پـڃـرو
ڌني کي نيٺ ڳولي وڃي هٿ ڪيوسين. ملول پئي ڏٺو. اسان جي عامل ڪامل صحافي دوست ڦندڻ کائنس پڇيو،”خوش ته آهين نه ڌنا.“
”ها.“ ڌني هڪ لفظ ۾ جواب ڏنو.
مون کائنس پڇيو،”ڌرتي ڪيئن آهي؟“
”هوءَ بيمار آهي.“ ڌني وراڻيو، ڀانيان ٿو، سندس مرض لا علاج ٿيندو پيو وڃي.“
ڌني جي ڀيڻ جو نالو ته اهو ئي آهي، جيڪو ڇٽيءَ تي مائٽن مٿس رکيو هو. پر، اسان وارو سنگتي. ڌنو، کيس ڌرتي سڏيندو آهي، ڌرتيءَ کي ڪينسر آهي ڌنو کيس خيراتي اسپتال مان دوا وٺي ڏيندو آهي. اسپتال جي ڊاڪٽرن اڄ تائين ڌرتيءَ کي نه تپاسيو آهي. اسپتال جو ڪمپائونڊر ڌرتيءَ کي مٿي جي سور لاهڻ لاءِ دوا ڏيئي ڇڏيندو آهي. بهرحال هوءَ جيئري آهي.
مون ڌني کان پڇيو،”ملول ڇو پيو ڏسجين؟“
ڌني وراڻيو،”مان وڏي ويڌن ۾ آهيان، يار.“
ڦندڻ پڇيس،”عشق ۾ گرفتار ته نه ٿيو آهين؟“
”نه يار.“ ڌني چيو،”مان نفسياتي مريض ٿي پيو آهيان.“
”اسين بدهاضمي جا مريض ٿيندا آهيون، پر نفسياتي مريض ٿي نه سگهندا آهيون.“ مون کيس چيو،”تنهنجو هاضمو خراب هوندو.“
”هاضمو تڏهن خراب ٿيندو آهي، جڏهن ڍو تي ماني کائڻ لاءِ کيسي ۾ ڏوڪڙ هوندا آهن.“ ڌني چيو،”مان سچ پچ نفسياتي مريض ٿي پيو آهيان.“
پڇيومانس،”ڇا ٿو محسوس ڪرين؟“
ڌني وراڻيو،”مان ائين محسوس ڪريان ٿو، ڄڻ ته هڪ وڏي پڃري ۾ بند آهيان.“
”تون پاڻ کي ڀولڙو ته محسوس ڪرڻ نه لڳو آهين.“ ڦندڻ کائنس پڇيو.
”نه.“ڌني وراڻيو،”مان فقط ائين محسوس ڪندو آهيان، ته مان ڪنهن وڏي ويڪري پڃري ۾ بند آهيان. ڪنهن ڪنهن وقت ته مان پڃري جي شيخن کي هٿ به لڳائي سگهندو آهيان.“
”تون پڃري جي شيخن کي هٿ به لڳائي سگهندو آهين!“ مون اچرج وچان ڌني کان پڇيو.
”پڃري ۾ ماڻهو نه ويهندا آهن.“ ڦندڻ چيو،”توکي نفسياتي طرح محسوس ڪرڻ گهرجي ته تون ڪنهن نه ڪنهن قسم جو ڪو پکي جهڙوڪ چيهو، طوطو وغيره، يا ڪو جانور جهڙوڪ، چيتو، ڀولو، بگهڙ وغيره آهين.“
ڌني چيو،”مون شعوري طرح ڪوشش ڪري ڏٺي آهي. مان پاڻ کي ڪنهن به قسم جو ڪو پکي يا جانور محسوس ڪري نه سگهيو آهيان.“
”ته پوءِ تون احساس کان دوکو کائي ويٺو آهين.“ ڦندڻ چيو،”جنهن کي تون پڃرو محسوس ڪندو رهيو آهين، سو اصل ۾ ماحول جو قيد خانو آهي.“ ■
1975