ڪالم / مضمون

ڳالهيون پيٽ ورن ۾(ڀاڱو ٻيون)

هي ڪتاب ”ڳالهيون پيٽ ورن ۾ ، ڀاڱو : ٻيو“ شاعره ۽ ليکڪا سلطانه وقاصيءَ جي ڪالمن جو مجموعو آهي.
هن ڪتاب “ڳالهيون پيٽ ورن ۾” ۾ جيڪي ڪالم شامل آهن سي اسان جي ئي معاشري، اسان جي ئي ماڻهن ۽ اسان جي ئي دنيا جا آهن. هنن ڪالمن ۾ ڪيئي ڪهاڻيون، ڪيئي واقعا موجود آهي، تاريخ جا ڪيئي واقعا درج آهن. هن ڪتاب ۾ هڪ عام ڪهاڻي ملي ٿي ، اها آهي عورت جي ڪهاڻي، جنهن تي ليکڪا تمام گهڻو لکيو آهي، ڪيترين ئي عورتن جون ڪهاڻيون شامل آهن. هن ڳوٺ جي عورت، شهرن جي عورت، اٻوجهه سادي سودي، اڻپڙهيل عورتن سان گڏ لکيل پڙهيل عورت تي به لکيو آهي. سندس ڪالمن مان گهڻا عورتن تي لکيل آهن. ان جو هڪ سبب اهو به آهي ته هوءَ پاڻ به عورت آهي، هڪ ماءُ آهي، هڪ ڌيءُ آهي، هڪ ڀيڻ آهي.
Title Cover of book ڳالهيون پيٽ ورن ۾(ڀاڱو ٻيون)

