لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

دنيا جون شاعر عورتون

هن ڪتاب ۾ اڍائي ٽن هزار سالن جي عرصي تي ڦهليل عورتن جي پيڙائن جي تاريخ آهي. هن ۾ عيسوي سن کان به اڳي جي شاعرائن کان وٺي ويهين صديءَ جي پڇاڙي تائين، يونان جي سيفوءَ کان وٺي هندستان جي امرتا پريتم تائين وڃي شاعرائن جي خيالن، جذبن ۽ احساسن ۾ هڪجهڙائي حيرت ۾ وجهندڙ آهي.
Title Cover of book دنيا جون شاعر عورتون

ھونان سورھان : ڪوريا (١٥٦٣ع کان ١٥٨٩ع)

ھيءَ ”ڪاسا“ نالي مڪاني صنف جي پھرين شاعر عورت ھئي. پاڻ ھڪ وزير جي ڌيءَ ھئي ۽ ھن جي ڀاءُ پھريون ڪوريائي ناول لکيو ھو. ھيءَ جوانيءَ ۾ ئي مري وئي ھئي پر ڪيترائي نظم ڇڏيا اٿس جيڪي ڪوريائي ۽ چيني ٻولين ۾ آھن. ھيٺ ڏنل نظم سندس ھڪ طويل نظم مان ورتل آھي.

[b]ھڪ عورت جو ڏک
[/b]ياد اٿم
ته ڪالھھ ڪيڏي جوان ھئس
پر افسوس! وھي وڃي رھي آھي
اجايو سوچڻ مان ڇا ورندو؟
ڪيڏانهن ويا جوڀن جا سرھا ڏينهڙا؟
ھاڻ جو آءٌ پوڙھي آھيان
ڏک ۾ ساهه منجھي ٿو،
چوڻ لاءِ ڪجهه ڪين سجھي ٿو
امڙ ساھھ سان ڪيئن سانڍيو ھو
بابل مون لاءِ ڇا ڇا خواب ڏٺا ھئا
جيئن ڪا شھزادي ڪا راڻي
يا ڪنهن سورھيھ سردار جي ڪنوار ٿيان
پر ھڪ ڌوتيءَ منهنجو سڱ ڳنڍيو
۽ ھڪ بي پرواهه جي مون کي ڪنوار ڪيو
ائين ھلندي ھئس ڄڻ
ڪو خواب ڏسندي ھجان
پندرنهن سورنهن سال به ڪا عمر آ
جوڀن جواني، سونهن سنهري
منهن ۾ مڻيا، بدن بيتاب ھو
ڀانيم ٿي ته ھن سان
صدين لاءِ ھو ناتو ڳنڍيو
وقت جي وير چڙھي لھڻ لڳي جڏھن
ديوتا به ڄڻ ته منهنجي سونهن کان ٿي سڙيا
ڪئين بهار جون ھوائون گھُليون
۽ سانوڻ جا مينهن وٺا
مندون مَٽيون، وقت اڏامي ويو
منهن ملوڪ نه رھيو
بدن جي بيتابي به نه رھي
اڄ جڏھن نيرو لالٽين ٻاريندي
سائي رنگ جي بينن تي
نيري ڪنول جو گيت وڄايان ٿي
ته ان مان منهنجو ڏک وسي ٿو
جيئن مينهن وسي سائو سيانگ جبلن تي
يا بانس جي بينن اندر ڪجھ ٽڙڪي ٿو
ڄڻ ڪا ڪونج ڪرڪي ٿي!
پر جو ڪجهه به سڻايان ٿي
ڪو ڪونه ٻڌي ٿو
ھي ڪمرو به ته اڄ خالي آھي
بس پردن تي ڇپيل ھي ڪنول گل آھن
ھر ستين چنڊ جي ستين ڏينهن تي
اڀ ۾ ھڪ ڪاپائتي ۽ ھڪ ڌنار
ڪيئن نه اچي ملن ٿا
ڪھڪشان جو رستو ڪيڏو مشڪل آ
پر پوءِ به ملڻ ڪين وسارين ٿا
ھر سال ساڳئي ڏينهن تي!
پر جڏھن کان ھو وڇڙيو آھي
آءٌ ھيڪل وياڪل جيئان ٿي
ڪھڙي جادوءَ جي پاڻيءَ ھن کي نيو آھي
۽ ھـُن پاسي ھو ڇو ماٺ رھيو آھي؟
ڪٽھڙي تي بيٺي راھه ڏسان ٿي
جتان ھو ويو ھو سا واٽ ڏسان ٿي
ڪچڙي گاھه تي ماڪ چمڪي ٿي
شام جا بادل رمندا وڃن ٿا
ساون بانس جي وڻن وچان
اداس پکي ڳائين پيا
ڏکويلن جو ڪو انت نه آ
پر مون جھڙو ڏکويل ڪو به نه ھوندو
جيئڻ مرڻ پنهنجي وس ۾ ناھي
ھا منهنجي غم جو ڪارڻ ھُو ئي آھي!
***