ڀنڀٽ پاڻهي ٻريو وڃي
اهڙي نموني جي فلم ڏيکارڻ سان فلم ٺاهڻ ۽ فلم هلائڻ وارا پنهنجي مقصد ۾ ضرور ڪامياب ويا هوندا ڇاڪاڻ جو اهڙي فلم ڏسڻ بعد ڏسڻ وارن کي هندستان ۾ رهندڙ مسلمانن بابت خاص طرح ۽ دنيا جي ٻين مسلمانن بابت عام طرح جيڪو دماغ ۾ اثر ويٺو هوندو ان بابت هرڪو سمجهي سگهي ٿو.
هڪ ٻي ڊاڪيومينٽري فلم جيڪا بي بي سي وارن ڀري آهي ۽ بي بي سي سان گڏو گڏ يورپ جون ٻيون اسٽيشنون پڻ ڏيکاري رهيون آهن اها آهي عرب رياستن ۾ اٺن جي ڊوڙ بابت. جنهن ۾ پاڪستان، بنگلاديش ۽ انڊيا مان آندل ننڍن ٻارن کي استعمال ڪيو وڃي ٿو. شاهوڪار عرب ٻارن جي مائٽن کي اهو چئي سندن ٻار وٺيو اچن ته هو کين گهر جي ڪم ڪار لاءِ وٺي وڃن ٿا ۽ پوءِ کين اٺن تي ٻڌي ويهاريو وڃي ٿو ۽ سندن لڪڻ هڻڻ يا ڊپ کان رڙيون ڪرڻ تي اٺ تکو ڊوڙي ٿو. ڪجهه اهڙا به واقعا ٿيا آهن جن ۾ ٻار زخمي ٿي پيا آهن ۽ مري به ويا آهن.
بهرحال اهو پڻ پنهنجي جاءِ تي هڪ اهڙو مسئلو آهي جنهن تي نه فقط پاڪستان پر انڊيا ۽ بنگلاديش جي حڪومت پڻ سختي ڪري رهي آهي ته ننڍا ٻار عرب رياستن ۾ پورهئي لاءِ نه وڃن پر جنهن نموني سان هي پروگرام بار بار ڏيکاريو پيو وڃي ان ۾ به حبِ حسين کان وڌيڪ بغض معاويه وارو عنصر سمايل آهي، يعني ان ۾ نه اسان جي ملڪن سان همدرديءَ جو پهلو آهي ۽ نه ٻارن تي ڪهل جو، پر ڪنهن طرح عربن کي ذليل ڪيو وڃي ۽ ساڳي وقت ٻين مسلمان ملڪن کي عربن سان دوستي ڪرڻ بدران نفرت ڏياري وڃي.
اٺن جي ڊوڙ فلم ۾ هڪ هنڌ ڊوڙ جي پڄاڻيءَ مهل عرب خوشيءَ مان اٿي بيهي تاڙيون وڄائين ٿا ته سندن اٺ سٺا ڊوڙي رهيا آهن، پر ان سين کي ڏيکارڻ کان اڳ پنجاب جي هڪ ڳوٺ جي فيمليءَ کي ڏيکاريو ويو، جيڪا پنهنجي ٻار سان ٿيل ظلم جو احوال ٻڌائي رهي آهي ته پنجاهه هزار رپيا کين ڏئي سندن ٻار کي وٺي ويا. “اتي اسان جي ٻچي کي هر مهيني ڏهه هزار رپيا کن پگهار ڏين ٿا جيڪو هو اسان کي باقاعدي موڪليندو رهي ٿو پر ماني پوري ساري کارائنس ٿا، عرب پنهنجن اٺن کي ته اوچا کاڌا ۽ ڏريا، مال پڙا ڏريا ڏين ٿا پر اسان جي ٻارن جو خيال نه اٿن.” وغيره وغيره.
اهڙي طرح ڏسڻ وارن کي عربن تي چڙ ڏياري پوءِ مٿين سين ڏيکاري وئي ته اٺن جي ڊوڙ تي هو ڏند ڪڍي خوش ٿي رهيا آهن، ظاهر آهي ان وقت ڏسڻ وارن کي عربن تي وڌيڪ چڙ لڳي ٿي ته مروان موت ملوڪان شڪار آهي. معصوم ٻارن يا گگدام جانورن جو خيال نه اٿن، رڳو پنهنجي عياشي ۾ محو آهن.
۽ اها فلم ڏيکارڻ وارن جو به اهو ئي مقصد آهي ته عربن جا عيب ظاهر ڪيا وڃن ۽ جن جن ملڪن جا ٻار آهن انهن ملڪن ۾ گوڙ مچايو وڃي. ڇو ته کين خبر آهي ته اسان جهڙن ملڪن ۾ فقط چڻنگ دکائڻي آهي، عوام ايڏو جذباتي ۽ جلدباز آهي جو منجهس دونهين دکڻ بعد پاڻهي ڀنڀٽ مچائي ڇڏيندو.