انڌي قانون جا انڌا محافظ

اُهي ملڪ ئي مضبوط ٿيندا آهن ۽ اُنهن ملڪن ۾ امن قائم ٿيندو آهي. جت قانون جي پوئواري سختي سان ڪبي آهي. ملڪ جو آئين ۽ قانون اتان جي رهواسين کي تحفظ مهيا ڪندو آهي. جڏهن قانون ۽ قانوني ادارا بي بس ٿي ويندا آهن تڏهن ملڪ جون حالتون تباهيءَ جي ڪناري تي پهچي وينديون آهن. اڄ ڪلهه اسان جي ملڪ جو حال به اهڙو آهي.
دهشتگردي ۽ بدامني تمام گهڻي ٿي ويئي آهي پر ملڪ جي پوليس توڙي فوج ۽ قانوني ادارا بي بس آهن. ڌاڙا چوريون، اغوائون، عورتن جون بي حرمتون، مطلب ته هرقسم جي دهشتگردي ٿئي ٿي. پر مجرم ايترا ته ڏاڍا آهن جو انهن تي ڪنهن جي همت ئي نه آهي هٿ وجهڻ جي جڏهن به لساني هنگاما يا وري ايم ڪيو ايم جي تحت هڙتالون ٿيون آهن تڏهن هر علائقي ۾ خوفناڪ هٿيارن سان زبردست فائرنگ ڪري ڏهڪاءُ ڦهلايو ٿو وڃي. انهن هٿيارن جي زور تي شهر جو پورو ڪاروباربند ڪيو ٿو وڃي. ڏٺل وائٺل دهشتگرد سڀ ڪجهه ڪن ٿا پر قانون جا محافظ اکيون بند ڪري ڇڏين ٿا ۽ اخبارون پنهنجي خبر ۾ صرف اهو لکن ٿيون “نامعلوم گروهن جي فائرنگ” يا وري نامعلوم حمله آورن جي فائرنگ ۽ دهشتگردي خاص ڪري اردو اخبارن کي ايتري همت نه آهي ته هو واضح نموني اهڙن دهشتگردن جي باري ۾ ٻڌائين ته اهي ڪير هئا ڪهڙي پارٽيءَ سان تعلق رکن ٿا؟ ها باقي ڪو سنڌي گرفتار ٿئي ٿو يا وري دهشتگردي ۾ ماريو وڃي ٿو ته ان جو مڪمل اتو پتو ان شهر جي نالي جي حوالي سان ڇپيو وڃي ٿو. هاڻ هيڏا سارا خطرناڪ هٿيار جيڪي اسان جي ملڪ ۾ ايترا عام ٿي ويا آهن جو شاديءَ جو موقعو هجي نئين سال جو جشن هجي بس گولين جي برسات پئي پوي. اهي سڀ هٿيار جيڪڏهن ملڪ ۾ لساني هنگامن وقت نڪرن ٿا سوچيو ته سهي اُن وقت ڪيتري خون ريزي ٿيندي آهي.
چوڻ لاءِ ته وڏيون وڏيون ڳالهيون اسان جون سڀ حڪومتون ڪنديون رهنديون آهن پر عملن هن وقت تائين ڪنهن به حڪومت ڪجهه به نه ڪيو آهي. پاڻ دهشتگردن جي سردارن کي راضي رکڻ ۽ انهن جا بيجا مطالبا هر وقت مڃيا ٿا وڃن. معنيٰ اسان جو قانون ۽ عدالتون به اسان جي سياسي حالتن جي اختيار ۾ آهن. ڪير ڪيڏو به وڏو مجرم آهي اگر حڪومت سان تعاون ٿو ڪري ته نه صرف سندس جرمن جي پرده پوشي ڪئي ٿي وڃي پر اُن کي وزارت جي ڪُرسي به ملي ٿي وڃي. ٻئي پاسي ڪو سياست دان شريف آهي، سندس دامن ڏوهن ۽ گناهن کان پاڪ آهي پر هو حڪومت سان تعاون نه ٿو ڪري ۽ وقت به وقت حڪومت تي تنقيد ٿو ڪري. اُن تي وڏا وڏا جرم مڙهيا ويندا آهن. هر طرح سان اُن شريف ماڻهو کي تنگ ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ويندي آهي. انهن ئي عدالتن ۾ اُن جي خلاف مختلف قسمن جا ڪيس داخل ڪيا ويندا آهن. اهي سڀ ڪيس ڪوڙا ۽ جڙتو هوندا آهن اُن جي باوجود به باقاعدي شنوايون ٿينديون آهن ۽ شاهد به موجود هوندا آهن.
هڪ اهم ڳالهه جنهن جي باري ۾ مان اڪثر سوچيو آهي. اُها ڳالهه ته جڏهن به ڪنهن وڏي مجرم کي هر قسم جي ڪيس کان آزاد ڪرڻ چاهيندي آهي حڪومت ته پهرين هڪ زبردست قسم جو ايشو ٺاهي هڪ وڏو ڊرامو رچائي ماڻهن کي اهو ٻڌائڻ جي ڪوشش ڪندي آهي ته هن وڏي مجرم کي سندس ڪئي جي سزا ضرور ملندي. هفتو کن اخبارن ۾ دل ڏاريندڙ خطرناڪ خبرون اينديون رهنديون آهن. پوءِ وري اوچتو ئي اوچتو ماٺائي اچي ويندي آهي. پوءِ آهستي آهستي انهن ئي عدالتن مان اُهي شخص با عزت ٿي نڪري ويندا آهن ۽ هي اٻوجهه عوام رڳو سوچيندو رهندو آهي ته سڀ ڪجهه ڪيئن ٿيو. اڄ ڪلهه عرفان مروت واري ڪيس جو به اهو حال آهي. عرفان مروت جي ظلمن ۽ قهر جي وڏي ڊگهي هسٽري آهي هن نه صرف هن ملڪ مان