اڃان جوان آهي/ مٺي ڊش جو انتظار
وئن ۾ رستي تان لنگهندي، رستو ڪراس ڪندڙ هر سهڻي ڇوڪريءَ لاءِ يمن جو مسٽر مبارڪ اسان جي ميزبان، ڪئپٽن پيڪا، کان پڇندو آهي ته اها ڪير آهي.
“Who is She?”
يعني هتي جي ئي مڪاني ڇوڪري آهي يا ڀرپاسي واري ملڪ پولئنڊ، ايسٽونيا، لٿونيا، بيلاروس يا روس جي آهي. ءِ پوءِ اسانجو ميزبان ڪئپٽن پيڪا اسٽيرنگ ويل تي کاڏي رکي ڇوڪريءَ جي وارن ۽ منهن جي نڪ نقشي- خاص ڪري هن جي نيرين اکين ڏي غور سان ڏسي اعلان ڪندو آهي:”فِنش! فِنش!” يعني هيءَ حور پري سندن ئي ملڪ فنلئنڊ جي آهي.
سندس فِنش فِنش چوڻ تي، ٿائلنڊ جو جهازي سرويئر مسٽر سوتي چائي مرڪندي چوندو اٿس:
“ڪئپٽن پيڪا! ائين ته نه چئه. شي از ناٽ فنشڊ! شي از اسٽل ينگ” (هوءَ وهي وڃائي نه چڪي آهي. هوءَ ته اڃان ڪچڙي آهي).
“اسانجي قوميت (فِنش) اهڙي آهي،” ڪئپٽن پيڪا ٻڌايو، “جنهن جي اچار وارو لفظ ڪيترين ئي زبانن ۾ مختلف معنائن وارو ٿي پيو آهي. ان تي ڪيترائي چرچا ٺهيل آهن. پر ٻڌائيندوسانوَ ڪونه.”
“پرواهه نه ڪر،” مبارڪ چيس، “ٻه هفتا فنلئنڊ ۾ رهڻ دوران جهازن جي سروي گهٽ ڪنداسين، پر توهان بابت چرچا ضرور معلوم ڪنداسين.”
فنلئنڊ جي ماڻهن “فنش” وانگر سئيڊن جي رهاڪن “سئيڊش” بابت به ڪيترائي دفعا مونجهارو ٿئي ٿو. سئيڊن جي هڪ شهر اسٽاڪهوم ۾ هڪ مسافر جهاز جي مالڪن اسانجي گروپ کي جهاز گهمڻ جي دعوت ڏني جيڪا ان وزارت سان تعلق رکندڙ سئيڊن جي ڊائريڪٽر سان گڏ اٽينڊ ڪئيسين. بلڪه ڊائريڪٽر اسان جي گروپ جو ليڊر ٿي اسان کي جهاز تي وٺي هليو.
جهاز گهمڻ بعد جهاز وارن اسان لاءِ هلڪي لنچ جو به بندوبست ڪيو هو. اها کائي بس ڪئيسين ته چانهه يا ڪافيءَ جو پڇڻ لڳا. پر اسانکي دير ٿي رهي هئي. هر هڪ جهاز ڇڏڻ لاءِ تيار هو- ۽ جهاز وارن کي به هلدي هئي جو هنن جي لنگر کڻڻ (Sailing) جو ٽائيم اچي ڀريو هو. اسين ڌارين ملڪن کان آيل ته سڀ موجود هئاسين پر اسانکي هتي وٺي آيل سئيڊش همراهه (ڊائريڪٽر) لنچ کائي الائي ڪهڙي واش روم ۾ گم ٿي ويو هو يا ٻاهر جهاز جي ڊيڪ تي سگريٽ ڇڪڻ لاءِ هليو ويو هو. اسان مان هر هڪ جي نظرن ان کي پئي ڳوليو ته اچي ته اٿڻ جي ڪريون.
اسانکي اڃا ڊائننگ هال ۾ وهندو ڏسي، جهاز جا آفيسر توڙي اسٽيورڊ ذري ذري چانهه يا ڪافيءَ جو پڇن ته اسان ان لاءِ “نه” ڪري پنهنجي سئيڊش همراهه جون پڇون ته “ويئر از سئيڊش؟” يا چئون:
“We are looking for Swedish”
وينزوئلا جي چيف انجنيئر مسٽر ايفرين ته پنهنجي آخر واري ڪرسيءَ تان ئي ويٺي ويٺي رڙ ڪري چئين: “We are waiting for Swedish”
اسان سڀني غير سئيڊش ماڻهن پنهنجي غير مادري زبان انگريزيءَ ۾ جڏهن “سئيڊش” چيو ٿي ته هنن ڪجهه ٻيو سوچي سس پس ڪئي. ۽ پوءِ نيٺ اسان وارو همراهه پهچي ان کان اڳ هڪ دفعو وري صاف ڪيل ٽيبل تي اسان اڳيان خالي پليٽون، چمچا ۽ ٽشو پيپر رکيا ويا ۽ ان بعد ٻه وڏا پيالا آئس ڪريم جا اچي رکيائون. اسان به ان شيءِ کي ڇڏڻ بدران بالم ٿي کائڻ لڳاسين ۽ مٿين دل سان چيوسين ته اها تڪليف ڇو ڪيانـوَ. نيٺ ميزبانن مان هڪ بي شرم ٿي چيو.
“توهان ته چيو، توهان کي سئيٽ ڊش کپي-دئٽ يو آر ويٽنگ فار Sweet Dish”
سو “سئيڊش” (Swedish) لفظ به ڪڏهن ڪڏهن “فنش” وانگر رولو پيدا ڪري ٿو. اها ٻي ڳالهه آهي ته فنش پاڻ کي Finn به سڏائين. اهڙي طرح سئيڊش پاڻ کي Swede (سئيڊ) سڏائين ۽ ڊئش (ڊئنمارڪ جا رهاڪو) Dane ڊين پڻ سڏائين.