1988ع جي چوندن ۾ مير مرتضيٰ ڀٽو به پيپلزپارٽيءَ جو اميدوار هو
ڪورٽ ۾ ويٺا هئاسين. جج صاحب جي اچڻ کان اڳ مسٽر ممتاز علي ڀٽو، حاجي معشوق علي خان ڀٽو، مرحوم غلام قادر ابڙو وڪيل ۽ ان سان گڏ ٻيا ان جا همدرد ۽ سڄڻ ڪورٽ روم ۾ آيا ۽ وڪيلن واري ڪرسيءَ تي، ممتاز علي ڀٽو، حاجي معشوق علي خان ڀٽو ۽ مٿي ذڪر ڪيل وڪيل صاحبان انهن سان گڏ اچي ويٺا. جيئن ئي اهي صاحب آيا ته مان انهن سان اٿي بيهي اخلاق سان مليس ۽ خوش خير عافيت ڪري گڏ ويٺاسين. ٿوري دير کان پوءِ منهنجي کاٻي ڪلهي تي هٿ هڻي ممتاز علي ڀٽي پڇيو ته، پيپلزپارٽيءَ پاران ٽن ماڻهن جا نامينيشن فارم جمع ٿيل آهن، هڪ مير مرتضيٰ ڀٽي جو ٻيو سعيد احمد ڀٽي جو ۽ ٽيون توهان جو، ڇا توهان ٽئي اميدوار اليڪشن ۾ بيهندا؟ مون چيو ته توهان ڪيئن سمجهو ته ٽئي ماڻهو اليڪشن لڙندا؟ جنهن تي چيائين ته پيپلزپارٽيءَ ۾ چيئرمين ۽ ڪو چيئرمين جا ٻه عهدا آهن، تنهنجي ڪري مون سمجهيو ته ٻه اميدوار بيهندا. وڌيڪ اهو به پڇيائين ته آخر ۾ توهان جي پارٽيءَ جو ڪهڙو اميدوار اليڪشن لڙندو؟ مون چيومانس ته هڪڙو اميدوار اليڪشن لڙندو پر اها خبر ڪانه آهي ته محترمه ڪنهن کي اميدوار ڪري بيهاريندي، اهو ان جو اختيار آهي. هڪ اميدوار جي بيهڻ جي ڪري اليڪشن ۾ سخت مقابلو ٿيندو. مون کيس وڌيڪ چيو ته ٻه ڳالهيون توهان کي عرض ڪيان ٿو، اهي ٻڌو ۽ غور ڪري پوءِ جواب ڏيو، پهريون مير مرتضيٰ ڀٽي جو فارم آهي جنهن تي ان جي صحيح نه آهي، ان تي منشي محمد حسن ڀٽي صحيح ڪئي آهي، جڏهن سڏ ٿئي ته توهان مير مرتضيٰ جي فارم تي اٿي بيهي اعتراض نه ڪجو، ڇو ته رتيديري ۽ نئين ديري جا ڪافي ماڻهو ڪورٽ ۾ موجود آهن، توهان پاڻ بيهي مير مرتضيٰ ولد ذوالفقار علي ڀٽي جي فارم تي اعتراض ڪيو ته اهو ماڻهن کي سٺو نه لڳندو. چيائين ته جيڪڏهن فارم بحال ٿئي ته؟ مون چيومانس مير مرتضيٰ جي فارم تي ان جي صحيح ڪونه آهي ۽ نه ئي هو موجود آهي، جڏهن جج صاحب سڏ ڪندو ۽ مير مرتضيٰ موجود نه هوندو ته جج صاحب پاڻ مرادو نامينيشن فارم رد ڪري ڇڏيندو. توهان جو اعتراض ماڻهو برو سمجهندا. ٻيو اهو چيومانس ته محترمه بينظير ڀٽو ڪراچي مان هلي ڪري ميرپور ڀٽو آئي هئي، مان به گڏ هيومانس اتي نواب نبي بخش ڀٽي کي سامهون چيائين ته توهان پنهنجي فرزندن حاجي معشوق علي ۽ عاشق علي ڀٽي مان ڪنهن هڪ کي بيهاريو ته پيپلزپارٽي ان کي ميمبر ڪرائي، سڄي ملڪ ۾ قومي ۽ صوبائي اسيمبلي جي چوندن ۽ ميمبرن جي نوٽيفڪيشن کان پوءِ توهان جو ڀاءُ استعيفا ڏئي ڀلي سيٽ خالي ڪري، پوءِ توهان چونڊجي اچو ته ڳالهه تمام سولي ٿي پوندي ۽ توهان جي گهر ۾ اختلاف به ڪونه ٿيندو. ڇو ته محترمه