سئيڊن جو روشن ڳوٺ
سندس دوست جو گهر ڪو پري نه هو. “هولما” جتي اسين رهون ٿا اتان کان “ڪروڪس بئڪ” تائين-جتي سندس دوست جو گهر هو ائين پنڌ هو جيئن مهراڻ يونيورسٽي کان لياقت ميڊيڪل ڪاليج. پر ٻاهران مين روڊ تان ڦري وڃڻو پيو.
“سندس نالو شيخ سعيد آهي.” رستي تي عمر ٻڌايو، “اسانجي مسجد جو امام آهي. پاڪستان ۾ به رهي چڪو آهي. ڪجهه ڏينهن پشاور ۾ هو مجاهدين فورس ۾ هو ۽ افغانستان کان پوءِ هيڏانهن سئيڊن هليو آهي. اصل ۾ مون وانگر فلسطيني آهي.”
سندس گهر پهچڻ بعد سعيد اسانجو گرمجوشيءَ سان آڌر ڀاءُ ڪيو. پاڻ ٽيهارو سالن جو ڊگهو جوان آهي. سهڻو، رنگ جو اڇو ۽ ڏاڙهي ڪاري چاپئين. پاڻ ٻڌائين ته هو ويهن سالن جو هو ته ٻين دوستن سان گڏ جهاد لاءِ افغانستان رهيو هو.
“اسان مان ڪيترائي اتي مارجي ويا جو روسين وٽ وڙهڻ لاءِ وڏي طاقت هئي،” هن ٻڌايو، “پر اسان اسلامي جذبي سان بنا ڪنهن دنيائي لالچ جي وڙهندا رهياسين.”
سعيد گلاسن ۾ ڪوڪا ڪولا وجهي اسان جي پيئڻ لاءِ اڳيان رکي. تيسين پاڻ بالڪني ۾ رکيل ڀاڄي ۽ سامان جي خالي کوکن مان ڪي سڄيرا ڳولڻ لڳو. کوکن جي هاڻ ضرورت ته نه رهي هئي پر پوءِ مڙيئي ٻه کن کوکا چونڊي ڌار ڪيم. ان بعد سعيد ڪنهن دوست وٽ وٺي هلڻ لاءِ ڪوٽ پائڻ لڳو.
“هن جا ٻه اردني دوستآهن، انهن سان هو ملڻ چاهي ٿو، تون به هلندين؟” عمر ترجمو ڪري سعيد جا عربيءَ ۾ چيل جملا ٻڌايا.
“ڀلي هلو.” مون هائوڪار ڪئي.
رستي تي يمني ڪلاس ميٽ جي گهر سندس پنا ڏنم. ڪنهن به ساڻس ملڻ جو نه خيال ڏيکاريو ۽ نه وڌيڪ پڇيو. عرب دنيا ۾ يمن هڪ اهڙو ملڪ آهي جنهن کي ٻيا سندس پاڙيسيري ۽ هم زبان اڇوت ڪري سمجهن ٿا. شايد ان ڪري جو اهو غريب ملڪ آهي- پئسي ۾ به، ته ٽيڪنالاجي ۾ به. منجهس نه سياسي Stability آهي ۽ نه سماجي اتمپڻو.
ان بعد اسان روزن گورڊ ڏي رخ ڪيو. هتي جي زبان سئيڊش ۾ گورڊ جي معنا جاگير يا علائقو آهي. روزن گورڊ نالي ۾ گلاب جي گلن جو علائقو آهي، پر توهانکي ڏسڻ ۾ فقط عرب ايندا. قسمين قسمين عرب. هر ملڪ جا عرب- مڊل ايسٽ کان موراڪو تائين جا عرب. مالمو شهر ۾ سڀ کان گهڻا عرب هن علائقي (روزن گورڊ) ۾ رهن ٿا. ڪو ٿورن کي ڇڏي باقي اهڙا استاد ۽ ٺڳ قسم جا، جو کانئن يورپي ته ڇا ايشيا جي ملڪن جا به پاسو ڪن ٿا. سندن هنگامن ۽ جهڳڙن جا قصا سڄي سئيڊن ۾ مشهور آهن. اسانجو هڪ سک دوست “ستنام سنگهه” روزن گورڊ کي تڪڙ ۾ “روشن ڳوٺ” سڏيندو آهي.
“روشن ڳوٺ ۾ مونکي تمام وڏو گهر هو. پر پوءِ جيئن جيئن حالتون خراب ٿيڻ لڳيون ته آئون اهو گهر وڪڻي ٻئي پاسي اچي رهيو آهيان.” هن ٻڌايو هو. سو سئيڊن جي هن شهر مالمو ۾ سڀ کان گهڻا جهيڙا فساد هن علائقي ۾ ٿين ٿا. هن علائقي ۾ توهانکي پوليس جي گاڏي هر وقت “رون-رون” ڪندي نظر ايندي. پر اها ڳالهه آهي ته “روشن ڳوٺ” جتي جهڳڙالو قسم جا عرب رهن ٿا اتي عرب ۽ آفريڪا جي ملڪن جا پڙهيل ڳڙهيل ۽ عالم پڻ رهن ٿا. ڪيتريون ئي سئيڊش ڇوڪريون اهڙن نيڪ ۽ فضيلت وارن نوجوان عربن کان متاثر ٿي مسلمان ٿيون آهن ۽ ساڻن شادي ڪئي اٿن. ڪيترن عالمن مولوين پنهنجي مثالي ڪردار ذريعي يورپي ماڻهن کي مغربي پريس طرفان پيش ڪيل روپ کي غلط ثابت ڪري ڏيکاريو آهي. ساڳي وقت ڪيترن ڦڏي باز ۽ غلط حرڪتون ڪندڙ عربن پنهنجين لچائين ذريعي اهو تاثر ڏنو آهي ته جيڪو عربن بابت هتي جي ٽي وي ريڊيو غلط تاثر ڏئي ٿو. اهو ان کان به وڌيڪ خراب آهن.