چوئن چن : چين (١٨٩٩ع کان ١٩٠٧ع)
سن يات سين جي انقلابي پارٽيءَ ۾ شامل ٿي. ان جي ليڊر بڻي. ١٩٠٦ع ۾ ھوءَ واپس آئي ۽ ھڪ اسڪول ۾ ٽيچر ٿي جيڪو اصل ۾ انقلابي فوج جو ھٿيارن جو ڳجھو اڏو ۽ ھيڊ ڪوارٽر ھو. ھوءَ جون ١٩٠٧ع ۾ مانجو حڪومت طرفان گرفتار ڪئي وئي. سندس نظمن کي سندس غداريءَ جي ثبوت طور پيش ڪيو ويو. ١٥ جولاءِ تي سندس سر ڌڙ کان ڌار ڪيو ويو. پنجن سالن اندر ئي مانجو حڪومت پڻ ختم ٿي وئي.
عمل جو سڏ
بنان ڪنهن چتاءَ جي ھنن جو آکيرو
ابابيلن لاءِ خطرناڪ بنجي ويو آھي
اسان جو وطن پوڙھو ٿي وڏا بار سھي رھيو آھي
اوڀر کان لڳاتار حملن جو خطرو
اولھھ کان سازشن جو گھيرو
فنڪارو، دانشورو، پنهنجا برش اڇلائي ڇڏيو
ڪوٽن ۾ بند پرديدار عورتو، ھٿيار کڻو
ھن ڀيري صرف بهادر ئي اسان کي بچائي سگھندا
سڀ گڏجي ھنن طوفاني لھرن سان
مھاڏو اٽڪائي سوڀ پائي سگھندا.
”ندي سرخ آھي“ نالي نظم جي طرز تي
ھن دنيا جي ڌوڙ ۽ گند مان لنگھي
ڪيترا ڏاھا ۽ سورما بنجي سگھيا آھن؟
ڪيتريون سھڻيون سورميون بنيون آھن؟
اسان وٽ ڪئين مشھور جرنيل عورتون آھن
چن – ليانگ- يو ۽ شين – يو – اين
جيتوڻيڪ لڙڪن سان سندن لباس ڀِڳل ھئا
سندن دليون خون سان ڀريل ھيون
سندن تلوارن جون تيز ڌارون
بلائن وانگر لرزنديون ھيون
۽ ڪنهن اڄاتي درد کان اھي
جھڙوڪر تڙپنديون ھيون.
آزاديءَ جي خوشبو ۽ پنهنجي وطن جو ڏک
منهنجي دل ۽ دماغ کي ساڙين ٿا
آخر اسين ڪڏھن آزاد ٿينداسين؟
ڪامريڊو! ڪن ڏئي ٻڌو.
ڪا به جدوجھد ڪو به حيلو نه ڇڏيو
آخرڪار اسان جي ھم وطنن سک لھڻو آ
۽ ھيرن جواھرن جي لباسن
۽ ننڍڙن بوٽن ۾ بگاڙيل پيرن کان
اسان جي به جند ڇٽندي
۽ ھڪ ڏينهن ھي آسمان ڏسندو
خوبصورت آزاد ناريون کلندي
گلن جي باغن جيان ٽڙندي
۽ شانائتن مانائتن انسانن کي
گھڻي اتساهه مان جنم ڏيندي
***