اچو ته نڪ بچايون
سوچيو هيم، هن سال ڏاڍي ايمانداريءَ ۽ سچائيءَ سان اهڙا اهڙا ڪوڙ ، اهڙي مهارت سان ڳالهائيندس جو ورهين تائين ، بلڪه قيامت تائين ماڻهن جو ارواح سچ تان کڄي ويندو. ماڻهو ٻارن کي ڪوڙ جون لوليون ڏيندا ، ۽ سچ جي منهن ۾ ڌوڙ وجهندا. پر ، پوءِ الاءِ ڇا ٿيو! نئون سال شروع ٿيو. نئين سال سان آسمان جو رنگ بدلجڻ لڳو. ڌرتيءَ جو سينو لوهي ڦيٿن سان چچرجڻ لڳو. هوا جي هٻڪار بارود جي بوءَ سان بدلجي ويئي. سمورا رنگ دونهي سان ڍڪجي ويا. سمورا سُرَ ڪوڙ ۽ شور ۾ گم ٿي ويا.
ماحول اهڙو، ڄڻ جُدائيءَ جي رات جو پويون پهر! دل ديواني اهڙي اُداس ٿي پيئي، جو تاريخ جي صفحي مان يادن جي تشبيح کڻي فراط نديءَ جي ٽئين ڪناري وٽ وڃي ويهي رهي. مان نئين سال لاءِ ڪوڙ جي نئين چارٽر جو پرچار ڪري نه سگھيس. نئين سال لاءِ ڪوڙ جي پروگرامن جو عهد نامو ڏيئي نه سگهيس. نئين سال جا ڇهه هفتا لنگهي ويا آهن. 1991-2-10 سوچيان پيو، هيءُ سال عام رواجي سال نه آهي. هن سال سان ويهين صديءَ جي آخري ڏهاڪي جي شروعات ٿي آهي. ڏهن سالن کان پوءِ ويهين صدي ختم ٿي ويندي. ايڪويهين صدي شروع ٿيندي. ان لحاظ کان هيءُ سال ڪاونٽ ڊاؤن (Count down) جو سال آهي. وَن، ٽو، ٿري، فور، ويندي ٽين تائين! ڏهه! ڪيپ ڪينيوريل تان راڪيٽ ٽيڪ آف ڪندو ۽ لکين ڪروڙين اکين آڏو ستن خلا بازن سميت، ستن سيڪنڊن ۾ سڙي ڀسم ٿي ويندو!
ڪائونٽ ڊاؤن مان بچي وياسين، ته ايڪويهين صدي ضرور ڏسنداسين پر، ڪائونٽ ڊاؤن مان بچڻ جي اميد ڏهن جي مقابلي ۾ هڪ انگ جيتري آهي. بچي وياسين، ته ڏاڍي هوشربا صديءَ ۾ پير رکنداسين.
ايڪويهين صدي!
عورتون مردن بدران، ۽ مرد عورت بدران ڪمپيوٽرن ۽ روباٽن سان عشق ڪندا. محبت هجر جو شڪار نه ٿيندي. دل بدران ڪمپيوٽر جي ميمريءَ ۾ ڪا گڙ ٻڙ ٿي پوندي، جنهن کي ڪو مستري ٺيڪ ڪري ڇڏيندو. سج لهڻ جو منظر ڏسي روباٽ اُداس نه ٿيندو - جدائيءَ جي گھڙين کي صديون نه سمجهندو - وصل جي ساعتن کي اک ڇنڀ ۾ گذرندي محسوس نه ڪندو. اصل ۾، تڏهن نه وصل هوندو، ۽ نه جُدائي. احساس جو لاش ڳجهن جو کاڄ ٿي ويندو. اهڙي هوشربا صديءَ ۾ داخل ٿيڻ لاءِ ڳاڻاٽو شروع ٿي چڪو آهي.
سانڀاهو سفر جو!
دل جي ڳالهه نه ڪريو. دل جو فڪر نه ڪريو. اول ته ڪائونٽ ڊاؤن جي سٽ جهلي نه سگهندي. بچي ويئي، ته ڪيميائي گورين تي گذارو ڪندي- ڪنهن گيت لاءِ نه واجهائيندي، هِنَ دفعي توسان ملي مان موت کي مهڻو نه ڏيندس، پرين!
دماغ جو فڪر نه ڪريو.
سوچڻ، ۽ يادن جي مشعل سان تاريخ راتين کي روشن ڪرڻ واريون راتيون مدي خارج ٿي وينديون. دماغ جو ڪم مشينون ۽ ڪلڪيوليٽر ڪندا. ديسي دواساز دماغ کي طاقتور ڪرڻ لاءِ اڳ خميره گاؤ زبان ابريشم تيار نه ڪندا. سائنسدان سڀ کان اڳ کوپرين کي خالي ڪندا، ۽ پوءِ خالي کوپرين ۾ ليزر ڊسڪ وجهي ڇڏيندا، جنهن تي دنيا جي جنگين، تاريخي حادثن، شهرن جا نالا، آدمشماري، ملڪن جي ناڻي، اقتصادي حيثيت، ڪيميائي هٿيارن، ۽ موت بابت معلومات رڪارڊ ڪيل هوندي.
نئين سال سان ويهين صدي جي پڄاڻي ۽ ايڪويهين صدي جي شروعات جو ڪائونٽ ڊاؤن (ڳاڻاٽو) شروع ٿي چڪو آهي. وَن! باقي رهيا نَوَ!
اچو ته نڪ بچايون. ويهين صديءَ جي آخري ڏهن سالن ۾ اسين گھڻو ڪجهه وڃائينداسين- هٿ، پير، ٽنگون، ٻانهون، ڪن ۽ اکيون! اچو ته نڪ بچايون.
نڪ کان سواءِ ايڪويهين صديءَ ۾ ڪهڙو منهن کڻي پير پائينداسين! اچو ته نڪ بچايون.■
1991