لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

دنيا جون شاعر عورتون

هن ڪتاب ۾ اڍائي ٽن هزار سالن جي عرصي تي ڦهليل عورتن جي پيڙائن جي تاريخ آهي. هن ۾ عيسوي سن کان به اڳي جي شاعرائن کان وٺي ويهين صديءَ جي پڇاڙي تائين، يونان جي سيفوءَ کان وٺي هندستان جي امرتا پريتم تائين وڃي شاعرائن جي خيالن، جذبن ۽ احساسن ۾ هڪجهڙائي حيرت ۾ وجهندڙ آهي.
Title Cover of book دنيا جون شاعر عورتون

سائي يين: چين – ٢٠٠ع

روايتي طرح هيءَ چين جي پهرين وڏي شاعر عورت آهي. هن جو پيءُ به هڪ ليکڪ هو ۽ سائو سائو جو دوست هو جيڪو ”ٽن بادشاهن واري دور“ جو فوجي هو. هيءَ بيوهه هئي. هڪ ڀيري هن کي ”هُنز“ (Huns) گرفتار ڪيو ۽ اتر طرف کڻي ويا جتي کيس هڪ سردار جي سريت ڪري رکيو ويو ۽ ان مان ٻه پٽ به ٿيس. ڪجهه وقت کان پوءِ سندس پيءَ جي دوست سائو سائو هن کي ڀنگ ڀري واپس آندو ۽ پنهنجي هڪ عملدار سان پرڻايائينس. سندس ٻئي پٽ پٺيان رهجي ويا. هن ترجمي ۾ هن ”تاتاري“ انهن ”هنز“ کي سڏيو آهي.

[b]سور جي سٽ
[/b]1- مون امن جي دَور ۾ جنم وَرتو
پر پوءِ عرش جي مرضيءَ سان
هَئن حڪومت ختم ٿي وئي
۽ عرش مون لاءِ بي رحم بڻجي ويو
مونجهه ۽ جدائيون موڪلي
ڌرتيءَ کي به درد ڏنائين
۽ منهنجو باقي جيون
ان دور ۾ گذريو
هر طرف هر هنڌ جنگ هئي
هر رستو هر راهه تنگ هئي
شهري ۽ فوجي، هر هنڌ هر جاءِ
ٿي لڪا موت ۽ مصيبت کان
ڌرتيءَ تي ظالم تاتاري لشڪر
ڌوڙ ۽ دونهون پکيڙي ڇڏيو
هر ماڻهو هو منجهيل ۽ موڳو
آءٌ اها بربريت سمجهي نٿي سگهان
نه ئي اهڙي بنجي ٿي سگهان
روز ظلم ٿي سهان، اپمان ٿي جهليان
تنبوري جي تارن سان جڏهن
سور جي پهرين سٽ اچاريان ٿي
تڏهن ڪو به ناهي جيڪو
منهنجو سور سڃاڻي
منهنجي پيڙا ڄاڻي.
***
2- هڪ تاتاري سردار کڻائي
زوريءَ مون کي پنهنجي سريت بڻايو
۽ عرش جي ٻئي ڇيڙي ڏانهن نيو
جت ڏاڍا ڏونگر ۽ ڪارا بادل
منهنجي گهر جو رستو روڪين ٿا
واچوڙا - ڌوڙ ۽ واريءَ سان ڀريل
هزارين ميلن تائين اڏامن ٿا
هت ماڻهو کپر کان وڌ
زهريلا آهن، وحشي آهن
زرهون پائي زوراور بنجي
تير تاڻي مون کي ڊيڄارين ٿا
۽ سُور جي ٻي سٽ جڏهن جهونگاريان ٿي
منهنجي ٽُٽل دل ۽ ڇڳل ويساهه جيان
تار تنبوري جي به تڏهن
ڇڄي پوي ٿي!
***