پيئڻ آيا آهيو يا ڳالهائڻ
جهازين کي هن هوٽل ۾ پنهنجو Seamens’-Card (يا ڪو ٻيو اهڙو ثبوتي سرٽيفڪيٽ ڏيکارڻ سان ته هو جهازن تي آهن يا ڪنهن زماني ۾ جهاز تي هئا) عام ماڻهن کان گهٽ مسواڙ ورتي وڃي ٿي. هن هوٽل کان بندرگاهه به ويجهو آهي.
شام جي وقت جيڪو اڪيلائي محسوس ڪري ٿو يا منجهي ٿو ته اهو هيٺ بهري (Basement) ۾ ٽيبل ٽينس کيڏڻ لاءِ پهچيو وڃي. جمناسٽڪ ۽ سانا (Sauna) جو پڻ بندوبست آهي يا هوٽل جي لابيءَ ۾ رکيل وڏي ٽي ويءَ اڳيان ويهي پنهنجن پراون سان ڪچهري ڪري ٿو. سڀني غير ملڪين کي اها شڪايت آهي ته Scandinavia ملڪن جا رهاڪو گهٽ ڳالهائو آهن. مڙيئي خير آهي. اسان ايشين آفريڪن پنهنجو پاڻ ۾ کوڙ آهيون، گهمڻ ڦرڻ يا ڪچهريءَ لاءِ.
هڪ ڏينهن، هڪ گوري همراهه سان خبر چار ڪندو رهيس. بلڪه ڳالهائڻ جي هن پاڻ ئي شروعات ڪئي. پنج ڇهه منٽن کان پوءِ حيرت مان پڇيومانس:
“هتي جو فنش آهين يا سئيڊن جو رهاڪو؟”
“نه نه، آئون هن پاسي جو نه آهيان،” هن ٻڌايو، آئون بيلجم جي شهر انٽورپ جو آهيان.”
کلي چيومانس: “اها ڳالهه ڪر. آئون به چوان ته اڄ سج ڪٿان اڀريو آهي جو هڪ اسڪينڊينيويا جو همراهه پاڻهي ڳالهائي پيو.”
ٽهڪ ڏيئي پاڻ به ان جي مڃتا ڪيائين، چوڻ لڳو:
“خبر اٿئي هنن اتر وارن ملڪن جا اهڙا چنڊا اٿئي جو اسان بيلجمي يورپين کي به ڪٿ ۾ نٿا آڻين. اسانکي منهن تي چوندا آهن ته اسين ڏکڻ جا اڻ سڌريل آهيون. هونئن گهٽ ڳالهائڻ سندن عادت به آهي.”
هي بيلجم جو همراهه فنلئنڊ جي اسڪالر تي پنهنجي ملڪ کان هتي هيلسنڪيءَ جي يونيورسٽيءَ ۾ ائگريڪلچر سائنس جهڙي سبجيڪٽ ۾ پي ايڇ ڊي ڪرڻ آيو آهي. هتي جي يونيورسٽين جي دنيا ۾ چڱي هاڪ آهي ۽ ڪيترن ئي ملڪن کان هتي تعليم لاءِ اچن ٿا. اڄ شهر ۾ ڪجهه آفريڪن شاگرد پڻ مليا، جيڪي ميڊيڪل ۽ سائنس جهڙن سبجيڪٽن ۾ تعليم حاصل ڪري رهيا آهن.
گهٽ ڳالهائڻ تان اسانجي ميزبان ڪئپٽن پيڪا چيو:
“اسين ٻين ماڻهن وانگر جلدي فري نٿا ٿيون جو ننڍي هوندي کان گهٽ ڳالهائڻ جي عادت اٿئون. سياري جا اٺ مهينا سيءَ ۽ اونداهه ۾ گهر جي ڪمرن ۾ اڪيلو ڪتاب پڙهندي گذرن ٿا. اونهاري ۾ ڏينهن وڏا ٿين ٿا پر هڪ ته هنن ملڪن ۾ عوام گهٽ آهي ۽ ٻيو ته هرڪو پورهئي ڌنڌي ۾ ايڏو مشغول آهي جو هن کي ٻئي سان ڳالهائڻ جو وقت ئي ناهي، پر جيڪڏهن دوستن يارن سان گڏ آهيو ته به اونهاري ۾ به سخت سيءَ ڪري هلندي چلندي ڳالهائي نٿا سگهون. گهڻي وات کولڻ سان ٿڌي هوا نڙگهٽ يا ڦڦڙ خراب ڪري سگهي ٿي. بهرحال گهٽ ڳالهائڻ مان اهو هرگز نه سمجهي ته ڪي اسان دوستي ياريءَ ۾ صفا ويل آهيون.”
“اهو ڪيئن-؟” مون پڇيومانس.
ڏس!” ڪئپٽن پيڪا مونکي سمجهائڻ جي ڪوشش ڪئي:”اسين ڌارين سان جهٽ فري نٿا ٿيون پر جڏهن ٿيون ٿا ته پوءِ هن کي پنهنجو سمجهون ٿا. اسان لاءِ جتي اهو چوڻ مشهور آهي ته اسين گهٽ ڳالهايون ٿا، اتي اهو به چيو وڃي ٿو ته جنهن سان دوستي ڪريون ٿا ان سان ڏکي وقت ۾ نڀايون ٿا. آئون مڃان ٿو ته ايشيا، آفريڪا يا يورپ جي ٻين ملڪن ڏي ٻه اکر ڳالهائڻ سان ڌاريان به اهڙو فري ٿيو وڃن ڄڻ سالن جا واقف هجن ۽ هڪ ٻئي جا هاڻ پڪا دوست ٿي ويا آهن، پر پوءِ ڏکيو وقت اچڻ تي هو جوابداري کڻڻ بدران ڀڄڻ جون راهون ڳوليندا آهن. پر اسان Scandinavian ماڻهن وٽ اهو ناهي. اسين اهو چوندا آهيون ته سوچي سمجهي دوستي ڪجي. ۽ هڪ دفعو دوستي ٿي وڃي ته پوءِ صحيح طرح نڀائجي.” ڪئپٽن پيڪا پوءِ کلي چيو:
“باقي اهو صحيح آهي ته دوستي کان اڳ يا پوءِ اسين گهڻو نٿا ڳالهايون. اسان گهڻو ڳالهائڻ ۽ يڪدم فري ٿي وڃڻ کي سٺو نٿا سمجهون. اسان لاءِ لطيفو مشهور آهي ته ٻه فنش (فنلئنڊ جا رهاڪو) دوست ڪنهن هوٽل ۾ پي رهيا هئا. اڌ ڪلاڪ بعد هڪ ٻئي کي چيو: “اڄ موسم ته واهه جي آهي.” جواب ۾ ٻيو اڌ ڪلاڪ سوچيندو رهيو پوءِ ناراضگيءَ جو اظهار ڪندي چيو:
“پاڻ هتي پيئڻ آيا آهيون يا ڳالهيون ڪرڻ؟”