ڪنٽرولڊ جرنلزم ۽ سِرل جو صدقو
اليڪٽرانڪ ميڊيا اڳيان وفاقي گهرو وزير چوڌري نثار پنهنجي پهرين پريس ڪانفرنس ۾ جنهن ڳالهه جو خدشو ظاهر ڪيو هو ته: ”جيڪڏهن ائين نه ڪيو ويو وڃي ها ته اهو چيو وڃي ها ته حُڪومت اها خبر پاڻ لِيڪ ڪئي آهي.“ پر اخباري مالڪن ۽ ايڊيٽرن سان گڏجاڻيءَ بعد سرل الميڊا جو نالو ايگزٽ ڪنٽرول لِسٽ مان اهو چئي خارج ڪيو ويو ته: ” اهڙو قدم صحافت ۽ آزاد ميڊيا لاءِ خير سگاليءَ طور کنيو ويو آهي. پر اي سي ايل مان سِرل جو نالو خارج ٿيڻ سان انڪوائريءَ تي ڪو اثر نه پوندو.“ ٻئي پاسي ڪور ڪمانڊرز ڪانفرنس واري اجلاس ۾ اهڙي خبر جي فيڊنگ کي قومي سلامتيءَ جي ڀڃڪڙي قرار ڏنو ويو آهي. آرمي چيف جنرل راحيل شريف قومي سلامتي ڪميٽيءَ جي اجلاس جي حوالي سان آيل خبر تي ڪور ڪمانڊرز ڪانفرنس ۾ ڳڻتيءَ جو اظهار ڪيو آهي. جنهن ڪانفرنس ۾ شريڪ ٿيندڙن قومي سلامتي ڪائونسل واري اجلاس جي باري ۾ خبر جي فيڊنگ کي جڙتو قرار ڏنو آهي. جڏهن ته اخباري ذريعن موجب قومي سلامتي ڪائونسل واري اجلاس جي خبر خود حُڪومتي ادارن کان هٿ ڪئي وئي هُئي. جيڪڏهن اهڙي خبر جاري ٿيڻ جو اهم ذريعو حُڪومتي ادارا آهن ته پوءِ ان ڳالهه جا واضع امڪان آهن ته حُڪومت ۽ اسٽيبلشمينٽ جي وچ ۾ وڇوٽيون وڌي رهيون آهن. ڇاڪاڻ ته وفاقي گهرو وزير پنهنجي پهرين پريس پڌرائيءَ ۾ جنهن ڳالهه جو خدشو ظاهر ڪندي، سرل الميڊا کي ان معاملي جو ذميوار قرار ڏئي، حُڪومت ۽ اسٽيبلشمينٽ ۾ پئدا ٿيندڙ ٽڪراءَ کي روڪڻ جي ڪوشش ڪئي سا بظاهر ناڪام ٿيندي نظر اچي رهي آهي. اهڙي اڻوڻندڙ صورتحال پئدا ٿيڻ جي صُورت ۾ نواز سرڪار ڪهڙا سياسي پتا کيڏندي؟ ان جو تجزيو ڪرڻ وقت کان اڳ هوندو. جڏهن ته صحافتي ذريعن کي اها ڳالهه سمجهڻ گُهرجي ته ڳُجهين گڏجاڻين جون رپورٽون سرڪاري طور جاري ٿيندڙ سرڪيولر کان اڳ ئي جاري ڪرڻ اسان جهڙي مُلڪ ۾ وڏو جُرم آهي. جتي صحافتي آزاديءَ کان وڌيڪ اهم قومي سلامتي آهي. ڇاڪاڻ ته اهڙين خبرن سان قومي سلامتيءَ جا سنگين معاملا جُڙيل هوندا آهن. جيتوڻيڪ هن وقت تائين اسان جيڪو صحافت لاءِ پڙهيوسين سمجهيوسين سو سرل الميڊا سڀ غلط ثابت ڪري ڏيکاريو. جيتوڻيڪ صحافتي آزادي هر سماج جو بُنيادي حق آهي. وفاقي گهرو وزير چوڌري نثار به اهڙي صحافتي آزاديءَ جي ئي