دل جو آواز
ٽيليفون جي گهنٽي وڳي، ڦندڻ فون رسيور ڪن تي رکيو، ۽ چيو،”مان عامل ڪامل صحافي فقير محمد ڦندڻ ڳالهائي رهيو آهيان.“
جواب ۾ هن رسيور مان ڪجهه ٻڌو. پوءِ، اکيون چنجهيون ڪري مون ڏانهن ڏسندي فون رسيور ۾ جواب ڏنائين.”ها، ويٺو آهي. هن وقت مکيون پيو ماري. اوهين ڀل ساڻس ڳالهايو.“
پوءِ رسيور مون ڏانهن وڌائيندي چيائين،”پٽ ڳالهاءِ. اڄ ته ليکا لهندءِ.“
ڦندڻ کان رسيور ورتم، چيم،”هيلو!“.
ڪنهن پڇيو،”ڪيئن آهين؟“
آواز جيتوڻيڪ اوپرو اوپرو هيو پر تنهن هوندي به ٻڌل ٻڌل پئي محسوس ٿيو، ڪو به جواب ڏيئي نه سگهيم. تڏهن پڇيم،”اوهين ڪير پيون ڳالهايو؟“
جواب آيو،”منهنجو آواز به نه ٿو سڃاڻين!“
آواز نه سڃاتم. پر محسوس ڪيم ، ته اهو آواز منهنجي پنهنجي وڃايل آواز جو پڙلاءُ هو.
”وقت زخم ڀري ڇڏيندو آهي“. آواز آيو،”پر وقت زخمن جا نشان ميساري نه سگهندو آهي.“
مون ٻيو هٿ به رسيور ۾ وجهي ڇڏيو.
”تو هڪ دفعو چيو هو، ته عمارتون ڪنهن کي به ياد نه ڪنديون آهن. اسين عمارتن کي ياد ڪندا آهيون، جن جي ڇانو ۾ زندگيءَ جا يادگار لمحا گذري ويندا آهن.“ تمام جهيڻو آواز آيو،”مان ڊٺل عمارت جي کنڊرن ۾ بيٺي آهيان، ۽ تو سان ڳالهائي رهي آهيان.“
”دل!“ منهنجن چپن مان سندن نالو کڄي ويو. چيم،”ڪيئن آهين، دل!“
وراڻيائين،”ڌڙڪندي آهيان. هڪڙي ڏينهن هميشھ لاءِ خاموش ٿي وينديس“.
چيم،”وقت بدلجي ويو، پر تنهنجو جواب نه بدليو“.
هوءَ کلي پيئي. پر سندس کلڻ مان درد جي جهلڪ ظاهر ٿي پيئي. چيائين،”وقت بدلجي ويو، پر تنهنجو سوال نه بدليو“.
پڇيم،”توسان ملڻ جو ڪو امڪان ٿي سگهي ٿو؟“
”مون توکي فقط فريب ڏنا آهن.“ دل جواب ڏنو،”اڃا به مون سان ملڻ جي خواهش ڪرين ٿو!“
”اها خواهش منهنجي موت سان گڏ ختم ٿيندي، دل.“ وراڻيم،”پاڻ جهانگير ڪوٺاري پريڊ ڪلفٽن جي ڏاڪڻ تان وڇڙيا هئاسين. اُن وقت سج سمنڊ ۾ ٻڏي رهيو هو. ان ڳالهه کي ڄڻ صديون گذري ويون آهن. پر، مان اڄ به وڃي اُن ڏاڪڻ تي بيهندو آهيان، ۽ تنهنجو انتظار ڪندو آهيان.“
”تنهنجي ديوانگي ۾ مون ڪڏهن به شڪ نه ڪيو هو.“ دل چيو،”ڪنهن نه ڪنهن ڏينهن، جڏهن سج سمنڊ ۾ ٻڏي رهيو هوندو، مان جهانگير ڪوٺاري پريڊ جي ڏاڪڻ تي اچي توسان ملنديس.“
مون رسيور رکي ڇڏيو.
ڦندڻ چيو،”مان هڪ لک رپين ۾ تنهنجو ويمو ڪرائيندس، ۽ پاليسي پنهنجي نالي لکائيندس.“
ڦندڻ جي ٽوڪ تي مون مرڪڻ جي ڪوشش ڪئي پر مون کي پنهنجي مرڪ ڦڪي ڦڪي محسوس ٿي. ■
1974