لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

دنيا جون شاعر عورتون

هن ڪتاب ۾ اڍائي ٽن هزار سالن جي عرصي تي ڦهليل عورتن جي پيڙائن جي تاريخ آهي. هن ۾ عيسوي سن کان به اڳي جي شاعرائن کان وٺي ويهين صديءَ جي پڇاڙي تائين، يونان جي سيفوءَ کان وٺي هندستان جي امرتا پريتم تائين وڃي شاعرائن جي خيالن، جذبن ۽ احساسن ۾ هڪجهڙائي حيرت ۾ وجهندڙ آهي.
Title Cover of book دنيا جون شاعر عورتون

فرخ فرخزاد : ايران (اصل فارسي) (١٩٣٤ع کان ١٩٦٧ع)

فرخ فرخزاد ايران جي شھر تهران ۾ ڄائي، ١٧ سالن جي عمر ۾ شادي ٿيس. ھڪ پٽ به ٿيس پر ٽن سالن کان پوءِ مڙس کان علحدگي ٿي ويس. ھن جي شاعريءَ جي موضوع ۽ شخصي زندگيءَ جي غير روايتي انداز سبب دقيانوسي سماج ھن کي خراب شھرت ڏياري. ھن جي زندگيءَ ۾ ئي شاعريءَ جا چار مجموعا ڇپيا. ھن ھڪ فلم ٺاھڻ ۾ به حصو ورتو. ڪوڙھين جي ھڪ ڪالونيءَ جي باري ۾ دستاويزي فلم ٺاھيائين جتي ھوءَ ڪجهه وقت وڃي رھي ۽ اتان ھڪ ٻار به وٺي نپايو ھئائين. ھوءَ ٣٢ سالن جي عمر ۾ ڪار جي ھڪ حادثي ۾ گذاري وئي.

رچنائون
آءٌ ھڪ اھڙو اونداھو ڪارو اکر آھيان
جيڪو ھر دم تو کي ئي اچاريندو رھي ٿو
جيسين تون جاڳين پنهنجي دائمي آرام گاھھ مان
اھو اکر ڄڻ ته منهنجو پنهنجو ساھھ ھجي.
انهيءَ ساھھ ۾ بس تون ئي اچين وڃين ٿو
۽ اھو اکر تو کي وڻن، پاڻيءَ ۽ باھه سان ٻڌي ڇڏي ٿو
***
- زندگي ڄڻ ته ڪا گھٽي ھجي
جتان ٿي ھوءَ روز لنگھي
ھٿ ۾ ھڪ ٽوڪريءَ سان
- زندگي ڄڻ ته ڪا رسي ھجي
جنهن ۾ ھو پاڻ کي ٽنگيندو ھجي
- زندگي ڄڻ ته ڪو ٻار ھجي
جو روز اسڪول کان موٽندو ھجي
- ۽ زندگي ڄڻ ته سگريٽ جو دکائڻ ھجي
پيار ڪندي وچ واريءَ ڪنهن وٿيءَ ۾
- يا اھا ڪنهن پيادل جي خالي نگاھھ ھجي
جيڪا ھو ٻئي پيادل کي ڏسي وجھندو ھجي
- ۽ ھٿ کي لوڏي خالي مرڪ گڏي
”گڊ مارننگ“ جو ڪو سڏ ھجي

زندگي ٿي سگھي ٿو ته اھو رڪجي ويل پل ھجي
جڏھن منهنجي نگاھھ تنهنجي اکين جي ماڻڪين ۾
ھڪ بار ڏسي وڃائجي وڃي
۽ آءٌ جا اونداھھ سان جڙيل ھوندي
پنهنجي اندر ۾ محسوس ڪريان ڪنهن چنڊ کي.
***
ھڪ خاموش اڪيلي ڪمري ۾
منهنجي پيار سان ڀريل دل
پنهنجي خوشيءَ جا خسيس جواز ٿي ڳولي
شايد گلدان ۾ پيل سھڻا گل
شايد اسان جي اڱڻ ۾ تنهنجو پوکيل ٻوٽو
يا شايد ننڍڙا سھڻا پيارا پکي
جن سان ڄڻ ته دري ھجي چھڪيل
***
آھھ! مون سان ڇا ٿي گذريو آھي
ھڪ پردي آسمان تي ڪفن وڌو آھي
منهنجو ڪنهن ڀڳل ڏاڪڻ تان لھڻ
جلا وطنيءَ سان وھانءُ ڪري، ڪنو ٿيڻ
منهنجي وجود جو ياد جي اداس باغ ۾ ڊوڙڻ
مرندي ڏک مان ھڪ آواز جو مون کي چوڻ
”آءٌ تنهنجن ھٿن سان پيار ڪريان ٿو.“
***
ھڪ باغ ۾ مون پنهنجا ھٿ پوکيا آھن
ڄاڻان ٿي ته اھي اوس ڦٽندا
ڄاڻان ٿي، ھا ڄاڻان ٿي ابابيل آنا لاھيندا
منهنجي مس سان ڀريل آڱرين جي آکيرن ۾
ٻن ڳاڙھن ٻيرن جي جوڙي منهنجا ايرنگ بنجندي
۽ ڳاڙھن گلن جون پنکڙيون منهنجا ننهن سينگارينديون
***
اتي اڃا به اھا گھٽي ھوندي جتي ساڳيا
وکريل وارن، سنهڙين ڳچين ۽ ڏنگين ٽنگن وارا
ڇوڪرا رھندا ھوندا
جيڪي ڪڏھن مون سان پيار ڪندا ھئا
ھڪ نينگر انهن کي اڄ به ياد ھوندي
جنهن جي مرڪ بنهه ھئي سادي سودي
جيڪا رات جي ھوا سان گھلي وئي ھئي
ھڪ گھٽيءَ منهنجي دل چورائي آ
منهنجي ننڍ پڻ جي ياد جي خاني مان
***
ھڪ وجود وقت جي ويران چـَوواٽي تي رلندي
ان دڳ کي پنهنجي اندر ۾ اوتڻ ٿو چاھي
اھو وجود محسوس ڪري ٿو ھڪ عڪس کي ايندي
خوشيءَ جي آئيني مان ٻاھر
۽ ائين ئي ڪنهن جي حياتي گذري ٿي
۽ ڪو مري وڃي ٿو تڙپي تڙپي
***
ڪو به ٽوٻو ڪڏھن به اھو موتي موٽائي ڪو نه سگھندو
جو ننڍڙي واھيءَ لوڙھي وڃي وڌو ھو کوھھ ۾
***
۽ آءٌ ھڪ ننڍڙي اداس جل پري سڃاڻان
جا رھي ٿي سمنڊ جي وچ ۾
۽ نرم سُرن سان بانسري وڄائيندي
اھا ننڍڙي اداس جل پري
رات پھر ھڪ چميءَ سان مري وڃي ٿي
۽ روز ھڪ چميءَ سان وري ڄمي ٿي!
***