سفرناما

مالديپ ۾ مانڊاڻ

مالديپ سامونڊِي ٻيٽن جو جهڳٽو آھي جنھن ۾ اٽڪل ٻہ ھزار کن ننڍا وڏا ٻيٽ آھن، جن مان 215 اھڙا آھن جن ۾ ماڻھو رھن ٿا. ٻيا ٻيٽ ائين خالي آھن جن تي فقط گهاٽا ٻيلا، جانور ۽ پکي پکڻ آھن يا وري ڪجهہ اھڙا آھن جن تي ڪجهہ بہ نہ آھي. سال جو وڏو حصو سمنڊ ۾ ٻڏل رھن ٿا. هي سفرنامو انتھائي دلچسپ، معلوماتي، ۽ لاڀائتو آھي. سفرنامي ۾ اسلامي ملڪ مالديپ جي تاريخ، اتان جي سونھن، رھڻي ڪھڻي، مسجدن، اتان جي امن امان، ترقي، سياست سان گڏ مختلف پاسن تي خوبصورت پيرائن ۾ لکيو ويو آھي.

Title Cover of book Maldieves Main Maandan

آرٽيفيشل ٻيٽ ۾ منھنجي موبائيل جي ٽُٻي

هن ايڪٽوٽي ڪندي اسان کي ٻہ ڪلاڪ کن ٿي ويا هيا. سڀئي دوست خوب لطف اندوز ٿي رهيا هئا. جنيد ۽ پرتاب واپس ٻيڙي ۾ اچي ويا هيا. هاڻي اسان کي هتي گهڻو وقت ٿي ويو هو. ميلان چيو تہ،”پاڻ هتان نڪرون ٿا ۽ توهان کي هڪڙي نئين آرٽيفيشل ٻيٽ جو ديدار ڪرايون ٿا. اسماعيل ٻيڙي جي انجڻ کي اسٽارٽ ڪيو ۽ هڪدفعو ٻيھر هو سامونڊي روڊ تي ٻيڙي کي اڏائيندي پاڻي جي جهاڳ کي پوئتي ڌڪيندي ۽ پاسن کان پاڻي جي لھرن کي پري ڪندي اڳتي ڌوڪيندا رهيو. رستي ۾ هيڏي ايندي هن هڪڙي جاءِ تي اشارو ڪندي، رڙ ڪري چيو تہ،”اها اٿو ڊالفن“.
پرتاب، جنيد ۽ عجب ٻيڙي جي منڍ ڏي ڊالفن کي ڏسڻ لاءِ نڪري بيھي رهيا. پر ٻيا سڀ دوست پنھنجن سيٽن تي ئي ويٺا رهيا. جڏهن سڀ ٻيڙي جي ڊيڪ تي ويا تہ، ٿوري دير کان پوءِ اسان بہ اٿي بيھي ڊالفن کي ڏسي قسم کڻڻ جھڙا ٿياسين تہ اسان بہ اکين سان ڊالفن جو پڇ ڏٺو. ڊالفن ڪڏهن سمونڊ جي مٿاڇري تي ٻاهر منڍي ڪڍي ديدار پئي ڪرايو تہ ڪڏهن سمونڊ جي اندر ٽٻي پئي هنئي. سمونڊ جي ان حصي ۾ ڊالفن گهڻي آهي. ان ڪري سياح هن جي هڪڙي جهلڪ جا ديوانا هوندا آهن. هي ٻيڙي وارا بہ ڪوشش ڪندا آهن تہ ڪٿي بہ ڪا ڊالفن نظر اچي تہ سياحن کي ڏيکاري پنھنجو ڀاڙو سچو ڪن.
ڪجهہ منٽن جي سامونڊي سفر کانپوءِ هي اسان کي هڪڙي آرٽيفيشل ٻيٽ جي ويجهو کڻي آيو. ڪناري سان هن ٻيڙي کي پارڪنگ ۾ لڳائي ