آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

گوندرَ ويا گذري

ھي ڪتاب نامياري سياستدان، قانوندان ۽ سپريم ڪورٽ جي اڳوڻي جج جسٽس (ر) سيد ديدار حسين شاھ جي يادگيرين جو مجموعو آھي. شاھ صاحب لکي ٿو:
”پنهنجو گذريل وقت جيڪو مون سان گڏ ئي دفن ٿي وڃڻو آهي، ان کي پاڻ کان الڳ ڪري ايندڙ پيڙهين تائين پهچائڻ جو ويچار به اندر ۾ جاڳيو. پوءِ لکڻ شروع ڪيم، اهو ضرور ٿيو آهي ته انهن کي سن وار ڪا به ترتيب نه آهي، يادگيريون جيئن اينديون ويون آهن ائين انهن کي لکيو اٿم. پوءِ به ڪوشش اها ڪئي اٿم ته پنهنجي زندگيءَ جا ممڪن حد تائين اهڙا واقعا ۽ قصا قلمبند ڪريان، جيڪي ايندڙ پيڙهين کي نه رڳو پڙهڻ لاءِ اتساهين پر انهن کي پنهنجي مستقبل ٺاهڻ ۾ ڪا مدد به ڪن. جيڪڏهن منهنجي زندگيءَ ۾ ايندڙ تجربن، (جيڪي مان هن ڪتاب ۾ لکي رهيو آهيان) مان کين ڪنهن موڙ تي ڪا به رهنمائي ملي ته مان پنهنجي لکڻ کي سجايو سمجهندس جو منهنجو هيءُ ڪتاب علمي توڙي عملي زندگي ۾ ڪن شخصن جي رهنمائي ڪري سگهيو“
Title Cover of book گوندرَ ويا گذري

