جھاز جي ڪُرو محمد بنگالي سان حال احوال
هن ٻيڙي جي هڪڙي هيلپر جو نالو محمد آهي. هو بنگالي آهي. هن جي پگهار ست هزار مالي روفيا آهي. هو انتھائي سادو ماڻھو آهي. ڊرائيور يا پائليٽ جي پگهار سترنھن هزار مالديوين روفيا آهي. هن ٻڌايو تہ هن کي هتي ٽي سال ٿيا آهن. هو بنگلاديش نہ ويو آهي. هر طرف سمونڊ، پاڻي ئي پاڻي پئي نظر آيو. پري پري ڪي ٻيٽ نظر پئي آيا. ڪٿي ڪٿي سمونڊ جو نيرو پاڻي تہ ڪٿي ڪارو پاڻي نظر پئي آيو. انڊين سي جيتوڻيڪ مستي ۾ نہ آهي. پر هن فيري ۾ ويٺل انگريز ۽ انگريزياڻيون ڏاڍيون مستي ۾ مست نظر اچي رهيون آهن. اهي پاڻ ۾ مشڪريون ڪري سفر کي خوب انجوا ڪري رهيون آهن. کل ڀوڳ ڪري ماحول ۾ مزو پيدا ڪري رهيا آهن. اسان تہ ايڏا خاموش جو پاڻ ۾ نہ ٿا ڳالھايون.
مون محمد کي چيو تہ،”تون اڳيان بيھي، اسان دوستن جي هڪڙي يادگار تصوير ڪڍ“. پر هن انڪار ڪندي چيو تہ،” سائين مون کي اجازت نہ آهي مان نہ ٿو ڪري سگهان. ان کان علاوہ انگريز مائينڊ بہ ڪندا آهن“.
هتي ليبر ۽ اسٽاپ گهڻو ڪري ٻاهريون آهي. ڪو بنگالي تہ ڪو انڊين تہ ڪو نيپالي ماڻھو. هنن ملڪن جا ماڻھو گهڻو نظرآيا، بنسبت ٻين ملڪن جي. ماڻھو روزگار سانگي پنھنجو ملڪ، پنھنجو وطن ڇڏي، اچي ٻي ملڪ ۾ دربدر ٿين ٿا ۽ پنھنجي ٻچڙن لاءِ روزي ڪمائين ٿا. زندگي هتي ڪيڏي ڏکي آهي. پر پوءِ بہ مجبور ماڻھو ان تي قطئي ٺاھہ نہ ٿو ڪري.