آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

گوندرَ ويا گذري

ھي ڪتاب نامياري سياستدان، قانوندان ۽ سپريم ڪورٽ جي اڳوڻي جج جسٽس (ر) سيد ديدار حسين شاھ جي يادگيرين جو مجموعو آھي. شاھ صاحب لکي ٿو:
”پنهنجو گذريل وقت جيڪو مون سان گڏ ئي دفن ٿي وڃڻو آهي، ان کي پاڻ کان الڳ ڪري ايندڙ پيڙهين تائين پهچائڻ جو ويچار به اندر ۾ جاڳيو. پوءِ لکڻ شروع ڪيم، اهو ضرور ٿيو آهي ته انهن کي سن وار ڪا به ترتيب نه آهي، يادگيريون جيئن اينديون ويون آهن ائين انهن کي لکيو اٿم. پوءِ به ڪوشش اها ڪئي اٿم ته پنهنجي زندگيءَ جا ممڪن حد تائين اهڙا واقعا ۽ قصا قلمبند ڪريان، جيڪي ايندڙ پيڙهين کي نه رڳو پڙهڻ لاءِ اتساهين پر انهن کي پنهنجي مستقبل ٺاهڻ ۾ ڪا مدد به ڪن. جيڪڏهن منهنجي زندگيءَ ۾ ايندڙ تجربن، (جيڪي مان هن ڪتاب ۾ لکي رهيو آهيان) مان کين ڪنهن موڙ تي ڪا به رهنمائي ملي ته مان پنهنجي لکڻ کي سجايو سمجهندس جو منهنجو هيءُ ڪتاب علمي توڙي عملي زندگي ۾ ڪن شخصن جي رهنمائي ڪري سگهيو“
Title Cover of book گوندرَ ويا گذري

مسٽر منظور حسين وساڻ

پاڻ خيرپور جي وساڻ خاندان سان تعلق رکي ٿو. مون سان سندس پهرين ملاقات لوڪل باڊيز جي اليڪشن 1979ع جي نتيجي اچڻ کان پوءِ ٿي، جنهن وقت ڪافي ماڻهو مارشل لا اختياري وارن ٻڌا هيا، جن جو انگ سون جي تعداد ۾ هيو. مان به انهن ماڻهن ۾ شامل هيس ۽ منظور وساڻ به ٻين ليڊرن سان گڏ جيل ۾ هيو.
منظور وساڻ ۽ مون کي چيئرمينن جي چونڊ ٿيڻ کانپوءِ آزاد ڪيو ويو هيو، ڇوته عام امڪان ۽ هُل اهو هيو ته منظور وساڻ کي ڊسٽرڪٽ ڪائونسل جي چيئرمين ٿيڻ لاءِ محترمه نامزد ڪندي ۽ لاڙڪاڻي لاءِ ممڪن انتخاب منهنجي حق ۾ چيئرمين جي حيثيت ۾ ٿئي.
منظور وساڻ صاحب پنهنجي ڳوٺ ڪيتريون دعوتون ڪيون، هڪ دعوت ۾ بيگم نصرت ڀٽو صاحبه چيف گيسٽ ٿي هلي هئي ۽ وساڻ صاحب جي دعوت ڏيڻ وقت هُن جي روبرو چيو هيوته ديدار شاهه صاحب: ‘‘میں زیابطیس کی مریضہ ہوں اور رات کا کھانا 8 بجے ہر حالت میں تیار ملنا چاہیے’’ ڳوٺ دعوت تي پهتاسين. سون جي تعداد ۾ ليڊر ۽ ورڪر هئا. ٺيڪ 8 ۾ 5 منٽ هيا ته بيگم صاحبه مون کي گهرائي چيو ته: ‘‘8 بجے کا وقت یاد ہے’’ مون چيو ته: ‘‘بلکل یاد ہے کھانا تیار ہے اور لگ رہا ہے آپ کو 8 بجے کھانے کے ٹیبل پر لے چلیں گے۔’’ منظور حسين وساڻ جي تربيت ۽ ان کي سياست ۾ اڳتي آڻڻ ۽ پاڻ کي پوئتي رکڻ ۾ سندس وڏي ڀاءُ مرحوم رحيم بخش وساڻ جو وڏو هٿ ۽ ساٿ هيو. جيڪڏهن مرحوم رحيم بخش وساڻ جو منظور وساڻ صاحب کي اڳتي آڻڻ جو قدم نه کڻي ها ته شايد موجوده پوزيشن منظور وساڻ کي نه ملي ها.
منظور وساڻ M.N.A به رهيو آهي ۽ مرڪز ۾ منسٽر آف اسٽيٽ به رهيو آهي. سنڌ جي صوبائي حڪومت ۾ به وزير رهيو آهي، سندس ماڻهن سان ملڻ جو طريقيڪار تمام سٺو آهي. تين تلوار جي سڄي پاسي سنڌ گورنمينٽ جو ريسٽ هائوس آهي، ان جو اڌ حصو منظور وساڻ الاٽ ڪرائي رکيو آهي، جتي سندس حلقي ۽ سنڌ جا سندس واقف ماڻهو ويهندا آهن. منظور وساڻ صبح جو اسيمبلي وڃڻ يا پنهنجي آفيس وڃڻ کان اڳ فردن فردن انهن سان ملندو آهي. ڏک سور ٻڌي فضيلت سان انهن جي دادرسي ڪندو آهي.
ماڻهو ٻڌائيندا آهن ته ڪم ڪرڻ جوڳو هوندو آهي ته هائو به ڪندو ۽ ڪرائيندو به ۽ جي ٿيڻ جهڙو نه هوندو ته بروقت جواب ڏيندو، ڪوڙا ڏٽا يا دلاسا ڪو نه ڏيندو. موتي فوتيءَ ۾ پنهنجي واقف ڪارن کي ڪو نه وساريندو آهي ۽ ان ۾ شريڪ ٿيندو آهي. همت ڀريو آهي ۽ ڪچهريءَ جو ڪوڏيو به آهي. ڪجهه وقت ٿيو ته ٽي ويءَ وارن سان ڳالهائيندي چوندي ٻڌو ويو ته خواب ڏٺو اٿم ۽ ان جي تعبير هيءَ آهي. انهن خوابن ڏسڻ واري اها خبر ٽي ويءَ تي نشر ٿيڻ بعد منهنجي ساڻس ڪنهن دعوت ۾ ملاقات ٿي، کيس عرض ڪيم ته خواب ڏسڻ ۽ ان جي تعبير ڪرڻ ٽي ويءَ تي نه ٻڌايو ته بهتر آهي. اها ڳالهه ضرور ڪبي ته ان ڳالهه چوڻ کان بعد سندس منهن تي ڪو گنجهه ڪو نه آيو.
سنڌيءَ ۾ چوڻي آهي ته:
”ٻه ترارون هڪ مياڻ ۾ رهي نه سگهنديون آهن.“
اهڙي طرح سان منظور وساڻ خيرپور ضلعي جو ۽ قبلا سائين قائم علي شاهه به خيرپور ضلعي جو، ان جي ڪري منظور وساڻ اثرائتو وزير ڪو نه آهي.
پيپلز پارٽيءَ منظور وساڻ کي ڏکيءَ وقت ۾ ساٿ نڀائڻ جي ڪري هميشه ياد رکيو آهي. عوامي ماڻهو آهي الله کيس حفظ و امان ۾ رکي.