کي توهان جي فرنٽ پروگرام جي ڪري ٻين صوبن، خاص طرح پنجاب ۾ ووٽ ڪونه ملندا ۽ محترمه جو وزيراعظم ٿيڻ مشڪل ٿي پوندو. ٻيو ته محترمه ميرپور ڀٽي ۾ اچي ڪري توهان کي آفر ڪئي ته توهان مان ڪنهن به ان کي مناسب طور جواب نه ڏنو. نه نواب نبي بخش ڀٽي ڳالهايو، نه عاشق علي خان ڀٽي يا معشوق علي ڀٽي يا توهان ان جي ڏنل آفر جو صحيح جواب ڏنو. ابتو مائي بصران جي معرفت ڏنل آفر جو انڪاري جواب ڏنو، جيڪا مناسب ڳالهه ڪونه هئي. ممتاز خان ڀٽي چيو ته بينظير ڀٽو صاحبه اهو چئي وئي ته ممتاز علي ڀٽو هن تڪ تي نه بيهي، تنهن ڪري نواب صاحب بصران جي معرفت اهو جواب موڪليو. مون چيومانس ته محترمه بينظير ڀٽو پنهنجي والد صاحب جي پارٽي ۽ منشور کي کڻي ملڪي سياست ڪري رهي آهي، ان کي ان جي حساب سان ڏسو. وڌيڪ چيومانس ته هاڻي به وقت پري نه آهي، محترمه لاڙڪاڻي ۾ المرتضيٰ هائوس ۾ رهيل آهي، توهان پنهنجي فارم سان گڏ حاجي معشوق علي ڀٽي جو ڪورنگ اميدوار طور فارم ڏنو آهي، توهان حاجي معشوق علي ۽ عاشق علي خان کي اڄ يا سڀاڻي المرتضيٰ هائوس ۾ محترمه بينظير ڀٽو ڏانهن موڪليو. کيس ٻئي ڀائر چون ته معشوق علي خان کي بيهاريون ٿا، ان کي ٽڪيٽ ڏيو، جيڪو پيپلزپارٽي طرفان اليڪشن وڙهندو.
منهنجي پهرئين مشوري تي عمل ڪندي مير مرتضيٰ ڀٽي جي فارم تي اعتراض ڪونه ڪيائين. رٽرننگ آفيسر مير مرتضيٰ ڀٽي جو فارم کڻي سڏ ڪرايو جنهن تي منشي محمد حسن ڀٽو آيو ۽ ڪورٽ ۾ اچي بيٺو جج صاحب پڇيو ته مير مرتضيٰ ڀٽو ڪٿي آهي ۽ هيءَ صحيح ڪنهن جي آهي؟ محمد حسن ڀٽي جواب ڏنو ته مير صاحب دمشق ۾ آهي هتي ڪونه آهي ۽ اها صحيح مون ڪئي آهي. مير مرتضيٰ ڀٽي جو فارم جج صاحب رد ڪري ڇڏيو. ممتاز علي ڀٽي منهنجي ٻي تجويز جو ڪوبه جواب ڪونه ڏنو، مون سمجهيو ته ممتاز صاحب ڪابه ٺاهه جي ڳالهه ڪرڻ پسند نه ٿو ڪري ۽ مقابلو ڪرڻ چاهي ٿو. جج صاحب ٻين سڀني جا فارم بحال ڪري مير صاحب جو فارم رد ڪري ڪورٽ مان اُٿي ويو ۽ اسان سڀ ڪورٽ ڇڏي ٻاهر نڪري آياسين. حقيقت اها آهي ته محترمه بينظير ڀٽو دلي طرح سان چاهي پئي ته ڀٽو خاندان ۾ تفرقو نه پوي. مون کي ٻڌايو هيائين ته جيڪڏهن حاجي معشوق ۽ عاشق علي، جيڪي عام طرح ملندا رهندا آهن، هاڻي اليڪشن جي ڏينهن ۾ مون ڏانهن اچن ۽ چون ته حاجي معشوق علي ڀٽي کي بيهاريون ٿا مان قبول ڪنديس ته ڀلي اهو ميمبر ٿئي. مهيني کن کان پوءِ استعيفا ڏئي پنهنجي ڀاءُ جي لاءِ سيٽ خالي ڪري ۽ ممتاز علي خان جيڪڏهن پنهنجي ڀاءُ جي سيٽ تي ميمبر ٿي اچي ته مون کي اعتراض ڪونه آهي. پر انسان سوچيندو ڪجهه آهي، خواهش ڪجهه ڪندو آهي، پر قدرت جا پنهنجا فيصلا هوندا آهن جيڪي ٿي رهندا آهن.