الطاف شيخ ڪارنر

ڪراچي کان ڪوپن ھيگن

الطاف شيخ هن سفرنامي ”ڪراچيءَ کان ڪوپن هيگن“ ۾ ڪڙيون ۽ سچيون حقيقتون کڻي اسان اڳيان آنديون آهن. هن ڀيري کلائيندي کلائيندي اسان کي روئاري بہ ڇڏيو اٿائين-  ذهني طور جهنجهوڙڻ جي ڪوشش بہ ڪئي اٿائين. هن سفرنامي ۾ الطاف شيخ جي ڏنل معلومات ۽ پنھنجي سماج جي ٻين ملڪن جي سماج سان ڀيٽ ۽ حقيقت تي ٻڌل تجزيو خاص طرح اسان جي نئين ٽھي ۽ شاگردن لاءِ نھايت اهم آهي.

  • 4.5/5.0
  • 25
  • 2
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ڪراچي کان ڪوپن ھيگن

ملئي ۽ ڏيپلائي ميمڻ

هونئن منهنجي خيال ۾ گهڻي ڳالهائڻ کان گهٽ ڳالهائڻ سٺو ئي آهي. آخر الله تعاليٰ هر انسان کي ٻه ڪن ڏنا آهن ۽ وات فقط هڪڙو. شايد ان ڪري ته جيئن گهڻو ٻڌجي پر ڳالهائجي ٿورڙو. ۽ هو ڇا انگريزيءَ ۾ چوندا آهن ته “Least said soonest mended”– يعني جيڪو ماڻهو جيترو گهٽ ڳالهائي ٿو اوتروئي گهٽ چڪون ڪري ٿو. پر جي ڪجهه غلطيون ڪري به ٿو ته انهن جي درستي يا ازالو جلدئي ڪريو وٺي.
سئيڊن ۾ اسانجي سامهون واري بلڊنگ ۾ شڪارپور پاسي جو سنڌي همراهه “وزير سومرو” رهي ٿو. سندس فلئٽ جي سامهون واري فلئٽ ۾ سندس پراڻو دوست ڪوئيٽا جو عبدالواحد بلوچ رهي ٿو. ٻنهي جو زالون سئيڊن جون آهن. ٻنهي گڏ شادي ڪئي ۽ اتي هڪ ٻئي جي آمهون سامهون بنا ڪنهن جهيڙي جهٽي جي رهندا آهن. سڄو ڏينهن ٻنهي جا در کليل هوندا آهن ۽ ٻار هڪ ٻئي جي گهر ايندا ويندا رهن ٿا. وزير عليءَ جڏهن پهرين ڏينهن مونکي ٻڌايو ته هو ڏهن يارهن سالن کان هيئن گڏ رهندا اچن ۽ اڄ تائين زالن جي کٽ پٽ نه ٿي آهي، ته مونکي تعجب لڳو.
هڪ ڏينهن وزير عليءَ سان سندس گهر بالڪنيءَ ۾ ويٺو هوس. سندس زال لينا ڀر واري ڪمري (جيڪو ڊرائنگ روم آهي) ۾ ويٺي اخبار پڙهي. ٿوري دير بعد عبدالواحد جي زال مسز اينگر واحد آئي ۽ کيڪاري اچي لينا جي ڀرسان ويٺي.
آئون عليءَ وٽ ٻه ڪلاڪ کن هوس. ٻئي ڪلاڪ اسان جي بڪ هلندي رهي. مون ڳالهائڻ بس ٿي ڪيو ته وزير علي ٿي شروع ٿيو. ۽ هن ٿوري ساهي پٽڻ جي ڪئي ٿي ته مون پنهنجو رايو، خيال يا صلاح پيش ڪئي ٿي. يا ڪو نئون عنوان کنيو ٿي. ڪڏهن ته ڪنهن بحث ۾ ٻنهي گڏ ڳالهايو ٿي ۽ هڪ ٻئي جي ڳالهه نٿي ٻڌيسين. هر هڪ اهو ٿي چاهيو ته فقط سندس ڳالهه ٻڌي وڃي. هڪ اڌ سياسي ڳالهه جي بحث ۾ تکا به ٿي وياسين ۽ وڙهندي وڙهندي بچي وياسين.
اهو سمورو وقت، وچ وچ ۾ چانئٺ جي هن پاسي ڊرائنگ روم ۾ ويٺل سئيڊن جي عورتن: لينا ۽ اينگر کي به ڏسندو رهيس، جيڪي پرسڪون انداز ۾ هڪ ٻئي جي آمهون سامهون ماٺ ڪري سگريٽ ڇڪي رهيون هيون. رکي رکي ڪا ڳالهه هنن چپن ۾ ڀڻڪي ڪئي ٿي نه ته اها ئي ماٺ.
اٿڻ مهل کين چيم: “شاباس هجانـَو. مون توهانکي سمورو وقت جانچيو پئي، واقعي سئيڊش ماڻهو گهٽ ڳالهائين ٿا. مون سمجهيو ته هو رڳو بسين ۾ ڌارين ماڻهن اڳيان ماٺ ڪري وهن ٿا. پر هاڻ اندازو لڳايم ته هو گهرن ۾ به پنهنجي زبان کي ڪنٽرول ۾ رکن ٿا.”
۽ پوءِ عليءَ کي چيم: “ههڙي نموني سان سئيڊش عورتون ڀلي سئو سال گڏ هڪ گهر ۾ هجن ته به ڪنهن ڳالهه تان جهيڙو جهٽو ٿيڻ جو امڪان تمام گهٽ آهي.”
عليءَ چيو: “سڀ سئيڊش ائين نه آهن. ڪي ڪي ماڻهو گهڻو به ڳالهائين ٿا.”
“ها. پر اهي اٽي ۾ لوڻ برابر هوندا. اسانجي پاسي عرب ملڪن جا هجن يا سنگاپور جپان هانگ ڪانگ جا- سڀني ايشين کي جهرڪين واري چِرچِر آهي. ڪي گهٽ ڳالهائو به ضرور آهن جيئن ملائيشيا جا ملئي يا ڏيپلي جا ميمڻ، پر ڏيپلائين لاءِ اهو وهم گمان فقط تيستائين هوم جيسين ڪئڊٽ ڪاليج جي بشير ميمڻ، نواز ميمڻ، عبدالرحمان عمر ۽ ڊاڪٽر الهه ورائي سان مليو هوس. جڏهن کان مرحوم محمد عثمان ڏيپلائيءَ جي پٽ محمد علي سان (جيڪو ڀر واري شهر ڪوپن هيگن ۾ پاڪستاني ايمبسيءَ ۾ قونصلر هو) ۽ آفتاب ميمڻ سيڪريٽري سنڌ حڪومت سان ملاقات ٿي آهي ته ڏيپلائين لاءِ به اهو خيال دل مان ڪڍڻو پوندو. اها ٻي ڳالهه آهي ته سندن گفتگو علم ۽ ادب سان ڀريل ٿئي ٿي.