سفرناما

اڌ مهينو ايران ۾

هي سفرنامون ايران جي سڀني صدين جي سفر جو ڪتاب پڻ آهي. پنهنجي معلومات ۽ تحقيق ۽ تخليقي جرئت سان هن سڀني زمانن جو ايران آڻي اسان جي اڳيان بيهاريو آهي، سفر ۾ موجود وقت کان هزارين سال پوئتي تائين نهار وجهي هن ڄڻ هرحال ۾ تاريخ ۾ سفر ڪيو آهي.
  • 4.5/5.0
  • 3830
  • 1026
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • يوسف سنڌي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book اڌ مهينو ايران ۾

• گگوش ممنوع ايران است

خيابان ارم تي هلندي آئون هڪ ميوزڪ سينٽر ۾ گهڙي ويس ۽ دوڪاندار کان پڇيم ته “گگوش جي ڪا سي ڊي اٿئي.”
“نيست! گگوش ممنوع ايران است...!” دوڪاندار مرڪي وراڻيو،
“گگوش ممنوع ايران؟” مون سواليا انداز ۾ ورجايو،
“گگوش.... آمريڪا!” دوڪاندار اشارن سان چيو، جنهن جو مطلب اهو هو ته هوءَ هاڻ آمريڪا ۾ آهي.
گگوش ايران جي وڏي فنڪارا ۽ اداڪارا آهي، جنهن بابت پاڻ شروعاتي صفحن ۾ حسن درس جي نظم جي حوالي سان ذڪر ڪري آيا آهيون، گگوش 1950ع ۾ تهران ۾ هڪ مزاحيه ايراني اداڪار صابر جي گهر ۾ جنم ورتو. سندس اصل نالو Faegheh Atashin آهي. گگوش سندس پيار جو نالو يا کڻي چئجي ته Nikname آهي، هن پنهنجي پيءُ جي همت افزائيءَ تي فن جي دنيا ۾ قدم رکيو، سندس پهرين فلم 1960ع ۾ Hope and fear جي نالي سان رليز ٿي، جڏهن هوءَ اڃا ڏهن سالن جي هئي، اڳتي هلي هن موسيقي ۽ ادا ڪاريءَ ۾ وڏو نالو ڪڍيو، ۽ ايران جي صفِ اول جي فنڪارائن ۽ اداڪارائن ۾ ڳڻجڻ لڳي. 1979ع ۾ شهنشاهيت جي خاتمي ۽ اسلامي انقلاب کانپوءِ، جڏهن نئين حڪومت اظهار جي آزادي، فن ۽ ادب تي نون قانونن جي ذريعي پابندي مڙهڻ شروع ڪئي ته ان جي نتيجي ۾ ڪيترائي فنڪار، اداڪار ۽ ليکڪ ته ايران ڇڏي ٻاهرين ملڪن ڏانهن هليا ويا، ڪي وري قتل ڪيا ويا ته ڪن حالتن هٿان مجبور ٿي خاموشي اختيار ڪري ورتي، گگوش دوستن جي زور ڀرڻ جي باوجود به ٻاهر وڃڻ بدران ملڪ ۾ رهڻ پسند ڪيو ۽ مڪمل خاموشي اختيار ڪري ورتي ۽ گمناميءَ جي زندگي گذارڻ لڳي، جنهن مان دنيا اهو نتيجو ڪڍيو ته شايد کيس به ايران ۾ قتل ڪيو ويو آهي، گگوش لڳاتار 22 سال خاموش ۽ گمنام رهڻ کانپوءِ ٻيهر اوچتو ظاهر ٿي ته ماڻهن سندس شاندار پذيرائي ڪئي. سندس ٻيهر فن جي دنيا ۾ موٽي اچڻ کانپوءِ پهريون ڪنسرٽ پئرس ۾ ٿيو، جنهن کي سڄي دنيا ۾ وڏي پذيرائي ملي، اهو ايران ۾ محمد خاتمي جو صدارتي دور هو.
گگوش هينئر آمريڪا جي ‘لاس اينجلس’ شهر ۾ رهي ٿي، پڙهندڙن مان جيڪڏهن ڪنهن کي گگوش بابت وڌيڪ ڄاڻ گهربل آهي، يا هو گگوش جا پراڻا ۽ نوان گيت Songs ٻڌڻ ٿا چاهين ته هو نيٽ تي گوگل ۾ وڃي Googoosh سرچ ڪري پنهنجي ڄاڻ ۾ واڌارو ڪري سگهن ٿا.
حسن درس کانسواءِ نئين ٽهيءَ جي هڪ ٻي شاعر ‘اياز امر شيخ’ به ايران جي هڪ اداڪار ‘گل شيفته فراحاني’ تي هڪ سٺو نظم لکيو آهي، جنهن ۾ گگوش جو به ذڪر ڪيو اٿس. اهو نظم هن ريت آهي:

خانم گگوش تنهنجو...
ڄڻ اڌ ڪُٺل اڌورو، ڪو خواب پيو آ ڀٽڪي
هڪ رقص بيخوديءَ مان سارو بدن ڀڄائي
سوچن جو سينو چيري
احساس جي اڱڻ تي نئين سر نچڻ لڳو آ
هر فڪر کي فنا ڏئي
گُل شيفته جي گنگهرن سان گڏ رچڻ لڳو آ
سڀ دؤر جون ديوارون پرزا پيون ٿي آهن
تقويٰ جون ڀي ترارون
اڄ مياڻ ۾ مُئل هئا
هڪ وقت جو .... خاموش ٿي سُمهي پيو
ٻيو ننڊ مان نجادي نشتر جيان اُٿيو آ
تاريخ جي دريءَ تي
ساڳي آ دز چڙهيل
ايران جي اُداسي مُرڪن ۾ ناهي ماپي
جوڀن جي جرئتن ۾ ڪيڏو جمال آهي
ڄڻ حُسن جي هيئن مان نکريو ڪمال آهي
تو سمنڊ ۾ مڇيءَ جان
خود کي ڇڏيو سمائي
هر سوڪ جي سيني تي تنهنجو مثال آهي
سرحد جا هي سپاهي توکي ڇا سگهندا روڪي
تنهنجي نهار ۾ ڪئين
مون عشق جا ڪبوتر
هر صُبح جي سفر تي ها اُڏرندي ڏٺا هن
تون خيام جي رُباعيءَ جو ڪو رواج آهين
پنهنجي ئي پاڻ ۾ هڪ جڙيل سماج آهين
تنهنجي جسم جي پيالي
جا کيپ ٿا خُمارين
پابند روايتن جا سارا وضوع ٿا هارين
مفلوج ماڻهن جي لفظن جا لاش توکي
سمجهن ڪفر، گُناهه ٿا
تون اڄ ثواب وانگي ظاهر جو ٿي پئي آن
بد ذوقيون سموريون ڀرڪيو اُٿن اُگهاڙيون
وحشت سان وِک کڻن ٿيون
اکين ۾ ڀي اُماڙيون
تن کي خبر ئي ڪهڙِي تنهنجي نزاڪتن جي
ناپاڪ نظرين کان تُنهنجي اُڏار اڳتي
تون روح جي رُتن ۾
وهنجڻ لڳي جو آهين
سڀ پيار جا پيغمبر تنهنجي پڇاءَ ۾ آهن
هڪ سُرڪ سونهن لاءِ
نڪتل صدا ۾ آهن
تنهنجي کلڻ سان ڪيئي خاموشيون ٽُٽن ٿيون
۽ رات جي اکين ۾ روشن بتيون ٻرن ٿيون....

گل شيفته ڪجهه مهينا اڳ يورپ جي دوري دوران جڏهن هڪ فيشن پريڊ ۾ حصو ورتو ته ايراني حڪومت مٿس ڏمرجي پيئي هئي ۽ فيصلو ڪيو ويو ته هوءَ جيئن ئي تهران موٽندي، تيئن کيس گرفتار ڪيو يوندو. ان تي گل شيفته ايران موٽڻ جو ارادو ختم ڪري پئرس ۾ ئي رهي پيئي ۽ ايراني حڪومت جي خلاف احتجاج ڪندي Nude Shoot ڪرائيندي رهي ۽ فوٽو انٽرنيٽ تي Up Load ڪرائي ڇڏيا هئائين، جنهن کانپوءِ هن جي ايران موٽڻ جو رستو في الحال ته بند ٿي ويو آهي.