آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

گوندرَ ويا گذري

ھي ڪتاب نامياري سياستدان، قانوندان ۽ سپريم ڪورٽ جي اڳوڻي جج جسٽس (ر) سيد ديدار حسين شاھ جي يادگيرين جو مجموعو آھي. شاھ صاحب لکي ٿو:
”پنهنجو گذريل وقت جيڪو مون سان گڏ ئي دفن ٿي وڃڻو آهي، ان کي پاڻ کان الڳ ڪري ايندڙ پيڙهين تائين پهچائڻ جو ويچار به اندر ۾ جاڳيو. پوءِ لکڻ شروع ڪيم، اهو ضرور ٿيو آهي ته انهن کي سن وار ڪا به ترتيب نه آهي، يادگيريون جيئن اينديون ويون آهن ائين انهن کي لکيو اٿم. پوءِ به ڪوشش اها ڪئي اٿم ته پنهنجي زندگيءَ جا ممڪن حد تائين اهڙا واقعا ۽ قصا قلمبند ڪريان، جيڪي ايندڙ پيڙهين کي نه رڳو پڙهڻ لاءِ اتساهين پر انهن کي پنهنجي مستقبل ٺاهڻ ۾ ڪا مدد به ڪن. جيڪڏهن منهنجي زندگيءَ ۾ ايندڙ تجربن، (جيڪي مان هن ڪتاب ۾ لکي رهيو آهيان) مان کين ڪنهن موڙ تي ڪا به رهنمائي ملي ته مان پنهنجي لکڻ کي سجايو سمجهندس جو منهنجو هيءُ ڪتاب علمي توڙي عملي زندگي ۾ ڪن شخصن جي رهنمائي ڪري سگهيو“
Title Cover of book گوندرَ ويا گذري

