ووٽ وجهڻ جو بلڪل صحيح طريقو
گاهه جي پاڙ تائين ٿيندڙ چونڊن کان پوءِ اڳوڻو مدي خارج ۽ فرسوده سياسي ۽ سماجي نظام بدلجي ويندو. هڪ نئين دور جو آغاز ٿيندو جنهن ۾ ڪو به تپيدار ۽ مختيارڪار اوهان کان رشوت وصول نه ڪندو. ريل ۾ سيٽ وٺڻ لاءِ اوهان کي خرچي ڏيڻي نه پوندي. بجلي ، گيس، پاڻي ۽ فون ڪنيڪشن لاءِ اوهان کي سپروائيزر جو کيسو گرم ڪرڻو نه پوندو. علاج لاءِ اسپتال ۾ ڪو به اوهان کان اوڳڙ نه ڪندو. اوهان جو هر جائز ڪم رشوت کان سواءِ ٿي سگهندو. سڀ کان وڏي ڳالهه ته ڪو به پوليس جو سپاهي اوهان جي پڳ لاهي نه سگهندو. ڪو به اگهاڙو ڪري ٿاڻي تي لترن سان ڪُٽي نه سگهندو. ڪو به ايس ايڇ او يا سَب انسپيڪٽر وڻ سان اُبتو لٽڪائي اوهان کان ڌاڙيل هئڻ جو اعتراف ڪرائي نه سگھندو. سڀ ڪجهه ٺيڪ ٿي ويندو. کوهه پوکبا ۽ وڻ کوٽبا!
ايندڙ اهم تبديليءَ کي هٿان نڪرڻ نه ڏيو. انقلاب بار بار در نه کڙڪائيندو آهي. تنهن ڪري گاهه جي پاڙ تائين ٿيندڙ چونڊن لاءِ ڀرپور تياري ڪريو. پنهنجي نصيب جا بند ٿيل در کولي ڇڏيو. هاڻي اچو ته اوهان کي سمجهايان ته گاهه جي پاڙ تائين ٿيندڙ چونڊن ۾ ووٽ ڪيئن ڏجي ، ۽ ووٽ ڏيڻ جو بلڪل صحيح طريقو ڪهڙو آهي. غور سان پڙهجو، ۽ ڪيئن سان هنڊائجو.
اليڪشن واري ڏينهن سڀ کان اڳ اوهان کي ننڊ مان سجاڳ ٿيڻو پوندو. اِهو ضروري آهي، ڇو جو ستل ماڻهو ووٽ ڏيڻ جي قابل نه هوندو آهي. هو فقط خواب ڏسي سگهندو آهي. ووٽ ڏيڻ لاءِ اوهان کي ننڊ مان جاڳڻو پوندو.
ننڊ مان جاڳڻ کان پوءِ اوهان کي پڪ ڪرڻي پوندي ته اوهين خيرن سان ارڙهن سالن جا ٿيا آهيو، يا نه ٿيا آهيو. اهو ڪم اوهان کي هٿ منهن ڌوئڻ ۽ ڏندڻ ڪرڻ کان اڳ ڪرڻو پوندو. چونڊن واري ڏينهن اوهين جيڪڏهن سترهن سال، ٽي سؤ چوهٺ ڏينهن، ٽيويهه ڪلاڪ ۽ اڻهٺ منٽ جا هوندؤ تڏهن به ووٽ ڏيئي نه سگهندو. ووٽ ڏيڻ لاءِ ارڙهن سالن جو هئڻ لازمي آهي. اوهين جيڪڏهن ارڙهن سالن جا نه ٿيا آهيو، ته پوءِ هٿ منهن ڌوئڻ ۽ ڏندڻ ڪرڻ جي تڪليف نه ڪجو. ننڊ مان جاڳڻ کان پوءِ وري پاسو مٽائي سمهي پئجو، ۽ کونگهرا هڻجو. اوهان جي جاڳڻ سان نه ڪنهنجو ٻيڙو ترندو، نه ڪنهنجو ٻيڙو ٻڏندو.
