گدڙ سچ نه ڳالهائيندا آهن
ڪيترن ڏينهن کان دل ٿي ڪري ته سچ ڳالهايان. جيڪي اندر ۾ اُڌما کائي رهيو آهيان، تنهن کي اظهار جي راهه ڏيکاريان. پر همٿ ڪري نٿو سگهان. دل جهلي نٿو سگهان. ان سلسلي ۾ مون پنهنجي عامل ڪامل صحافي دوست ڦندڻ ۽ فدا حسين ڦودني سان پڻ صلاح ڪئي آهي. ٻنهي مون کي دلشڪستو ڪيو آهي.
ڦندڻ ٽهڪ ڏيندي پڇيو، ”تون سچ ڳالهائيندين!“
”ها ڦندڻ.“چيم،”ڏاڍا ڪوڙ ڳالهايا اٿم. اڄ سوچيان ٿو ته سچ ڳالهايان.“
”تون سڄي عمر سچ نه ڳالهائي سگهندين.“ فدا حسين چيو، ”ڇو جو تون گدڙ آهين ۽ گدڙ سچ ڳالهائي نه سگهندا آهن.“
فدا حسين ڦودني جي ڳالهه ٻڌڻ کان پوءِ مون کي ڏک ٿيو. مان سڌو ڪراچيءَ جي چڙيا گهر پهتس جتي چڙيا گهٽ ۽ جانور وڌيڪ آهن. مان سڌو وڃي گدڙن جي پڃري وٽ بيٺس، پڃري جي ٻن گدڙن مون ڏانهن غور سان ڏٺو، ۽ پوءِ ٽهڪ ڏيئي کلي پيا.
گدڙن جو کلڻ مون کي نه وڻيو.
هڪڙي گدڙ چيو،”پٽ، تون ڀلي سوٽ بوٽ پاءِ، پر اسان توکي سڃاڻي ورتو آهي. تون اسان جي ڪٽنب مان آهين. تون گدڙ آهين.“
”ان ۾ ڪو شڪ ڪونهي ته مان گدڙ آهيان.“ چيم،”پر توهان کي اهو نه ٿو جڳائي ته مون تان کلو، مون تان ٺٺوليون ڪريو“.
”ووئي آر ساري. ماڊرن گدڙ، بلڪه جيڪال، مسٽر جيڪال.“ گدڙن چيو، ”ڇا تو پنهنجي شڪل ڪڏهن آئيني ۾ نه ڏٺي آهي، جو اسان کي ڏسڻ لاءِ چڙيا گهر جي ياترا ڪئي اٿئي!“
”مان توهان کي ڏسڻ نه آيو آهيان.“چيم،”مان توهان کان هڪ قسم جي صلاح وٺڻ آيو آهيان.“
گدڙن پڇيو، ”ڇا ڪنهن اهڙي عورت سان شادي ڪرڻ جو ارادو ڪيو اٿئي جنهن تو وانگر ماضيءَ ۾ پنڌرهن سچا عشق ڪيا آهن.“
”شاديءَ جو چڪر ناهي مائٽ“. چيم، ”مان ماڻهن جي معاشري ۾ پير ڄمائي ويو آهيان. هينئر ڪيتريون ئي حسينائون مون سان شادي ڪرڻ لاءِ تيار آهن.“
”گدڙ کان وڌيڪ ٻيو ڪو ٺاهوڪو مڙس عورت کي نصيب نه ٿي سگهندوآهي.“ گدڙن چيو، اسان کي تنهنجي ڳالهه تي يقين آهي.“
مان خاموش رهيس
هڪڙي گدڙ چيو،”ڪابه سياڻي ۽ سهڻي عورت ڪڏهن به شينهن سان شادي ڪرڻ جي غلطي نه ڪندي آهي.“
چيم، ”ماڻهن جي معاشري ۾ شادي وهانؤ جا ڪيترائي طريقا کلي ويا آهن. تنهن ڪري شادي اسان لاءِ مسئلو نه آهي. بس ڪڏهن ڪڏهن ڪاڻيءَ جي ونهاءَ ۾ ڇيڄڪ پئجي ويندو آهي. مان هڪ اهم مسئلي تي توهان ڀائرن کان صلاح وٺڻ آيو آهيان.“
هڪ آواز ۾ چيائون،”جيڪڏهن چونڊن ۾ بيهندين ته هڪدم کڄي ويندين.“
”منهنجي ڳالهه ٻڌو، ۽ پوءِ تڪڙا انومان ڪڍو“ چيم، ”مون سچ ڳالهائڻ جو فيصلو ڪيو آهي.“
ٻئي گدڙ خوب کليا. کلي کلي کيرا ٿي پيا.
چيم، ”ان ۾ کلڻ جي ڪهڙي ڳالهه آهي.“
گدڙن چيو، ”سچ ڳالهائڻ لاءِ ببر شينهن جي دل گهربي آهي، اسين گدڙ سچ ڳالهائي نه سگهندا آهيون.“
مان خاموش رهيس.
هڪڙي گدڙ چيو، ”تون ڪنهن مئل شينهن جي کل پائي ڇڏ. ماڻهو توکي سچو بلڪ سچار سمجهندا.“ ■
1977