ڌاڙيل لائق چانڊيا، ٿينڪ يو
منهنجو اڄوڪو ڪالم منير چانڊيي لاءِ به نه آهي. سنڌ جي ڏتڙيل ۽ چيٿاڙيل پورهيتن ۽ هارين لاءِ پاڻ پتوڙڻ وارو نوجوان- جنهن کي موٽ ۾ برف جهڙي خاموشيءَ پوڙهو ڪري وڌو آهي. اڄ ڪلهه الاءِ ڪٿي آهي! مون کي خبر ڪونهي ته استحصال قوتن خلاف طاقت آزمائيءَ ۾ ڇا وڃايائين، ۽ ڇا حاصل ڪيائين. آخري دفعي ٻڌو هيم ته گوئيٽي انسٽيٽيوٽ ۾ بريخت جا ڪجهه ڊراما ڪرايا هئائين. پر، منهنجو اڄوڪو ڪالم منير چانڊيي لاءِ به نه آهي. منهنجو اڄوڪو ڪالم ڌاڙيل لائق چانڊيي لاءِ آهي- فقط هڪ شخص لاءِ آهي.
پيارا لائق چانڊيا، مان تنهنجو شڪر گذار آهيان جو تو منهنجو مانُ مٿاهون ڪيو، ۽ منهنجي چَوڻ تي تو چيني انجنيئرن کي آزاد ڪري ڇڏيو.. اڄ ڪلهه ڇاپا مارن جو دور ۽ زور آهي. تنهنڪري اِن ڪارنامي لاءِ ڪريڊٽ ٻيا کڻي ويا- پريس ڪانفرنسون ڪري هڪٻئي جا ٿورا مڃيائون، پر منهنجو ذڪر نه ڪيائون.
مون کي ڪا خبر ڪونهي ته تون ڪهڙي وڏيري پاٿاريدار جو پاليل آهين. ڪهڙي وڏيري جي مُڇَ جو وار آهين. ڪهڙي پاٿاريدار جو جوراب آهين! مون کي ڪا خبر ڪونهي، ۽ هڪ هڪ ڌاڙيل ڪنهن نه ڪنهن وڏيري پاٿاريدار جو پاليل آهي. ڌاڙيل جي پنهنجي ڪا به حيثيت ۽ هستي نه ٿيندي آهي. پاٿاريدار پنهنجي ڌاڙيلن لاءِ ڇَپر ۽ ڇانوَ ٿيندو آهي- بلڪه ٿيندا آهن. پوليس ۽ قانون نافذ ڪرڻ وارن ادارن کان مڪمل تحفظ، بچاءُ ۽ پناهه!
ابا لائق چانڊيا، وتايو فقير مري وڃڻ کان پوءِ به پريشان آهي ته تون ۽ تو جهڙا ٻيا ڌاڙيل ويهه ويهه، ٽيهه ٽيهه ۽ چاليهه چاليهه لک رپيا ڀنگ ۾ ورتل، بلائن سان ڀريل ٻيلن ۾ ڪيئن ۽ ڇا تي خرچ ڪندا آهيو! پر، منگل ويچارو به هفتي ۾ هڪ دفعو ايندو آهي! وتائي فقير جو روح ڏاڍو بيچين آهي. هو حيران آهي ته ڀُنگ ۽ ڌاڙن جا ڪروڙين رپيا توهين ڌاڙيل ڪيئن خرچ ڪندا آهيو!
وتائي فقير جي هورا کورا ڏسي مان سوچ ۾ پئجي ويو آهيان ته وتايو سچ پچ سنڌي هو، سنڌ جو اصلي رهاڪو هو، يا هجرت ڪري آيو هو! يا، اسلام آباد جو صحافي هو! اسلام آباد جا صحافي سرڪاري خرچ تي سنڌ جو دورو ڪندا آهن. گڙنگ وڏيرن جي ايئرڪنڊيشن اوطاقن ۾ طعام ۽ قيام ڪندا آهن، ۽ موٽي اچڻ کانپوءِ پنهنجن ڪالمن ۾ لکندا آهن ته سنڌ ۾ ڌاڙيلن باهه ٻاري ڏني آهي. جان ۽ مال امانَ ۾ نه آهي. عزت ۽ آبرو محفوظ نه آهي. باقي وڏيرا ڏاڍا مهمان نواز آهن- خاطر تواضح ۾ پنهنجو مٽ پاڻ آهن، ۽ سنڌ کي ڌاڙيلن هٿان مڪمل تباهيءَ کان بچائي ويٺا آهن! جڏهن به ڪنهن ڌاڙي ۽ اغوا جو سرڪاري سطح تي نوٽيس ورتو ويندو آهي، تڏهن ويچارا وڏيرا، سڄي پاڪستاني ۽ محب وطن وانگر سرڪار طرفان ڌاڙيلن سان مذاڪرات ڪندا آهن ۽ آخر ۾ غير ملڪي يرغمالين کي ڇڏائڻ ۾ ڪامياب ٿيندا آهن، ۽ تمغه خدمت حاصل ڪندا آهن! باقي سڄي مستي سنڌي قوم پرستن جي آهي- جيئي سنڌ وارن جي آهي!
پيارا لائق، اسلام آباد جي صحافين جي سنڌ بابت سچ ۽ حق تي مبني تاثر کان متاثر ٿي مون توکي خط لکيو هو ته ابا لائق، چيني انجنيئر مائوزيتنگ ۽ چو اين لائي جي ملڪ جا اسان وٽ مهمان آهن، کين ڇڏي ڏيو. تنهنجا لک لائق، لائق چانڊيا، جو تو منهنجي خط کي مان ڏنو ۽ چيني انجنيئرن کي ڇڏي ڏنو. باقي رهي ڀُنگ جي ڳالهه! سو افواهه پيو هلي ته ڀُنگ ۾ لکين ڪروڙين رپيا سودي بازيءَ ۾ هليا آهن. منهنجي ڳالهه تي يقين ڪجانءِ لائق، ڀُنگ جي رقم مان حرام آهي جو مون هڪ پيسو به ڦٻايو هجي! ڀُنگ جا لکين ڪروڙين رُپيا الاءِ ڪيڏانهن ويا! مون تي شڪ تڏهن ڪجان جڏهن مون کي ڪارن شيشن واري پجيرو، نسان پيٽرول ۽ ان قسم جي ڪنهن آفت گاڏي ۾ پٺينءَ سيٽ تي سفر ڪندي ڏسين. مون تي شڪ تڏهن ڪجانءِ جڏهن پرل ڪانٽينينٽل، آواري ۽ شيرٽن ۾ منهنجي لاءِ پنج ڪمرا بُڪ ٻڌين، يا ڏسين. باقي، خدا کي حاظر ناظر ڄاڻي مان توکي يقين ٿو ڏياريان پيارا لائق، ته ڀنگ جي پيسن ۾ مون گهوٻي نه هئين آهي.
مان وري به تنهنجو ٿورائتو آهيان، جو تو ڪنهن وڏيري، پاٿاريدار، پوليس آفيسرن، ڪامورن ۽ اَڌَ اکري سياستدانن جي زور بار بدران منهنجي چَوَڻ تي چيني انجنيئرن کي آزاد ڪيو.■