ننڊ مان جاڳڻ کان پوءِ اوهان کي جيڪڏهن پڪ هجي ته اوهين خيرن سان ارڙهن سالن جا عاقل ۽ بالغ ٿي چڪا آهيو، ته پوءِ پولنگ اسٽيشن وڃي پنهنجو بي بها ووٽ وجھڻ جي تياري ڪجو. پر، اِن کان اڳ اوهان کي هٿ منهن ڌوئڻو ، ڏندڻ ڪرڻو پوندو. جيڪڏهن چاهيو ته اوهين وهنجي به سگھو ٿا . پر، وهنجڻ لاءِ اوهان کي پاڻيءَ جي ضرورت پوندي. پاڻيءَ جو معاملو صوبن جي وچ ۾ اڃا تائين طئه نه ٿيو آهي. تنهن ڪري، بهتر آهي ته وهنجڻ کان سواءِ پولنگ اسٽيشن وڃي ووٽ وجھڻ جي ڀرپور تيار ڪريو.
پولنگ اسٽيشن ڏانهن اُسهڻ کان اڳ پڪ ڪجو ته اوهان وٽ شناختي ڪارڊ آهي، يا نه آهي. جيڪڏهن نه آهي ته پوءِ پولنگ اسٽيشن نه وڃجو. مفت ۾ مارجي ويندؤ. شناختي يا سڃاڻپ ڪارڊ اوهان جي شناخت آهي. ڪارڊ کان سواءِ اوهان جي ڪا سڃاڻپ ڪونهي. ڪارڊ کان سواءِ نه اوهان جو ڪو اوڙو آهي، نه پاڙو آهي، نه شهر آهي، نه صوبو آهي، ۽ نه ئي ڪو ملڪ آهي. ڪارڊ کان سواءِ اوهين پنهنجي وطن ۾ اجنبي ۽ اوپرا آهيو. اوهان جو ڪو نالو ڪونهي. شناختي ڪارڊ تي لکيل نمبر اوهان جو نالو آهي، اوهان جي سڃاڻپ آهي. اوهان ڀل پنهنجي پيءُ ۽ ڏاڏي، پَرَ ڏاڏي کي وٺي پولنگ اسٽيشن وڃو، پنهنجي هئڻ جو جيئرو جاڳندو ثبوت ڏيو، پنهنجي شناخت تي شاهدي ڏياريو، پر پولنگ آفيسر اوهان کي ووٽ وجهڻ نه ڏيندو. اوهين ڀل ڪنهن پاڙيسري يا شهر جا نه هجو پر اوهان وٽ جيڪڏهن پنجاهه رپين ۾ خريد ڪيل شناختي ڪارڊ آهي ته پوءِ پولنگ آفيسر اوهان کي ووٽ ڏيڻ ڏيندو.
هن دفعي بيلٽ پيپر تي پنج- ڇهه رنگين خانا ٺهيل هوندا. ڪي خانا نيرا، ڪي پيلا، ڪي ساوا، ڪي ڳاڙها، ۽ ڪي واڱڻائي ۽ اڇا هوندا. دنيا ۾ اَنيڪ ماڻهن کي خبر نه هوندي آهي ته هو ڄائي ڄم کان رنگن جي معاملي ۾ انڌا يعني Color-blind هوندا آهن. تنهن ڪري ماهر ڊاڪٽر کان اکين جو معائنو ڪرائڻو پوندو. جيڪڏهن اوهين Color-blind آهيو، ته پوءِ مهرباني ڪري پولنگ اسٽيشن جو منهن نه ڪجو. مونن ۾ منهن وجهي فڪر فرهي کڻجو، ۽ ماٺ ۾ مطالعو ڪجو.
اميدروان چونڊ لاءِ نشان الاٽ ڪرائي ڇڏيا آهن. مختلف نشانن تي ٺپا هڻڻ کا اڳ اوهان کي مختلف نشانن ۾ واضح فرق کي محسوس ڪرڻ لاءِ پنهنجي صلاحيت تي ڀاڙڻو پوندو. اوهان کي گوبيءَ جو گل ۽ گلاب جي گل ۾ فرق محسوس ڪرڻو پوندو. رِڍَ جي کل پاتل بگهر کي سڃاڻڻو پوندو. گڏهه ۽ گھوڙي ۾ فرق محسوس ڪرڻو پوندو. اِهو تمام ضروري آهي، ورنه اوهان دانگيءَ بدران تئي تي ٺپو هڻي ڇڏيندا.
آخر ۾ اهم ڳالهه بيلٽ پيپر تي ٺپا هڻڻ کا اڳ اوهان جي آڱوٺي تي نه ڊهندڙ ڪاري مس هڻي ڇڏيندا. ڀُل وچان به مس لڳل آڱوٺو نرڙ تائين نه کڻي وڃجو. نرڙ تي لڳل داغ قيامت تائين نه لهندو آهي. ■