قرآن سان شادي
Women of the Quranڊاڪيومينٽري فلم ۾ انهن عورتن جا انٽرويو ڏنا ويا آهن جن جي شادي سندن مائٽن قرآن سان ڪرائي، نياڻين جي شاديءَ جو فرض جيڪو والدين تي آهي اهو هنن کان بخشرايو آهي، جنهن کي “حق بخشرائڻ” جي رسم سڏيو وڃي ٿو. عورتن جا انٽرويو ڏيندي وقت انهن جا اڌ منهن ڍڪيل هئا جيئن سندن سڃاڻپ نه ٿي سگهي. آخري حصي ۾ هڪ اهڙي به عورت ڏيکاري وئي جنهن مائٽن جي ان فيصلي خلاف بغاوت ڪري پنهنجي سئوٽ سان ڀڄي وڃي شادي ڪئي ۽ ڏيکاريو اٿن ته غربت هوندي به هوءَ پنهنجي مڙس وٽ خوش آهي.
ان قسم جي شاديءَ جي حقيقت جا سبب معلوم ڪرڻ لاءِ BBC جا نمائندا ڪيترن ئي ماڻهن، وڏيرن، سياستدانن، اديبن، مولوين ۽ اخبار نويسن سان مليا آهن.
پروگرام جي شروعات هڪ اهڙي عورت جي انٽرويو سان ڪئي اٿن جنهن جي شادي قرآن سان ٿي چڪي آهي ۽ هاڻ هوءَ گهر ۾ “بيبي صاحبه” ٿيو ٻارن کي قرآن پڙهائي رهي آهي. رکي رکي ڪا ڳوٺاڻي عورت تعويذ لکائڻ يا ڌاڳو وٽائڻ لاءِ اچي ٿي.
“منهنجي هن شاديءَ تي” هن سنڌيءَ ۾ ٻڌايو جنهن جو ٽي ويءَ جي اسڪرين تي انگريزيءَ ۾ ترجمو ايندو رهيو ... “مون کي ڏاڍو ڏک ٿيو ۽ پنهنجي پيءُ لاءِ نفرت ٿي. ان وقت مون سوچيو ته ان کان ته آئون ان دور ۾ پيدا ٿيان ها جنهن ۾ عرب پنهنجيون ڌيئرون جيئري دفن ڪندا هئا ته اهو وڌيڪ بهتر هو.”
ايترو ٻڌائڻ بعد وري ٻي سنڌي عورت کي ڏيکاريائون. “منهنجي عمر پندرهن سال هئي ته منهنجي قرآن سان شادي ڪئي وئي.” هن سنڌيءَ ۾ ٻڌايو. “هن وقت منهنجي عمر اوڻيهه سال آهي. مون کي ياد آهي ته شاديءَ جي وقت اسانجي گهر تمام گهڻا مهمان آيا هئا. منهنجي هن قسم جي شاديءَ جو فيصلو گهر جي وڏن ڪيو هو. پوءِ منهنجي شادي قرآن سان سرانجام ڏيڻ جي رسم ادا ڪئي وئي. مونکي سٺا سٺا زيور ۽ ڪپڙا پهرائي ڪنوار وانگر سجايو ويو هو. پوءِ سڀني جي موجودگيءَ ۾ قرآن منهنجي اڳيان رکيو ويو. مون صفحو اڌ پڙهيو ان بعد دعا گهري وئي. اهڙي طرح منهنجي قرآن سان شادي ٿي وئي.”