شانديز جي تهه ديڳ
ماني تي مختلف ڊش گهرايا ويا جيڪي اسان جي گائيڊ محمد علي رضويءَ وڏو خرچ ڪري اسان کي نه فقط کارائڻ لاءِ پر ڏيکارڻ لاءِ پڻ آرڊر ڪيا ته جيئن اسان کي مختلف ايراني ڊشن جي آئيڊيا ٿي سگهي. انهن ۾ هڪ چانورن جو به ڊش هو جنهن جي مٿان کرڙ جا برفيءَ وانگر چورس ٽڪرا رکيل هئا. کرڙ بابت ورجينيا (USA) جي هڪ ايراني هوٽل شمشير جو احوال پنهنجي سفرنامي ”نيوهالا کان نيويارڪ“ ۾ لکي چڪو آهيان ته ايراني بورچي جي قابليت جو اندازو کرڙ مان لڳائي سگهجي ٿو. مون وانگر ڪيترن کي ئي کرڙ وڻندي هجي. شايد ان ڪري جو اهي چانور وڌيڪ رڌجي وڃن ٿا. بلڪ فراءِ ٿين ٿا، ان ڪري بيحد لذيذ ٿين ٿا.
جيتوڻيڪ اسان جي ملڪ ۾ ڪيترا ماڻهو کرڙ کائڻ کي بي عزتي سمجهن ٿا. اسان وٽ چوڻي مشهور آهي ته: ”مال پاڻ کائي ويا اسان لاءِ کرڙ ڇڏيائون.“ ڪو ٻار ڏنگو هوندو ته چوندا؛ هي ڪنهن جي کرڙ آهي؟ معنيٰ هي نڪمو يا نالائق ڪنهن جو آهي؟ پر ايران ۾ کرڙ اعليٰ شيءَ سمجهي وڃي ٿي. يورپ ۾، خاص ڪري سئيڊن ۾ ٻه سال پڙهائي دوران جن ايرانين جي پاڙي ۾ رهندو هوس، اهي به کرڙ کي وڏي اهميت ڏيندا هئا ۽ عيد برات ٻئي ڊش سان گڏ هڪ الڳ پليٽ تي کرڙ ذرو پڻ رکي مون ڏي موڪليندا هئا. سو ان Speciality کان آءٌ چڱي طرح واقف هئس ۽ مون پئي سمجهيو ته ڪنڊ تي ويٺل مون لاءِ، شايد ئي ڪا بچي! پر ڏٺم ته ڪنهن به اها نه کنئي. نيٺ مون کڻي پهرين پاسي ۾ ويٺلن کي آفر ڪيو پر مون ڏٺو ته هنن کي اها ڳالهه نه وڻي ته آءٌ ڪباب، گوشت ، گانگٽ ۽ پلا ڇڏي کين کرڙ جي آفر ڪري رهيو آهيان ۽ هنن کي بعد ۾ ايتري حيرت لڳي جڏهن مون کرڙ جا وڏا وڏا چاپوڙا کڻي، آرام سان ويهي کاڌا.
هڪ ڳالهه مون نوٽ ڪئي ته هيءَ کرڙ، هن کي اڳ ايرانين جي رڌل ڀت جي کاڌل کرڙين کان، مون کي بيحد مختلف، ڪجهه Soft ۽ ٿلهي Layer واري لڳي. آخر ۾ جڏهن بئرو ٿانو کڻي رهيو هو ته مون سلمان رضوي جي معرفت پڇيو ته هي کرڙ ايڏي سوادي ڇو آهي. سلمان هتي اچي فارسي سٺي سکي ويو آهي. ان بئري جي ڳالهه ترجمو ڪري ٻڌائي ته هيءَ کرڙ خاص ٺاهي وئي آهي جنهن ۾ زعفران، بيضا، مائو ۽ پستن جي ڪاتر مليل آهي ۽ مکڻ ۾ فراءِ ڪئي وئي آهي. سلمان جي اها ڳالهه ٻڌي سڀ باقي بچيل کرڙ کڻي کائڻ لڳا ۽ واهه واهه ڪرڻ لڳا. هو پڪ دل ۾ سوچيندا هوندا ته مکڻ ماوا ۽ پستا بادام ته آءٌ کائي ويس. بهرحال توهان جو ڪڏهن ايران وڃڻ ٿيئي يا دبئي، بحرين، انگلينڊ ۽ آمريڪا جي ڪنهن ايراني ريسٽورنٽ ۾ وڃڻ ٿئي. ته چلو ڪباب (ڪواب ڀت) سان گڏ کرڙ کي به ضرور چکبو جنهن جو فارسي نالو ”تهه ديگي“ آهي.
ماني سان ڪنهن ڪوڪا ڪولا بدران سادو پاڻي ۽ نمڪين ڏڌ هو. ماني بعد هتي جي سبز چانهه ڏني وئي. ان سان گڏ هڪ عدد حقو به رکيو ويو جنهن مان ٻين ته فقط نموني خاطر هڪ اڌ ڦوڪ ڀري باقي اسان جي ساٿي سجاد مکئي، جنهن کي سندس ٻار هر وقت گهڻي سموڪنگ کان منع ڪندا رهن ٿا، ان موقعو غنيمت سمجهي خوب وارا ڪڍيا. رات جا ٻارهن اچي ٿيا هئا. ڪيتريون ئي ايراني فئمليون اڃان ويٺيون هيون. اسان جي دل به ههڙي ماحول کي ڇڏڻ لاءِ نٿي چيو پر ٻئي ڏينهن صبح ساڻ تهران لاءِ فلائيٽ هئي جتان پوءِ قم باءِ بس وڃڻو هو.
شانديز کان مشهد شهر ڏي موٽندي سلمان ۽ سندس ڀاءُ محمد علي سندن هتي رهندڙ هڪ ساٿي عابد جعفري کي ڪجهه ٻڌائڻ لاءِ چيو. اسان سندس مٺي سر ۾ منقبت ٻڌندا شهيد علي الرضا جي شهر ڏي وڌندا رهياسين جتي گذاريل چند ڏينهن ياد رهندا ۽ جنهن شهر کي سڀاڻي ڇڏڻ جو سوچي بيحد ڏک ٿو ٿئي..
المدد مولا رضا، المدد مولا رضا...
نانا نبي، دادا علي، دادي تيري خيرالنساءِ
مسڪن تيرا مولا رضا، عرض اولا سي ڪم نهين
ڪهتا رهونگا عمر بهر، مجهه ڪو تو ڪوئي غم نهين
ڪم نهين جنت ڪي کهاني سي مولا لنگر تيرا
المدد مولا رضا، المدد مولا رضا..