ڦدا حسين ڦودني جو طوطو
فدا حسين ڦودنو اسان جو پراڻو بلڪه جهونو سنگتي آهي. اسان جي ڏک سور ۾ شامل رهيو آهي. اسان سندس نيت تي ڪڏهن به شڪ نه ڪيو آهي. بس ڪنهن وقت ڪل ٿڙي ويندي اٿس، ۽ بقول سعديءَ جي، ”پٽڙيءَ تان“ لهي ويندو آهي.
فدا حسين ڦودنو اڄ ڪلهه پٽڙيءَ تان لهي ويو آهي. هن سموري سنگت سان ملڻ جلڻ ڇڏي ڏنو آهي. هن اڄ ڪلهه هڪ طوطو پاليو آهي. زال جي خدمت چاڪريءَ کان پوءِ هو سمورو وقت پنهنجي طوطي سان گذاريندو آهي. سندس گهر واري اڄ ڪلهه فدا حسين ڦودني مان بيحد خوش آهي. جڏهن کانئس خوشيءَ جو سبب پڇيو ويو، تڏهن هن چيو، ”چنڊال چوڪڙيءَ مان جند ڇٽي اٿس.“
فدا حسين ڦودني جي گهر واريءَ کي اسين بنهه نه وڻون. هوءَ خاص طرح سان ڦندڻ، ڌڻي بخش ڌني ۽ مون کي چنڊال چوڪڙي سڏيندي آهي. طوطو پالڻ کان اڳ ڦودنو اسان آوارن سان اڌ اڌ رات تائين بيگانن وانگر گهمندو، هوٽلن تي چانهيون پيئندو ۽ انسان جي درد متعلق ڳالهائيندو هو. اسر ويل گهر موٽندو هو. زال جي هٿان خوار ٿيندو هو، پاڙي وارا شاهد آهن ته ڦودني جي بندري ۽ ٿلهي زال ڦودني کي ڪڏهن ويلڻ سان ۽ ڪڏهن ٻوهاري سان مار ڪڍندي هئي. هڪ دفعي اسان ڦودني جي مٿي ۾ ڊول ڏٺو هو. اسان جي عامل ڪامل صحافي دوست ڦندڻ ڦودني جي مٿي ۾ ڊول ڏسندي چيو، ”حج قبول، مٿي ۾ ڊول“
ڊول تي هٿ رکندي ڦودني چيو، ”ڪا خاص ڳالهه ڪونهي، وهنتس پئي، ته مٿي ۾ نلڪو لڳي ويو.“
پر شاهدن قسم کڻي شاهدي ڏني آهي ته ڦودني جي زال ڦودني جي مٿي تي مٽ ڀڳو هو. پوءِ الاءِ ڇا ٿيو جو ڦودني هڪ طوطو خريد ڪيو. هو اسان کان ڪنارا ڪش ٿيو. ملڻ جلڻ کان به ويو، ۽ سمورو وقت (زال جي خدمت چاڪري کان پوءِ) پنهنجي طوطي سان گذارڻ لڳو.
هڪ ڏينهن سوچيوسين بلڪه فيصلو ڪيوسين ته ڦودني ۽ سندس پياري طوطي جو ٽوهه لهنداسين. راز فاش ڪنداسين يعني پردو چاڪ ڪنداسين.
پروگرام موجب ڦودني کي آفيس ۾ وڃي قابو ڪيوسين. هن اسان کي پنهنجو پيارو طوطو ڏيکارڻ جو انجام ڪيو. پر اهو انجام حالتن تي منحصر هو. ڦودني چيو، ”عنقريب منهنجي نازڪ اندام زال پيڪي ويندي. ان کان پوءِ مان اوهان کي پنهنجو پيارو طوطو ڏيکاريندس. في الحال منهنجيءَ زال جي موجودگيءَ ۾ توهين طوطو ڪڏهن به ڏسي نه سگهندا.“
خبر پئي ته ڦودني جي زال طوطي کي رنڌڻي ۾ ٽنگي ڇڏيو آهي.(پڃري سميت) ۽ طوطي کي گوگائي مرچ کارائيندي آهي. طوطي جي طور طريقن مان اندازو لڳايوسين ته طوطي ڦودني کان گهٽ ۽ ڦودني جي زال کان گهڻو پرايو هو.
خدا جي قدرت سان هڪ ڏينهن ڦودني جي بندري ۽ ٿلهي زال پنهنجي پيڪي رواني ٿي. اها خوشخبري ملڻ شرط اسين ڦودني جي گهر پهتاسين. هو شڪراني جا ٻه نفل پڙهي رهيو هو. واندو ٿيو ته اسان کي پنهنجي طوطي جي خدمت ۾ وٺي ويو.
ڦودني جو طوطو مرچ ۽ زيتون کائي خوب ٿلهو ٿي پيو هو. مون طوطي کان پڇيو، ”طوطا ڪهڙا حال آهن؟“
طوطي وراڻيو،”موج لڳي پيئي آهي.“
”ٻيو ڪو حال احوال؟“
”چانهه ملي رهي آهي.“
”ٻيو ڪجهه ٻڌاءِ.“
”چانهه ملي رهي آهي.“
”چانهه کان سواءِ به زندگيءَ لاءِ گهڻو ڪجهه ضروري آهي.“
”نه“ طوطي چيو، ”زندگيءَ لاءِ فقط چانهه ضروري آهي، چانهه جي پتي ملي رهي آهي، زندگي مزي ۾ گذري رهي آهي.“
1977