آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

گوندرَ ويا گذري

ھي ڪتاب نامياري سياستدان، قانوندان ۽ سپريم ڪورٽ جي اڳوڻي جج جسٽس (ر) سيد ديدار حسين شاھ جي يادگيرين جو مجموعو آھي. شاھ صاحب لکي ٿو:
”پنهنجو گذريل وقت جيڪو مون سان گڏ ئي دفن ٿي وڃڻو آهي، ان کي پاڻ کان الڳ ڪري ايندڙ پيڙهين تائين پهچائڻ جو ويچار به اندر ۾ جاڳيو. پوءِ لکڻ شروع ڪيم، اهو ضرور ٿيو آهي ته انهن کي سن وار ڪا به ترتيب نه آهي، يادگيريون جيئن اينديون ويون آهن ائين انهن کي لکيو اٿم. پوءِ به ڪوشش اها ڪئي اٿم ته پنهنجي زندگيءَ جا ممڪن حد تائين اهڙا واقعا ۽ قصا قلمبند ڪريان، جيڪي ايندڙ پيڙهين کي نه رڳو پڙهڻ لاءِ اتساهين پر انهن کي پنهنجي مستقبل ٺاهڻ ۾ ڪا مدد به ڪن. جيڪڏهن منهنجي زندگيءَ ۾ ايندڙ تجربن، (جيڪي مان هن ڪتاب ۾ لکي رهيو آهيان) مان کين ڪنهن موڙ تي ڪا به رهنمائي ملي ته مان پنهنجي لکڻ کي سجايو سمجهندس جو منهنجو هيءُ ڪتاب علمي توڙي عملي زندگي ۾ ڪن شخصن جي رهنمائي ڪري سگهيو“
Title Cover of book گوندرَ ويا گذري

ٻه اکر

مون کي پنهنجي جهوني دوست ۽ عدالتي هم نشين سائين ديدار حسين شاهه جي ”آتم ڪهاڻي“ جي مسودي جو مطالعو ڪرڻ جو شرف حاصل ٿيو. شاهه صاحب هڪ نفيس، سچو، صاف سٿرو، بااخلاق، کلمک ۽ سدائين همدردي رهندڙ انسان رهيو آهي. سندس زندگيءَ تي نظر وجهبي ته چٽي طرح معلوم ٿيندو ته هن پنهنجي نيڪ نيتي، صاف گوئي، محنت ۽ اورچائيءَ سان سيڪنڊري ٽيچر کان زندگي شروع ڪري سپريم ڪورٽ جج جي عهدي تي فائز ٿي قومي ۽ ملڪي سطح تي باعزت مقام حاصل ڪيو.
پنهنجي آتم ڪهاڻيءَ ۾ شاهه صاحب پنهنجي زندگيءَ جا بي شمار واقعا درج ڪيا آهن، جن ۾ سندس ابتدائي ۽ اعليٰ تعليم حاصل ڪرڻ، سماجي ۽ شهري خدمات ادا ڪرڻ، لوڪل گورنمينٽ جي اليڪشن کان وٺي سنڌ اسيمبليءَ جي ميمبر ٿيڻ جو پسمنظر ۽ ان دور جي ماحول تي تفصيل سان روشني وڌي آهي. هن پنهنجي علائقي جي سياستدانن ۽ بين الاقوامي ليڊرن جهڙوڪ شهيد ذوالفقار علي ڀٽو ۽ سندس نامور نياڻي شهيد بينظير ڀٽو سان سندس واسطيداري ۽ صحبت مان حاصل ٿيل تجربن جو دل جي صفائي ۽ گهرائيءَ سان ذڪر ڪيو آهي جيڪي سندس ڪامياب زندگيءَ جو سبب بڻيا.
سندس لکڻي حقيقت پسندانه ۽ سچ تي ٻڌل آهي. هن بنا ڪنهن پاسخاطري ۽ لڳ لاڳاپي جي مختلف شخصيتن جي باري ۾ بي لاگ راءِ جو اظهار ڪيو آهي، جنهن جي باري ۾ ٻيو رايو شايد مڪن نه هجي. البته پنهنجي دوستيءَ جو دم ڀريندي منهنجي باري ۾ جن بي بها ۽ قيمتي خيالن جو اظهار ڪيو آهي. اهي حقيقت کان گهڻو پري ۽ وڌاءُ تي مشتمل آهن. در حقيقت آءٌ انهن خوبين جو مالڪ ڪو نه آهيان ۽ هميشه پاڻ کي سڀني کان ننڍو ۽ معمولي شخص سمجهندو رهيو آهيان. البته الله تعاليٰ جي در اها دُعا آهي ته هو پنهنجي بي پناهه ڪرم سان مون کي انهن صلاحيتن سان ڀرپور ڪري ڇڏي ته مون لاءِ افتخار جو سبب بڻبو.
شاهه صاحب جي تحرير ۾ ڪشش ۽ جاذبيت موجود آهي. سندس عدالتي زندگي جي حالات ۽ ملڪ کان ٻاهر سير، سياحت ۽ زيارتن جي باري ۾ قاريءَ لاءِ ڪافي دلچسپي جو سامان موجود آهي. البت رتوديرو جي مقامي سياسي حالات ۽ رقابتن وارن واقعات ۾ شايد سمورا قاري دلچسپي نه رکن. بهرحال مصنف پنهنجي سمجهه مطابق انهن واقعن کي ضروري سمجهي پنهنجي آتم ڪهاڻي جو حصو بنايو آهي، جنهن جو کيس مڪمل اختيار آهي.
شاهه صاحب جي بقول بطور جج مٿس جيالو جج هئڻ جو ليبل هئو پر منهنجي معلومات مطابق هُن اهڙو ڪوبه حڪم يا فيصلو جاري نه ڪيو، جنهن مان سندس سياسي وابستگي ظاهر ٿئي. درحقيقت هاءِ ڪورٽ جج جي عهدي تي فائز ٿيڻ کانپوءِ هُن بي شمار سياسي واسطيدارن ۽ واقفن کان پاڻ کي صحيح طور پري رکيو ۽ ساڻن ميل ميلاپ ختم ڪري ڇڏيو هو جيڪو سندس اصول پسند هجڻ جو ثبوت آهي.
الله تعاليٰ کان دعاگو آهيان ته کيس باقي زندگيءَ ۾ صحت ۽ تندرستيءَ سان سدا سلامت ڪامياب ۽ سرخرو ڪري.


جسٽس(ر) راڻا ڀڳوانداس