سفرناما

مالديپ ۾ مانڊاڻ

مالديپ سامونڊِي ٻيٽن جو جهڳٽو آھي جنھن ۾ اٽڪل ٻہ ھزار کن ننڍا وڏا ٻيٽ آھن، جن مان 215 اھڙا آھن جن ۾ ماڻھو رھن ٿا. ٻيا ٻيٽ ائين خالي آھن جن تي فقط گهاٽا ٻيلا، جانور ۽ پکي پکڻ آھن يا وري ڪجهہ اھڙا آھن جن تي ڪجهہ بہ نہ آھي. سال جو وڏو حصو سمنڊ ۾ ٻڏل رھن ٿا. هي سفرنامو انتھائي دلچسپ، معلوماتي، ۽ لاڀائتو آھي. سفرنامي ۾ اسلامي ملڪ مالديپ جي تاريخ، اتان جي سونھن، رھڻي ڪھڻي، مسجدن، اتان جي امن امان، ترقي، سياست سان گڏ مختلف پاسن تي خوبصورت پيرائن ۾ لکيو ويو آھي.

Title Cover of book Maldieves Main Maandan

ڪي گورائيدو K. Guraidhoo ٻيٽ جي رات

اسان سڀني دوستن جو خيال هو تہ ٻاهر هوٽل تي هلي ماني کائجي. سو جڏهن هوٽل کان هيٺ لٿاسين تہ هوٽل جو انچارج جيڪو سٺ پنجھٺ سالن جو چاچو هيو، ان کي بہ ماني جي صلاح ڪندي چيوسين تہ،“اسان ٻاهر ڪنھن سٺي هوٽل ۾ ماني کائينداسين، توهان بہ اسان گڏ هلو“.
سو اٿينس هوٽل جي انچارج چاچي اعظم کي ساڻ ڪري هوٽل کان ٻاهر نڪتاسين. رات هئڻ جي ڪري جتان گذرون پيا، اهو کليل ميدان هيو. اتي ڪافي ڊگها ۽ قديمي وڻ هيا.خاص ڪري بڙ وغيرہ. اونداهي جو راڄ هيو. ڪٿي ڪٿي ڪا ايڪٽر ٻيڪڙ اسٽريٽ لائيٽ ٻري رهي هئي نہ تہ خير. چاچو اسان سان گڏ هيو، ڇو تہ هي لوڪل ماڻھو هو. ان ڪري اسان کي ڪنھن بہ قسم جو ڪو بہ ڊپ يا خوف نہ هيو. نہ ڦر جو ڊپ نہ وري ڪنھن حرامپائي جو خوف. سو ائين ئي ڪچھري ڪندا هلندا رهياسين. هو اسان سان انگريزي ۾ ڳالھائي رهيو هو. چاچي چيو تہ،”مان توهان کي جنھن هوٽل تي وٺي ٿو هلان، ان جي ماني تازي ۽ سوداي آهي ۽ هن ٻيٽ ۾ ان جي ماني مشھور آهي“.
پنجن منٽن جي واڪ کان پوءِ هو اسان کي هڪڙي کليل هوٽل تي وٺي آيو. هوٽل جي ڪائونٽر تي نوجوان ڇوڪريون ويٺيون هيون. ڪجهہ ڇوڪريون تہ بيرياڻيون بہ هيون. چاچو اسان کي هوٽل تي ڇڏي، پاڻ موڪلائڻ لڳو. چيائين تہ،”هوٽل تي ڪير ڪونھي، توهان ماني کائي اچو“.
دوستن هن کي صلاح ڪندي زور ڀريو تہ،“چاچا! توهان بہ اسان سان ماني کائو”. پر هن صفا انڪار ڪندي چيو تہ،”نہ نہ مون ماني کاڌي آهي، توهان کائي وٺو، پوءِ هوٽل تي ملون ٿا“.
جيئن تہ ڪائونٽر کان علاوہ هن هوٽل ۾ ليڊيز بيرياڻيون هيون. ٿوري دير کان پوءِ انھن مان هڪڙيءَ مينو کڻي اچي اسان جي ميز تي رکيو. هن ۾ ٻہ مينو هيا، هڪڙي مينو جا ريٽ ڊالرن ۾ هيا تہ ٻي جا اگهہ مالديوين روفين ۾ هيا. هن هوٽل جو نالو ”جاوا جيز ڪيفي ۽ ريسٽورنٽ“ هيو. اسان دوستن گڏسڏجي، ڪجهہ ايٽم پسند ڪري، ماني جو آرڊر ان ڇوڪري کي ڏيئي ڇڏيو هيو. هاڻي اسان ڪچھري ڪري رهيا هياسين. سامھون کان ڪو پروجيڪٽ فليٽ نما عمارت ٺھي رهي هئي. ان جي چوڌاري ان کي سائو ڪپڙو چاڙهيو ويو هو. پريان کان هڪڙي ٻي هوٽل جا بلب بہ ٻري رهيا هيا.
