سياست ۽ صلاحڪار
اٺين درجي جو ماستر ٻارن کي Civics پڙهائي رهيو هو، سبق هلندي هڪ سنهڙو سيپڪ ڇوڪرو اٿي بيٺو. هن جو اسڪول جي رجسٽر ۾ نالو ته ڌڻي بخش لکيل هو، پر سڀئي کيس ڌنو سڏيندا هئا، ڌنو اٿي بيـٺو، ته ماستر ناراض ٿيو، ڌني کان پڇيائين، ”ڇا هي ڌنا، وچ ۾ ڇو اٿيو آهين؟“
ڌني چيو،”سائين، مان توهان کان هڪ سوال پڇان؟“
”اڙي وڏو ڪو واهيات ڇورو آهين!“ ماستر صاحب چيو، ”بدبخت، استاد کان سوال پڇندي شرم نٿو اچيئي؟“
”شرم ته بلڪل اچي ٿو.“ ڌني وراڻيو، ”پر ڇا ڪريان جو منجهيل آهيان، سائين.“
”ڪهڙي مونجهاري ۾ اچي پيو آهين، ڇورا!“
”سائين، ناراض نه ٿيو ته پڇان؟“
”پڇ، پر جلدي، وقت خراب نه ڪر، دماغ خراب نه ڪر، جلدي ڪر.“
ڌني پڇيو،”سائين، پاڪستاني سياست جا صلاحڪار ڪير آهن؟“
”پاڪستاني سياست جا صلاحڪار! “ماستر صاحب وائڙو ٿي ويو، اهڙو عجيب سوال هن عمر ۾ نه ٻڌو هو. چيائين، ”اهڙو بيمقصد، ۽ بي معنيٰ سوال پڇڻ جي همٿ ڪيئن ڪئي اٿئي ڇورا، کل نه لاهي ڇڏيانءِ.“
”منهنجي کل نه لاهيو سائين“. ڌني ڪنبندي وراڻيو، ”مان سخت منڌل آهيان. منهنجي دماغ جي کل لهي ويئي آهي. منهنجي جسم جي کل نه لاهيو. مهرباني ڪري مونکي ٻڌايو ته پاڪستاني سياست جا صلاحڪار ڪير آهن؟“
”سياست جا صلاحڪار وري ڇا هوندا آهن!“
”سائين، جن جي نقش قدم تي ملڪ جي سياست هلندي آهي.“
”ماٺ ڪري ويهي رهه.“ ماستر صاحب چيو،“تنهنجو سوال ٻڌي مون کي چڙ وٺي ويئي آهي“.
”سائين، ان سوال جو جواب نه ملندو ته مان بيمار ٿي پوندس“.
”بدبخت ڌنا.“ ماستر، ڌني تي اُلر ڪندي چيو، ”اول ٻڌائي ته اهو سوال ڇو پڇيو اٿئي؟“
”سائين“. ڌني وراڻيو، ”مون کي شڪ ٿو پوي ته پاڪستاني سياست ملڪه ترنم ميڊم نورجهان ۽ زم زم توپ جنرل راڻيءَ جي نقش قدم تي هلي رهي آهي. بلڪه سندن پيروي ڪري رهي آهي.“
”دماغ خراب ٿيو اٿئي ڇورا.“ ماستر ڏند ڪرٽيندي چيو.
”نه سائين، منهنجو دماغ پاڪستاني سياست ۽ جنرل راڻي ۽ نورجهان جي سياست خراب ڪيو آهي ۽ هونءَ منهنجو دماغ ٺيڪ آهي.“
ماستر بيزار ٿيندي چيو”الاءِ ڇا پيو چوين!“
ڌني چيو،” سائين، جيئن جنرل راڻي ۽ نورجهان ڪڏهن ٺهن ٿيون ۽ ڪڏهن پاڻ ۾ وڙهن ٿيون، تيئن پاڪستاني سياستدان به ڪڏهن پاڻ ۾ ٺهي ٿا وڃن ۽ ڪڏهن وري هڪ ٻئي کي زهر ٿا سمجهن. ائين ڇو آهي؟“
ماستر صاحب وراڻيو، ”پٽ ڌنا، مان مسڪين ماستر آهيان. اهڙا خوفناڪ سوال مونکان نه پڇندو ڪر. مونکان شيرشاهه جا سڌارا پڇندو ڪر.“ ■
1973