تاريخ اسان کي ڪڏهن به معاف نه ڪندي
اڄ ڪلهه دڪاندارن، ريڙهي وارن عام مزورن کي به ايتري ڄاڻ آهي جو انهن جون ڳالهيون ٻڌي حيراني ٿيندي آهي، شعور علم جو محتاج ڪو نه هوندو آهي، شعور اسان پنهنجي آس پاس حالتن ڏکن ڏوجهرن ۾ به حاصل ڪري وٺندا آهيون.
هاڻ هن شعور کي هن ڏکئي مرحلي ۾ ڪيئن استعمال ڪجي؟ اهو به سوچڻ گهرجي. ڌاريان دشمن نه صرف عقل وارا آهن، پر طاقتور به آهن، انهن سنڌ جي ماڻهن جي ڪمزورين کي پڪڙي ان تي پير رکيو آهي، اسان جا سنڌي جيڪي هڏ ڏوکي آهن، اهي به عقل وارا ۽ طاقتور آهن، سنڌين جي باشعور ماڻهن ۾ طاقت جي دهشتگردي نه آهي، هڪ ٻي ڳالهه به آهي ته هن مهل جيڪو هڪ وايو منڊل سنڌ ۾ ٺهي چڪو آهي، سڀني کي ان ۾ لک اميدون آهن. پر ڇا سنڌي هي وايو منڊل قائم رکي سگهندا؟ ڪا ويساهه گهاتي ته ڪا نه ٿيندي؟ پئسن تي يا سيٽن جي لالچ ۾ ته ڪو نه وڪامندا؟ ڪي مفاد پرست ٽولا پنهنجو مفاد وٺي ٻاهر ٿي وڃن ٿا ته اسان کي ذهني طور اهڙين ڳالهين لاءِ به تيار رهڻ گهرجي، ها ضروري اهو آ ته اوستائين ڪنهن تي الزام نه هڻجي، جيستائين مڪمل ثبوت نه هجن، مڪمل ثبوت ملڻ کان پوءِ انهن سان اهڙي ڪجي جو ٻين لاءِ عبرت جو مقام ٿي وڃن (سماجي ۽ اقتصادي ۽ قلم ذريعي) هاڻ سنڌ ۽ سنڌي ڪا به ويساهه گهاتي برداشت نه ڪري سگهندا، اهو سڀ ڪجهه مان پنهنجي ذاتي مشاهدي تي چوان ٿي جو ان جو تازو مثال بئريسٽر ضمير گهمرو آهي، ان جي لکيل مضمون پٺيان جيڪا وٺ پڪڙ ٿي ۽ ان کان پوءِ سپريم ڪورٽ ۾ وڃڻ مهل جيڪا هاءِ گهوڙا ٿي ته هو اڪيلو ڇو ويو، هن کان پڇي ها، هن سان ڳالهائي ها، مطلب ته گهمرو صاحب غلط آهي، هاڻ جڏهن سپريم ڪورٽ ۾ ڪيس وجهڻ کان پوءِ واهه واهه لڳي پئي آهي ضمير گهمرو صاحب کي فيس بوڪ ۽ ٻي ميڊيا تي مبارڪون پيون ملن، ان ڪري ئي مان چوان ٿي ته سنڌين کي سمجهداري جو ثبوت ڏيڻ کپي، ڪي فيصلا اجتماعي هوندي به انفرادي ٿي پوندا آهن ۽ ڪي فيصلا انفرادي هوندي به اجتماعي ٿي پوندا آهن، مان ضمير گهمري کي تاج ڪو نه ٿي پارايان نه ڪو اهو ٿي چوان ته ڪو هن اصل جبل به جهاڳيو آهي، صرف هڪ ڳالهه آهي، هن پنهنجي عقل سمجهه مطابق وقت جي نزاڪت سمجهي هليو ويو سپريم ڪورٽ. هاڻ هن هڪ قانوني در کولي ڇڏيو آهي، هاڻ اسان جي قانوندانن کي ملي ڪري اها قانوني جنگ وڙهڻ کپي، اديب قلم ڪار کان ويندي عام ماڻهو پنهنجي حساب ڪتاب سان منزل ڏي وڌڻ جي ڪوشش ڪري.
ڪاميابي تڏهن حاصل ٿيندي جڏهن هر فرد پنهنجي عمل جي شمع ٻاري قافلي ۾ شامل ٿيندو، هاڻي اهو وقت ناهي رهيو جو هڪ رهبر، هڪ شمع ٻارڻ واري جي پٺيان هٿ لوڏي هلندا رهون هاڻ هٿ لوڏڻ جو زمانو نه آهي، هٿ مٿي کڻڻ جو زمانو آهي، هن ڇا ڪيو، هو ڇا پيو ڪري، اهو سڀ ڪجهه ڏسڻو آهي، پر مان ڇا پيو ڪريان؟ پنهنجي اندر جي آواز کي به ٻڌڻو پوندو، سنڌي وڻ وڻ ڪاٺي لڳا پيا آهن، انهن کي گڏ ڪرڻ ۽ گڏجي وٺي هلڻ ڪو آسان نه آهي. ان ڪري ضروري آهي ته ڪير چوي نه چوي اسان کي فرد جي حيثيت سان ذميداريءَ جو ثبوت ڏيڻو پوندو، هزار سياسي، ادبي اختلاف هوندي به ڌرتي ماءُ جي لاءِ پنهنجي آئينده نسل جي ڀلائي لاءِ اسان کي گڏجي ڪم ڪرڻو پوندو، مون کي يقين آهي، مون کي وڏيون اميدون آهن ڇو جو اڄ جو سنڌي هوشيار ٿي ويو آهي، شل اها هوشياري هو صحيح راهه تي سچن رهبرن جي نگراني ۾ هلي پار پوي.
اميدون آهن، اميدون آهن، لک اميدون آهن، ها پر جي هي اميدون هاڻ پوريون نه ٿيون ته پوءِ تاريخ اسان کي ڪڏهن به معاف نه ڪندي.
اربع 14 نومبر 2012ع