ايف ايم ريڊيو

سفر ڪهاڻيون

هن ڪتاب ۾ پنجن ملڪن ڏکڻ ڪوريا، افغانستان، مالديپ، نيپال ۽ ڪمبوڊيا جا ڇهه سفرناما شامل آهن، افغانستان جا ٻه سفرناما، پهريون سوشلسٽ افغانستان جو ۽ ٻيو هاڻوڪي افغانستان جو آهي، ٻنهي سفرنامن جي وچ ۾ 21 سالن جي وٿي آهي ۽ ٻئي سفرناما افغانستان جا ٻه ڌار ڌار روپ ڏيکارين ٿا.

4.5/5.0

3030

816

آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:

نصير اعجاز

ڇاپو پھريون

ٿوري ئي دير ۾ اسان جون بسون روانيون ٿيون ته سيئول جي رستن تان لنگهندي مون کي هڪ هنڌ هڪ گهڻ ماڙ عمارت ٻاهران ايف ايم 105 ريڊيو جو بورڊ نظر آيو . اڄڪلهه دنيا ۾ ريڊيو جو زمانو موٽي آيو آهي ۽ هر ملڪ ۾ ايف ايم ريڊيو اسٽيشنن جو ڄار پکڙيل آهي. ٻين ملڪن کي ته ڇڏيو، پاڪستان جهڙي ملڪ ۾ جتي سرڪاري ڪنٽرول واري ريڊيو پاڪستان کانسواءِ ڪنهن ٻئي ريڊيو جو تصور به ڪونه هو، اتي هڪ سئو کان وڌيڪ ايف ايم ريڊيو خانگي شعبي ۾ کلي چڪا آهن جن جو چڱو خاصو تعداد سنڌ ۾ به آهي. ڪراچيءَ ۾ ته ڏهه ٻارهن ايف ايم ريڊيو اسٽيشنون آهن پر نوري آباد کان ويندي حيدرآباد، ميرپور خاص، ٽنڊو محمد خان، عمرڪوٽ، ٽنڊوآدم، دادو، نوابشاهه، لاڙڪاڻو، خيرپور ۽ گهوٽڪيءَ تائين ريڊيو اسٽيشنون کلي چُڪيون آهن . ٿر تي سرڪار سڳوريءَ مهرباني ڪري مِٺي شهر ۾ ايف ايم ريڊيو قائم ڪيو آهي. اسان وٽ اڻهوند آهي ته ڪميونٽي ريڊيو اسٽيشنن جي جن جي هندستان، نيپال ۽ اهڙن ٻين ملڪن ۾ وڏي اهميت آهي. انهن ملڪن ۾ غير سرڪاري تنظيمون رضاڪاراڻي بنيادن تي ڪميونٽي ريڊيو هلائي عوام منجهه جاڳرتا پئدا ڪن ٿيون. هندستان ۾ خاص طور هارين ۽ آبادگارن لاءِ ڪميونٽي ريڊيو وڏو ڪم ڪري رهيا آهن . پاڪستان ۾ سرڪار رڳو انهيءَ ڊپ ۾ ڪميونٽي ريڊيو جا لائسنس نٿي ڏئي ته متان اهي نشرياتي ادارا حڪومت ۽ ملڪ مخالف پرچار لاءِ نه استعمال ٿين. اهو ڊپ هندستان، نيپال ۽ ٻين ملڪن کي ڪونهي. نيپال، جتي شهنشاهيت خلاف وڏي جدوجهد هلندي رهي، اتي به بيشمار ڪميونٽي ريڊيو قائم هئا. 2002 ۾ نيپال جي دوري دوران کٽمنڊو ۾ ساگر ماٿا (هماليه جبل جي چوٽي مائونٽ ايورسٽ جو نيپالي نالو) نالي سان قائم ڪميونٽي ريڊيو اسٽيشن گهمي آيو هئس. ٽن ڪمرن جي هڪ ننڍڙي جاءِ ۾ اها ريڊيو اسٽيشن قائم هئي جنهن کي هڪ اين جي او هلائيندي هئي. هنن نه ڪڏهن سرڪاري اشتهار هلايا نه سرڪاري امداد ورتي، بلڪ جعلي حڪيمن ۽ سگريٽن جي اشتهارن هلائڻ کان به انڪاري هئا ته جيئن معاشري ۾ بگاڙ پئدا نه ڪجي. ان جي اُبتڙ پاڪستان ۾ ايف ايم ريڊيو جي گهڻائي جعلي حڪيمن جي اشتهارن تي هلي ٿي جو پاڪستان جي اليڪٽرانڪ ميڊيا ريگيوليٽري اٿارٽي ريڊيو جا لائسنس ڪروڙن ۾ نيلام ڪري ٿي ۽ اهومهانگو لائسنس وٺڻ وارا خرچ ڪڍڻ لاءِ هر قسم جا اشتهار هلائڻ لاءِ تيار آهن . پاڪستان حڪومت جي اهليت جو اندازو به انهيءَ مان ڪري سگهجي ٿو ته سوات جي علائقي ۾ مُلان فضلُ الله وڏي عرصي تائين غير قانوني طور ايف ايم ريڊيو هلائيندو رهيو پر ان کي ڪجهه نه ڪري سگهي. جڏهن ته آزاد ڪشمير ۾ نَو هزار فُٽ بلند جابلو شهر ڌيرڪوٽ ۾ هڪ معمولي ريڊيو مڪينڪ اڄ تائين ڪيترائي ريڊيو ٽرانسميٽر ٺاهي ڪشميري تنظيمن کي وڪرو ڪري چڪو آهي. ٻه سال کن اڳ ڌيرڪوٽ جي دوري ۾ ان شخص سان ملاقات به ٿي هئي. پاڪستان ۾ ايف ايم ريڊيو جي حوالي سان هڪ سروي لاءِ مان جڏهن اتي پهتو هئس ته ڪجهه ماڻهن سندس باري ۾ ٻُڌايو هو جنهن کان پوءِ ساڻس ملڻ کانسواءِ هليو وڃڻ مون کي ايئن پي لڳو ڄڻ منهنجو ڪم اڻپورو هو. اتان جي مقامي دوستن سان گڏ جڏهن سندس دڪان تي پهتو هئس ته حيران ٿي ويس جو هو سنهڙو نوجوان ڇوڪرو هو ۽ لڳو ئي نه ٿي ته کيس ريڊيو ٽرانسميٽر ٺاهڻ ايندو هوندو. پهرين ته هو به ڊڄي ويو هو ته شايد ڪا سرڪاري ٽيم کيس ٻڌڻ آئي آهي پر يقين ڏيارڻ تي هو دڪان ڇڏي هڪ هوٽل تي هلي اسان کي تفصيل ٻُڌائڻ لاءِ تيار ٿيو هو. سندس چوڻ هو ته ريڊيو ٽرانسميٽر ٺاهڻ تي ڪل پندرهن ويهه هزار رپيا خرچ اچي ٿو.
*