جديد دور ۾ روزو رکڻ ۽ کولڻ
هن رمضان ۾ اسان ڌڻي بخش ڌني کي روزو رکندي ڏٺو. حيران ٿياسين. سڀيئي سنگتي وفد جي صورت ۾ ڌني جي گهر وياسين. ڌني کان پڇيوسين، ”ڌنا، ڪر خبر، تو ٽوٽيءَ ڪڏهن کان روزا رکڻ شروع ڪيا آهن؟“
ڌني وراڻيو، ”جڏهن کان جديد دور جون سهولتون مون کي ميسر ٿيون آهن.“
فدا حسين ڦودني کانئس پڇيو،”جديد دور جي سهولتن جو روزي سان ڪهڙو تعلق آهي.“
وراڻيائين، ”وڏو تعلق آهي.“
”ڪيئن؟“ ڪنهن کائنس پڇيو.
جواب ڏيڻ بدران اسان کان پڇيائين،”توهين ملعون روزو رکندا آهيو؟“
جواب مليس،”رتو چواڻي اسين ملعون آهيون. ملعون روزو نه رکندا آهيون.“
ڌني چيو،”توهين ملعون جيڪڏهن روزو رکڻ جو ارادو ڪريو، ته پوءِ مان اوهان ملعونن کي روزي رکڻ ۽ کولڻ جا جديد طريقا سمجهائڻ لاءِ تيار آهيان.
اسان سڀني هڪٻئي ڏانهن ڏٺو.
ڌني چيو،”اجايو حيران نه ٿيو، جديد طريقن مطابق روزي رکڻ ۽ کولڻ سان ڪنهن به قسم جي تڪليف نه ٿيندي آهي. بک نه لڳندي آهي. ڪمزوري به نه ٿيندي آهي. روزيدار کي اصل خبر ئي نه پوندي آهي ته هن روزو رکيو به آهي، يا نه. بلڪل نو بنو رهندو آهي.“
”واهه!“ فدا حسين چيو، ”روزي جو روزو، ثواب جو ثواب، ۽ مزي جو مزو!“
اسان منجهان ڪنهن چيس،”اسان ملعونن کي ملعونن وانگر روزي رکڻ ۽ کولڻ جا طريقا سمجهاءِ، ڌنا.“
”اول پنهنجو جملو واپس وٺو.“ ڌني چيو،”توهان اڻ سڌي طرح مونکي ملعون سڏيو آهي. مان توهان کي روزي رکڻ ۽ کولڻ جا جديد طريقا هرگز نه سمجهائيندس.“
”اسين پنهنجو جملو واپس وٺون ٿا.“ يڪ آواز چيوسين، ”اسان کي روزي جي سعادت کان محروم نه ڪر، ڌنا. اسان کي روزي رکڻ جا جديد طريقا سمجهاءِ.“
ڌني اسان ڏانهن ڏٺو، ۽ پوءِ چيو،”ڪئيڪروٽ، يعني جَوَ نهايت طاقتور ٿيندا آهن، ۽ گهوڙن کي کارائيندا آهن. روزي رکڻ مهل انسان جيڪڏهن ڪئيڪروٽ يعني جَوَ کير ۾ پچائي ۽ مٿان ملائي وجهي کائي، ته سڄو ڏينهن ڪمزوري محسوس نه ڪندو.“
حيرت وچان پڇيوسين، ”فقط جَوَ، کير ۾ ملائي!“
ڌني وراڻيو،”وٽامن سي، ۽ وٽامن بي ڪمپائونڊ جون گوريون به روزي رکڻ مهل کائي ڇڏڻ گهرجن. پر ياد رکجو ته وٽامن جون گوريون کائڻ کان اڳ چار بيدا کائڻ نه وسارجو. بيدا خالي پيٽ تي نقصان ڪندا آهن. تنهن ڪري، سچي گيهه وارن گهٽ ۾ گهٽ ٻن اڦراٽن سان کائڻ گهرجن. اهڙي طرح روزي رکڻ کان پوءِ اوهان کي تِر جيتري به بک نه لڳندي.“
پڇيوسينس،”۽ روزي کولڻ جو طريقو ٻڌاءِ، ڌنا.“
”روزي کولڻ مهل اهڙيون کارڪون کائڻ گهرجن، جن ۾ باداميون پيل هجن، ۽ ککڙيون نڪتل هجن. گوشت، ڪڪڙ، مڇي وغيره ته اوهين عام طرح روزي کولڻ وقت استمعال ڪندا آهيو. پر جديد دور جي طريقن مطابق اوهان کي ميوي ۽ پڊنگ، ڪسٽرڊ ۽ کير ۾ پسايل جليبن تي خاص ڌيان ڏيڻو پوندو.“ ڌني چيو،”روزي کولڻ لاءِ حڪيمن روح کي راحت ڏيڻ وارا طاقتور شربت تيار ڪيا آهن. ان کان سواءِ گلوڪوز به سٺي شيءَ آهي.“
هڪدم چيوسين، ”اسين ملعون روزو رکڻ لاءِ تيار آهيون، ڌنا.“
ڌني چيو، ”پنهنجي گهر کاڌو ڪڏهن ڪڏهن هانوَ تي چڙهي پوندو آهي.“
پڇيوسينس، ”ته پوءِ ڇا ڪرڻ گهرجي.“
”اوهين پاڻ ۾ افطار پارٽين جو سلسلو شروع ڪيو.“ ڌني مون ڏانهن اشارو ڪندي چيو، ”هڪڙي ڏينهن گدڙ افطار پارٽيءَ جو بندوبست ڪري، ٻئي ڏينهن ڦودنو ۽ ٽئين ڏينهن ڦندڻ.“
”۽ تون؟“ مون ڌني کان پڇيو.
ڌني وراڻيو، ”مان وري اهڙي ثواب کان ڪيئن ڪنڌ ڪڍائيندس.“ ■
1976