري کان پڻ هن طرح ارشاد ٿيو
(بيت)
ڪين آئين ڪين ٿئين وڃي ڪين ڪماءِ،
لا سين لاڳاپا لوڪ جا وهندي وڃي لاه،
تهان پوءِ سرندياءِ صحبت سپيرين جي.
ڪن جو چوڻ آهي ته هي بيت ملاقات ڪرڻ کان اڳ چورائي موڪليل هو- لطيف لعل انهي پرولي جي مام مخفي کي پروڙي اهڙي طرح دوباري وڃي ڪين ڪمايائين جو ڪين سان ڪين ٿي ويو ۽ نابودي سان بود ٿي هي نعرو نيهن جو نروار ڪرڻ لڳو ته
(بيت)
نابودي نيئي عبد کي اعلى ڪيو
مورت ۾ مخفي ٿيا صورت ۾ سيئي،
ڪبي اِت ڪيهي ڳالهه پريان جي ڳجهه جي)
پر جنهن ڪين جو قدر ڪين ڄاتو بلڪ خودي ۽ مون ڪرڻ تي مغرور رهيو ته انهي کي منصب اعلى ته نه مليو پر رهندو ڀونڊي جهلڻ جو حقدار ٿيو جيئن جو ڀونڊي جي بابت هيٺ علاحده بحث اچي ٿو- اسان ڌڻي پاڪ جي دربار اقدس ۾ دائمي دست بدعا آهيون ته شل مولا سائين سڀني ڀائرن ۽ ڀينرن کي ڀونڊي جهلڻ کان بچائي- آمين