ماني ۾ ڏاڍي دير ڪئي وئي. اڌ منو ڪلاڪ کن لڳي ويو هو. انھي دوران ٻہ ٽي دفعا پڇيو ويو تہ،” ڇا ٿيو اسان جي ماني جو“.
”ٺھي پئي، گهر جو عورتون تازي ماني پچائن ٿيون. اٽو ڳوهيل هوندو آهي. توهان ٿورو انتظار ڪيو”. ليڊي ٻڌايو. جڏهن ماني آئي تہ واقعي گرم گرم چپاتيون ۽ نان هيا. ماني ڏاڍي ذائقي واري هئي. پر جڏهن بل آيو تہ کاڌل ماني پئي پيٽ کان ٻاهر نڪري. مالديپ ۾ ماني کائڻ ڄڻ تہ توهان سڄي ڳوٺ کي ٿا ماني کارايو. ڏاڍي مھانگي ماني آهي. هاڻي مان توهان کي انھن شين جا اگهہ ٿو ٻڌايان، جيڪي آئٽم اسان گهرايا هيا. انھن ۾ دال فرائي 6 ڊالر يعني پاڪستاني 1680 روپين جي دال، اڇا چانور/ڀت ٻہ پليٽون 4 ڊالر يعني پاڪستاني ٿيا 1120 روپيا، حيدرآبادي چڪن برياني 9 ڊالر يعني 2520 روپيا پاڪستاني، پنير ڀاڄي 7 ڊالر يعني 1960 روپيا، پاڻيءَ جي ننڍي بوتل 500 ملي لٽر واري هڪ ڊالر يعني 280 روپيا، وڏي بوتل ڏيڍ لٽر واري پاڻي جي 2 ڊالر يعني 560 روپين جي ۽ ٽي چپاتيون 5 ڊالرن جون ۽ اسان کاڌيون 9 چپاتيون تہ انھن جي قيمت 15 ڊالر ٿي يعني 4200 جون خالي چپاتيون . ٽوٽل بل 44 ڊالر آيو يعني 12320 جي رات جي ماني ڇھن ڄڻن کاڌي. ماني ڏاڍي مھانگي هئي،جيڪا ڪافي دير گذرڻ کان پوءِ بہ هضم نہ پئي ٿي.
ان کان علاوہ مون، مظفر ۽ يوسف عجب پنھنجي لاءِ چانھہ گهرائي. چانھہ ڏاڍي لذيذ هئي. کير واري چانھہ نہ هئي، بلڪ پائوڊر ۽ ٽي بيگ پتي واري هئي. پر ان ۾ ذائقو هيو. جڏهن تہ پرتاب پنھنجي لاءِ ڪولڊ ڊرنڪ جو آڊر ڏنو هيو. مختيار صاحب رات جي ماني کان پوءِ چانھہ ٺپ نہ پئي. هن جو چوڻ آهي تہ ماني کان پوءِ ننڊ ڦٽي ٿي وڃي. مون وٽ سگريٽ هيا. ماني کان پوءِ هڪڙو گولڊ ليف سنڌي هڻي. سنڌي ان ڪري جو هي پاڪيٽ سنڌ مان کڻي ويو هيس. هوٽل تي تمام وڏي اسڪرين لڳل هئي. مان سمجهان ٿو اٺ بائي چار جي نہ هجي. مٿان ڇپرو، تين جي ڇت. هوٽل سڄي کليل. منھہ ٽائيپ وارو ڪائونٽر. چئني پاسي ناريلن جا ۽ ٻين ڪيترن ميون جا وڻ هيا. هوٽل ۾ گهڻي روشني نہ هئي. يا تہ هاسيڪار جهيڻي روشني ڪري سياحن لاءِ رومانٽڪ ماحول ٺاهيو ويو هو، يا وري لائيٽ بچائڻ جي لاءِ سولر جو سسٽم هوندو. پر جڏهن ايڏي وڏي اسڪرين هلي رهي هئي تہ پوءِ بجلي جي بچت جو تہ سوال ئي پيدا نہ ٿو ٿئي. ماني کائي پاڻ واڪ ڪندا، ڪچھري ڪندا، کل ڀوڳ ڪندا، هڪٻئي سان چرچا ڪندا، ساڳي ئي هوٽل تي اچي نڪتاسين. گهٽين ۾ ڪا بہ رونق نہ آهي، گهٽيون اداس آهن. لڳي ٿو تہ هتي ماڻھو جلدي سمھي ٿا پون.