مسٽر عبدالرزاق قريشي

هيءَ صاحب نواب شاه ضلعي جي مردم خيز زمين ۾ پيدا ٿيو آهي. پاڻ گريجوئيٽ ٿيڻ کان پوءِ نيشنل سيونگز ڊپارٽمنٽ ۾ آفيسر ٿي ڀرتي ٿيو. ان نوڪريءَ ڪندي M.A ڪيائين ۽ زندگيءَ ۾ ڪنهن اوچي ۽ اعليٰ مقام تي پهچڻ جي تمنا ڪندي، محنت ڪندي پڙهڻ کي پنهنجو پيشو سمجهي فيڊرل پبلڪ سروس ڪميشن جي امتحان ۾ ويٺو ۽ پنهنجي اهليت ۽ صلاحيت تي C.S.P ڪيڊر ۾ پاس ٿي ويو. ضروري دستوري سکيا وٺڻ کان پوءِ سنڌ ۾ اسسٽنٽ ڪمشنر ۽ ايس ڊي ايم ٿي مقرر ٿيو.
1987ع ۾ رتوديرو ۾ اسسٽنٽ ڪمشنر ۽ ايس ڊي ايم ٿي آيو. لوڪل باڊيز جي اليڪشن ۾ رتوديرو ميونسپل ڪاميٽي نئون ديرو ٽائون ڪاميٽي ۽ تعلقي جي ڇهن يونين ڪائونسلن جو ريٽرنگ آفيسر ٿيو. اهو دور جنرل ضياءُالحق جو آمريت وارو دور هيو ۽ پيپلزپارٽيءَ لاءِ تمام ڏکيو وقت هيو. اليڪشنز ٿي ويون، رتيديري شهر جي هڪڙي تڪ ۾ مرحوم الاهي بخش سپڙو پيپلزپارٽي جو اميدوار هو. ٻئي پاسي حڪومتي پارٽي جو اميدوار مرحوم غوث بخش اوڍاڻي هو. ٻنهي جا ووٽ ڳڻپ ۾ هڪ جيترا ٿيا، ڇالاءِ ته مرحوم سردار الله بخش جلباڻي حڪومتِ وقت جو دل گهريو ماڻهو هيو ۽ سون تي سهاڳو ته جلباڻي قوم جي پڳ به ان تي رکيل هئي ۽ ان جو به زور بار گهڻو هيو.
هڪ جيترن ووٽن کڻڻ جي ڪري ٻيهر سرڪاري ڳڻپ لاءِ درخواست داخل ڪرائي ريٽرنگ آفيسر وٽ رکي ويئي. عام خيال اهو هيو ته حڪومت وقت ۽ سردار الله بخش جلباڻي جي اثر رسوخ جي ڪري ڪنهن اڻ سڌي طريقي سان عبدالرزاق قريشي صاحب تي زور رکيو ويو آهي ته هو ڳڻپ ۾ هڪ ٻه ووٽ وڌائي سرڪاري اميدوار رکي ڏئي يا جيڪو ڪڻو نڪري ان ۾ مرحوم غوث بخش اوڍاڻي کي سرڪاري طور منتخب ٿيڻ جو اعلان ڪري.
A.C صاحب جي آفيس جي ٻاهران هن تي اثر رسوخ ۽ دٻاءَ وجهرائڻ جي لاءِ ڪافي ماڻهو بيهاريا ويا هيا ۽ انهن کي چيو ويو هيو ته غوث بخش اوڍاڻي جي حق ۾ نعرا هڻو، ڇو ته انهن ماڻهن کي سرڪاري ڌر جي حمايت حاصل هئي. پر مسٽر عبدالرزاق قريشي صاحب آفيس ۾ اچڻ ساڻ ئي اها نعري بازي حڪم ڪري بند ڪرائي ۽ پوليس جي معرفت غيرواسطيدار ماڻهن کي تعلقي آفيس جي حدن مان زبردستي ٻاهر ڪڍرائي ڇڏيو، جنهن جي ڪري انهن کي تمام ڪوفت ٿي ۽ انهن جا منهن لهي ويا ۽ بظاهر ڄڻ انهن اليڪشن هارائي.
عبدالرزاق قريشي بنا ڪنهن دٻ ۽ ڌونس جي ووٽ ڳڻيا ۽ ان سان گڏ ڳڻپ جي مرحلي ۾ پيپلزپارٽيءَ جي دوستن پاران، جهڙوڪ مرحوم عبدالواحد سومرو، حاجي محمد رمضان سرهيو، سيد بچل شاهه، محمد مراد ڀٽو نئون ديرو، عبدالرزاق ڀٽو نئون ديرو ۽ ٻيا موجود هئا، جن چيو ته پيپلزپارٽيءَ جي نمائندگي سيد ديدار حسين شاهه ڪري، ڇو ته اهو پارٽيءَ جو عهديدار آهي ۽ وڪالت جي پيشي سان منسلڪ آهي ۽ عبدالرزاق قريشي به کيس سڃاڻي جو اڪثر ڪري ڪيسن ۾ ان وٽ حاضر ٿيندو آهي. سرڪار جي سپورٽ ميسر هوندي مرحوم غوث بخش اوڍاڻي پاران مرحوم سردار الله بخش جلباڻي ڳڻپ ۽ ڪڻي لاءِ ويٺو، سردار جي مقابلي ۾ ويهڻ جي لاءِ به همت جي ضرورت آهي. ڳڻپ ٿي ووٽ ٻنهي اميدوارن جا هڪ جيترا ٿيا ۽ ڪڻو انصاف سان وجهي عبدالرزاق قريشيءَ الاهي بخش سپڙي جي ڪاميابيءَ جو اعلان ڪيو.
سندس ٻيو بهادريءَ ۽ همت وارو واقعو به ٻڌائڻ گهران ٿو ته، ميونسپل ڪاميٽيءَ جي چيئرمين جي اليڪشن جي لاءِ محترمه بينظير ڀٽو صاحبه پاران مرحوم عبدالواحد سومري کي نامزد ڪيو ويو هيو ۽ وائس چيئرمين جي لاءِ منهنجي سؤٽ مرحوم سيد بچل شاهه کي نامزد ڪيو ويو هيو. ٻئي طرف کان سردار الله بخش جلباڻي مرحوم جو سڳو ڀاءُ مرحوم لياقت علي خان جلباڻي چيئرمين جي اليڪشن لاءِ اميدوار هيو ۽ وائس چيئرمين جي عهدي جي لاءِ ان جو هڪڙو نمائندو جنهن جو نالو هن وقت ذهن ۾ ڪونه ٿو اچي اهو به اميدوار هيو.
حڪومت جي حمايت جي ڪري جلباڻي صاحبن جو پروگرام جهيڙي ڪرڻ جو هيو، پر ريٽرنگ آفيسر ۽ اسسٽنٽ ڪمشنر عبدالرزاق قريشيءَ جي اثرائتن ۽ سخت قدمن جي ڪري جهيڙو ڪرائي ڪونه سگهيا ۽ قريشي صاحب آزادانه ۽ منصفانه اليڪشن ڪرائي پيپلزپارٽي جي اميدوارن کي سرڪاري طور چيئرمين ۽ وائس چيئرمين منتخب ٿيڻ جو اعلان ڪيو ۽ نوٽيفڪيشن ڪڍيو.
قريشي صاحب پنهنجي اهڙي دلبر روش ۽ انصاف کي زنده ۽ قائم رکندي پنهنجي سرڪاري ملازمت ڪئي ۽ ڪمشنر ۽ سيڪريٽريءَ جي عهدي تي پهتو ۽ هاڻي ريٽائر ڪري ڪراچيءَ ۾ رهائش پذير آهي.
قريشي صاحب جي هڪڙي فرزند ۽ نياڻي پنهنجي والد محترم جي نقش قدم تي هلندي C.S.S جي فيڊرل پبلڪ سروس ڪميشن طرفان ڪرايل امتحان ۾ ويهي ڪاميابي ماڻي آهي. سندس فرزند ۽ نياڻي سول سروسز اڪيڊميءَ مان امتحان پاس ڪري ڪنهن اعليٰ عهدن تي ڪم ڪري رهيا آهن. الله تبارڪ و تعاليٰ چڱي ۽ نيڪ ڪم ڪرڻ جي ڪري انسان تي ته مهربان ٿئي ٿو پر اولاد کي به ان جو اجورو ملي ٿو.