ڪروڙين رپيا ڪمايا آهن. پر سوين ماڻهو مارايا آهن ۽ ڪيترن عورتن جون سياسي بنيادن تي بي حرمتون ڪيون آهن. اُن جي ڪيس کي به ڪجهه ڏينهن اڳ وڏي پيماني تي کنيو ويو هو. هاڻي ٿوري گهڻي خبر اچي وڃي ٿي پر اهو زور ناهي رهيو. ٻڌو اٿئون ته صدر اسحاق هن حڪومت کي چيو آهي ته نواز شريف کي ڪڍڻ ۽ توهان جي اچڻ ۾ مون اوهان جي گهڻي مدد ڪئي آهي. ان جي عيوض گهٽ ۾ گهٽ منهنجي اولاد کي تنگ نه ڪبو وڃي ۽ اهي عدالتي ڪا روايون ختم ڪيون وڃن. هاڻ سائين ڏسجو ويٺا اُن سڄي ڊرامي جو انت وڃي اهو بيهندو ته ڪجهه عرصي کان پوءِ عرفان مروت هر قسم جي ڪيسن مان باعزت بري ٿي ويندو ۽ هن ئي ملڪ پاڪستان ۾ سينو تاڻي پيو هلندو. جڏهن به ڪنهن سياسي مجرم کي آزاد ڪرڻو هوندو آهي ته پوءِ اهڙي قسم جي ڊرامي واري عدالتي ڪارروائي هلائي ويندي آهي. هاڻ ان ڳالهه ۾ ڪو شڪ آهي ئي ڪو نه ته اسان جون عدالتون، قانوني ادارا به حڪومت وٽ يرغمال ٿيل آهن.
هاڻ اهڙي حالتن ۾ ملڪ ۾ امن ۽ خوشحالي ڪيئن ايندي؟ غريب ۽ محنت ڪش عوام کي ڪڏهن تحفظ ملندو؟
اڄ ڪلهه وري سنڌ جون حالتون بگڙيل آهن. دهشتگرديءَ جو ڏهڪاءُ ڦهليل آهي. حڪومت وڏيون وڏيون ڳالهيون پئي ٿي ڪري پر عملن کليل موڪل مليل آهي هنن دهشتگردن کي. اندر ئي اندر ڳالهيون پيون هلن هنن ظالمن کي راضي رکڻ لاءِ ڪوشش ڪئي پئي وڃي. حڪومت جا اهم نمائندا لنڊن جا چڪر پيا هڻن. هر قسم جون آڇون ۽ نوازشون مهيا ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پئي وڃي. پر هو سڀ پنهنجي اُن مخصوص جڳهه تي بيٺا آهن. اصل چُرن ئي نه ٿا. انهن کي خبر آهي ته حڪومت ضرور انهن جا مطالبا مڃي اڄ يا سڀاڻ گوڏا ضرور ٽيڪندي. هڪ ڳالهه جو شڪ اچي سڀني ۾ جاڳيو آهي ته هو جو شميم احمد حڪومت ۾ داخل ٿي صحت واري وزارت حاصل ڪري ويٺو آهي. اهو سچ پچ انهن جو موڪليل ايجنٽ هجي. ڇو ته يڪدم پوءِ سنڌ اسيمبلي ۾ ٿيل نادر مگسي سان واقعو لڳي ٿو ته ڄاڻي ٻجهي ڪرايو ويو آهي. ان ڳالهه جي حقيقت کان ڪير به انڪار نه ڪندو ته وڏيون وڏيون حڪومتون صرف ان ڪري تباهه ٿيون جو انهن ۾ اهي ماڻهو اچي ويا جيڪي انهن جي مخالف ڌر جا هئا ۽ اهڙا ماڻهو انهن جي وچ ۾ ويهي همدرد ٿي بنيادون ڪمزور ڪرڻ لڳا هئا.
هر ڪو چاهي ٿو ته سنڌ ڌرتيءَ تي امن هجي. هي افراتفري هي موت جي راند ڪنهن کي به ڪانه ٿئي وڻي. جڏهن ڪو به بيگناهه مارجي ٿو ته هر ڪنهن کي ڏک پهچي ٿو. هيءَ ڪهڙي سياست آهي جو پنهنجا ماڻهو مارائي پوءِ هاءِ گهوڙا ڪجي، دهشتگردي ڪجي ۽ حڪومت کي بليڪ ميل ڪرڻ جي ڪوشش ڪجي. اسان جي عدالتن جو اهو حال آهي جو هو ڪنهن جرم ۾ ڪنهن کي گرفتار ڪرڻ جو آرڊر ڪڍي ٿي ته اهو بيان ٿو اچي ته مجرم روپوش آهي. اُن روپوش مجرم کي وري اشتهاري مجرم قرار ڏنو ٿو وڃي، حيرت ۽ عجب ته اُن ڳالهه تي آهي ته اشتهاري مجرم اسان جي سنڌ اسيمبليءَ ۾ سينو تاڻي ڏند شيڪي اسان جي حڪومتي ادارن سان ڪچهريون پيا ڪندا آهن، اهي سڀ خبرون اخبارن ۾ اينديون آهن ۽ گڏوگڏ اها به خبر هوندي آهي. ته فلاڻا ڪي فلاڻا اشتهاري مجرم آهن ۽ پوليس انهن کي هٿ ڪرڻ ۾ ناڪام ٿي ويئي آهي.
هاڻ ڀلا ڇا ٿو ڪري سگهجي؟ اکيون کڻي بند ڪجن، ڪن کڻي بند ڪجن جيڪو جيئن ٿئي پيو سو جاري ۽ ساري رهي. اُهو ڏينهن به پري ڪونهي جڏهن هو لنڊن وارو ماڻهو عدالتن مان پاڻ کي آجو ڪري دهلن ۽ شرناين جي گوڙ ۾ هت ڪراچيءَ جي رستن تي لانگ مارچ ڪندو. اُن وقت هيءَ ڪراچي اسان جي ڪراچي نه هوندي، ڪنهن ٻئي نالي سان فتح ڪيل علائقو هوندو ۽ اسان توهان سڀ الائجي ڪٿي هونداسين....... ؟؟؟

سومر 21 مارچ 1994ع