سيد شاهه محمد شاد مرحوم

سيد شاهه محمد شاد اصل هڱورو ضلعي سکر جو رهائش پذير هئو. سائين جن جو شروع کان وٺي تعليم سان دلچسپي هئي ۽ ان دلچسپيءَ کي بار آور ڪرڻ لاءِ هن B.A.B.T، M.A گولڊ ميڊلسٽ جو ڊگريون ورتيون ۽ ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ جي مختلف اسڪولن ۾ هيڊ ماستر ٿي رهيو.
54-1953 ۾ پاڻ ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ هاءِ اسڪول ڳڙهي ياسين جو هيڊ ماستر هئو. ان سال منهنجي مربي ڀاءُ مرحوم سيد نياز حسين شاهه ۽ مرحوم عبدالواحد سومري جي سؤٽ مرحوم واحد بخش سومري به ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ هاءِ اسڪول ڳڙهي ياسين ۾ تعليم پرائي ۽ ٻنهي ڄڻن اتان فرسٽ ڪلاس ۾ مئٽرڪ پاس ڪئي. سائين شاهه محمد شاد جا سيد حسن شاهه مرحوم ۽ سيد ڏتل شاهه مرحوم عزيز هئا، انهن سان به اسان جي مٽي مائٽي هئي ۽ آهي.
سائين شاهه محمد شاد سان منهنجي مربي ڀاءُ ۽ منهنجي نياز مندي گهڻي رهي. سندس اسان جي وڏن سيد وريل شاهه مرحوم ۽ سيد عالم شاهه مرحوم سان به اچڻ وڃڻ جو رستو رهيو. سائين شاهه محمد شاد کي هنڱورا ڳوٺ ۾ پنهنجي عاليشان لائبريري به هئي، جا سندس انتقال کان پوءِ سندس ننڍو فرزند ڊاڪٽر نگار احمد شاهه سنڀالي رهيو آهي. هيءَ لائبريري سنڌ جي تمام سٺين ۽ وڏين لائبريرين مان هڪ آهي.
سائين شاهه محمد شاد جي دلي دوستي مرحوم آغا بدرالدين عالم دراني سان به هئي، جو هر هفتي آچر جي ڏينهن سائين شاهه محمد شاد آغا بدرالدين عالم صاحب وٽ ايندو هو. ڪچهري ۽ علم ادب تي بحث مباحثي لاءِ ته وري ٻئي هفتي آغا صاحب پاڻ سائين شاهه محمد شاد وٽ هنڱوري ان جي ڳوٺ ويندو هيو.
آغا بدر عالم دراني سياست جو وڏو نالو آهي، پاڻ سنڌ اسيمبليءَ جو اسپيڪر ٿي رهيو. آغا صاحب جو واسطو مسلم ليگي هجڻ جي ڪري مرحوم محمد ايوب کهڙي ۽ مرحوم قاضي فضل الله سان به رهيو.
سائين شاهه محمد شاد جي دوستي مرحوم مير علي احمد ٽالپر سان به خاڪسار تحريڪ جي زماني کان هئي جيڪا علامه مشرقي جي ٺاهيل هئي. ٻئي خاڪسار تحريڪ جا ٻين ماڻهن وانگر سرگرم رڪن هيا.
علي احمد ٽالپر کي به پنهنجي سٺي لائبريري هئي، مرحوم آغا بدرالدين عالم درانيءَ کي به سٺي لائبريري ڪوٽ دراني، ڳڙهي ياسين ۾ ”آشانئه ادب“ نالي هئي.
سائين شاهه محمد شاد سنڌي ادبي بورڊ جو ميمبر به رهيو، جنهن جو ڪنهن وقت ۾ مخدوم صاحب طالب الموليٰ چيئرمين هيو ۽ حيدرآباد ۾ سنڌي ادبي بورڊ جي هيڊ آفيس هئي، سائين شاهه محمد شاد اتي ڪم ڪندو هيو.
سائين شاهه محمد شاد مرحوم سنڌ مدرسته الاسلام جو ٻه ٽي سال پرنسپل به ٿي رهيو. کين علم سان گهري دلچسپي هئي، ان جي ڪري پاڻ پنهنجي اولاد کي به علم جي زيور سان آراسته ڪيو. سندس وڏو فرزند نور احمد شاهه پبلڪ سروس ڪميشن جو P.C.S امتحان پاس ڪري اسسٽنٽ ڪمشنر ٿيو ۽ سٺي ڪم ڪرڻ جي ڪري سيڪريٽري گورنمينٽ آف سنڌ جي عهدي تان ريٽائر ٿيو.
ٻه سال نور احمد شاهه سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن جو ميمبر به رهيو. هن وقت شاهه صاحب ڪراچي ۾ رهائش پذير آهي. پاڻ طبيعتاً خشڪ مزاج آهي پر والد صاحب وانگر سوشل ڪو نه آهي.
شاهه محمد شاهه صاحب جو ننڍو فرزند ڊاڪٽر نگار احمد شاهه سوشل سڪيورٽيءَ ۾ سينئر ميڊيڪل آفيسر آهي. سندس رهائش سکر ۾ يحييٰ هاسپيٽل جي ڀرسان آهي. ڊاڪٽر نگار احمد شاهه جن کي ڳوٺ هنڱورو ۾ به رهائش لاءِ بنگلو آهي ۽ سائين شاهه محمد شاد جي بيش بها قيمتي لائبريري سڀاليندو آهي.
سائين شاهه محمد شاد کي پنهنجي نالي چڱي زمين به هئي، جا ان جي انتقال کان پوءِ سندس وارثن ۾ وراهجي وئي آهي.
نگار احمد شاهه صاحب پنهنجي والد صاحب وانگر ڏاڍو سوشل آهي. شاديءَ غميءَ ۾ پنهنجي والد صاحب وانگر شريڪ ٿيندو آهي ۽ پنهنجي والد صاحب واريون خصلتون اٿس.
سائين شاهه محمد شاد جو سڳو سؤٽ مرحوم شمس الدين شاهه سکر جو نالي وارو وڪيل ٿي گذريو آهي. سندس ٻيو ننڍو سؤٽ سيد امين الدين شاهه سردار مهرن جي گروپ ۾ هئڻ ڪري ڪيترا سال ڊسٽرڪٽ ڪائونسل سکر جو وائيس چيئرمين به رهيو آهي. سائين شاهه محمد شاد جو ٻيو سؤٽ مرحوم سيد معيز الدين شاهه ڪنڌڪوٽ ۾ وڪالت ڪندو هو ۽ ڪنڌڪوٽ جي ميونسپالٽيءَ جو منتخب صدر پڻ رهيو.
سائين شاهه محمد شاد سٻاجهڙو، مٺو، قرب وارو ۽ رشتي نڀائڻ وارو انسان هيو. الله تعاليٰ جون مٿس رحمتون هجن.