ڳالهه ڪري رهيو هو ته جيڪا صحافتي آزادي اسان کي گُهربل آهي. جيڪا مُلڪ جي حساس معاملن لاءِ خطري جو سبب بڻجي نه سگهي. تنهن ڪري صحافين ۽ قلمڪارن کي هڪ ڳالهه سمجهڻ گُهرجي ته جيڪي مسئلا مُلڪ جي حساس معاملن لاءِ خطري جو سبب بڻيل آهن. اهڙن حساس معاملن تي پنهنجو قومي فرض سمجهي قلم جو صحيح استعمال ڪن ۽ اهڙن معاملن کي مُنجهائي پيش نه ڪن. جن سان ٻاهر جي دُنيا وٽ مُلڪي سالميت مٿان آڱريون کڄڻ شروع ٿين. جتي ”ڪنٽرولڊ ڊيموڪريسي“ رائج ٿي سگهي ٿي ڀلا ٻُڌايو ته اُتي ”ڪنٽرولڊ جرنلزم“ واري ٿيوري ڪارگر ڇو ڪونه ٿي سگهندي؟؟! صحافت جي آزاديءَ جي ڳالهه ته چوڌري نثار علي به ڪري رهيو آهي. هُن ته سرل الميڊا کي ”ايگزٽ ڪنٽرول لسٽ“ مان آجو ڪري صحافتي ميڊيائي آزاديءَ جو هن مُلڪ ۾ وڏو مثال قائم ڪيو آهي. هُوته فقط اها تصديق ڪري رهيو آهي ته عدم جي خُواب مان اک ڪنهن کولي؟ اسان هروڀرو صحافت کي اياز وانگر ”ڪروڌ ۾ آيل ڪاريهر جي اکين وانگر ٿي سمجهيو.“ جڏهن ته هاڻ خبر پئي آهي ته صحافت ته سماج لاءِ سُندربن هُجڻ گُهرجي. جنهن وٽ سڀئي پاپ پُوري سگهڻ جي صلاحيت هُجي. اسان کي پهرين خبر ئي نه هُئي ته صحافت کي مليل آزادي مُلڪن جي سالميت لاءِ خطرو به بڻجي سگهي ٿي. چوڌري نثار علي! اسان تُنهنجا بيحد شُڪر گُذار آهيون. جن کي تو روشنيءَ جو رستو ڏيکاريو. اسان ته هن وقت تائين بيحد بيخبر هُئاسين ۽ اهو سمجهندا هُئاسين ته صحافت در اصل ”صحيفي“ مان نڪتل آهي. جڏهن ته اسان سڀ غلط هُئاسين دُنيا ۾ سوين يونيورسٽيون آهن ۽ مُلڪ ۾ به ڪيتريون ئي يونيورسٽيون آهن. جتي ماس ڪميونيڪيشن جا شُعبا آهن جتي صحافت پڙهائي وڃي ٿي. نوجوان ڊگريون حاصل ڪن ٿا. ليڪن اڄ تائين شايد ئي ڪنهن کي خبر هُجي ته صحافت جي باري ۾ چوڌري نثار عليءَ جيڪي حدون مُقرر ڪيون آهن. اُنهن حدن جي باري ۾ اُهي علمي ۽ تدريسي ادارا اڄ تائين پنهنجي شاگردن کي پڙهائي ڇو ڪونه سگهيا آهن.؟؟ مان سمجهان ٿو ته صحافت جي Limitations جي باري ۾ اهڙين درسگاهن ۾ چوڌري نثار عليءَ جا ليڪچر ضرور ڪرائڻ گُهرجن. جتي هُو صحافين کي پنهنجي پنهنجي اوقات ۾ رهڻ سيکاري سگهي. جيڪڏهن سرل الميڊا ”بديءَ جا گُل“ ڇاڻيا آهن ته پوءِ چوڌري نثار وٽ به سِرل جو صدقو ڪڍڻ لاءِ هاڻ ڪو اخلاقي جواز نٿو بچي.