ڪالم / مضمون

فداحسين ڦودني،ڌڻي بخش ڌني ۽ ڦندڻ جا ڪالم

هي ڪتاب ”فدا حسين ڦودني، ڌني بخش ڌني ۽ ڦندڻ جا ڪالم“ نامياري ليکڪ، ڪهاڻيڪار ۽ دانشور امر جليل صاحب جي ڪالمن جو مجموعو آهي.
امر جليل لکي ٿو :”هن ڪتاب جي تحريرن ۾ ٽيهه چاليهه سال پراڻي سنڌ جي ثقافتي ۽ سياسي تاريخ جا اولڙا ۽ عڪس آهن، هنن تحريرن ۾ سنڌ جي زوال جو تسلسل آهي، جيڪو اڄ تائين نهايت پابنديءَ سان جاري آهي.“

  • 4.5/5.0
  • 5230
  • 1893
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • امر جليل
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book Fi Hussain Fodny Dhani Bakhsh Dhany & Fundan Ja column

عجيب نسخن جو قلمي ڪتاب

عجيب نسخن جو قلمي ڪتاب

ڪجهه عرصو اڳ، ڌني اها ڳالهه مشهور ڪئي هئي ته کيس پنهنجن ڏاڏن جي تهخانن مان هڪ قلمي ڪتاب هٿ لڳو آهي. ڌني اسان کي اهو به ٻڌايو هو، ته اهو ڪتاب پنهنجي نوعيت جو نرالو ڪتاب آهي، ۽ منجهس عجيب عجيب نسخا لکيل آهن.
هڪڙي ڏينهن ڦندڻ ۽ مان آفيس مان نڪتاسين ته سڌو وڃي ڌني جي در تي پهتاسين، ڌنو اڌ رات جو اسان کي پنهنجي گهر جي ٻاهران ڏسي ڊڄي ويو. حقيقت ۾ ڌني کي ڊپ اسان مان نه ٿيو هو، هو پنهنجي گهر واريءَ جي جاڳي پوڻ جي خوف کان ڊڄي ويو هو. ان وقت، اسين جيتوڻيڪ سندس گهر کان پرتي بيٺا هئاسين پر تنهن هوندي به سندس گهر واريءَ جا کونگهرا ٻڌي سگهياسين ٿي.
هتي، اهو ٻڌائڻ ضروري ٿو سمجهان ته، ڌني جي گهر واري ڦندڻ ۽ مون کان خار کائيندي آهي. ڌني کي چوندي آهي، ته تنهنجا اهي ٻئي دوست لفنگا آهن ، نه اٿن گهر نه گهاٽ ۽ نه اٿن ڪا ذميداري، توکي کاري ٻوهر ڪري رکندا. ڌنو ويچارو اهي ڳالهيون اسان کي اچي ٻڌائيندو آهي. ۽ اسان کان معافي وٺندو آهي. ڌني جي گهر واريءَ کي اسان خلاف سڀ کان وڏي شڪايت اها آهي، ته اسين اڌ رات جو رستن تي رلندا آهيون. ڌني، پنهنجي نيڪ بخت زال کي هر دفعي سمجهايو آهي ته اسين اخبار ۾ نوڪري ڪندا آهيون، ۽ رات جو رستن تي رلڻ ۽ پوليس وارن جي ور چڙهڻ اسان جي نصيب ۾ لکيل آهي، پر ڌني جي نيڪ بخت زال کي ڪا به ڳالهه سمجهه ۾ نه ايندي آهي. کين فقط ايترو سمجهه ۾ ايندو آهي ته اسين راتين جا رولاڪ آهيون!
ڌنو، ڦندڻ ۽ مان ننڍپڻ جا يار آهيون. ٻاراڻي درجي کان وٺي يونيورسٽيءَ تائين گڏ پڙهيا آهيون. پر، ڌني جڏهن کان شادي ڪئي آهي، تڏهن کان سندس گهر واري ڌني ۽ اسان جي وچ ۾”سماج جي ديوار“ ٿي بيٺي آهي.
ڌني اسان کي اڌ رات جو پنهنجي گهر ڏٺو ته چيو،”يار، چانهه جو بندوبست ٿي نه سگهندو. بدبخت ٻلي سمورو کير پي ويئي آهي.“
”اسان کي خبر آهي.“ ڦندڻ چيو،”اسين ٻليءَ جا کونگهرا ٻڌي رهيا آهيون“.
ڌنو ويچارو وٺجي ويو.
مون ڌني کي چيو،”ڌنا، اسان اُهو قلمي ڪتاب ڏسڻ آيا آهيون، جنهن ۾ عجيب عجيب نسخا لکيل آهن.“
ڌني هڪدم هٿ ٻڌا، چيائين،”خدا جي واسطي هن وقت هليا وڃو.“
پڇيوسينس،”ڇو؟“
وراڻيائين،”قلمي ڪتاب لوهه جي وڏي ٽرنڪ ۾ رکيو آهي. لوهه جي ٽرنڪ تي ڪڻڪ جي ڳوڻ، ۽ هڪ ڀڳل ميز رکيل آهي، ۽ سڀ کان وڏي ڳالهه ته اُها ٽرنڪ منهنجي گهر واريءَ جي مٿن کان رکي آهي.“
اسين ڏاڍو مايوس ٿياسين.
ڦندڻ چيو،”ڌنا، ڀلا گهٽ ۾ گهٽ اهو ٻڌاءِ، ته ان ڪتاب جي فرهنگ جعفريءَ وانگر دوائن جا ڀوائتا نسخا ته لکيل ناهن؟“
”نه، اڙي چريا.“ ڌني چيو، ”ان ڪتاب ۾ عجب جهڙا نسخا لکيل آهن.“
چيم،”مون هڪ ڪتاب ۾ عجيب عجيب نسخا پڙهيا هئا. مثال طور: ٻئي جا مڪمل طرح لاهه ڪڍڻ، ٻئي کي نڪ ۾ نوڙي وجهي هلائڻ. وغيره. اهڙا نسخا لکيل ته ناهن؟“
”نه بابا، نه .“ ڌني چيو،”ان ڪتاب ۾ اهڙا نسخا لکيل آهن.جو اڳ نه ڪنهن ٻڌا، ۽ نه ڏٺا.“
”الا!“ عجب لڳو، سياڻن جي قول مطابق عجب وچان وات ۾ اڱر به وجهي ڇڏيسين.
ڌني چيو،”ڪتاب ۾ جيڪي نسخا لکيل آهن، سي ڪجهه هن ريت آهن. خون ڪيئن ڪجي، ۽ خون ڪرڻ کان پوءِ قانون کان ڪهڙي طرح بچجي. رشوت ڪيئن کائجي ۽ اينٽي ڪرپشن کاتي کان ڪيئن بچجي. جاهل ۽ سياست جي سائنس کان ناواقف هئڻ جي باوجود چونڊن ۾ ڪيئن بيهجي ۽ چونڊن ۾ ڪيئن کٽجي، وغيره.“
ڌني واعدو ڪيو آهي ته اهو ڪتاب اسان کي ڏيکاريندو. ۽ مان توهان سان واعدو ٿو ڪريان، ته ان قلمي ڪتاب جا عجب جهڙا نسخا هنن ڪالمن ۾ لکندس، جن جي پڙهڻ سان گهڻن جو ڀلو ٿيندو. ■
1974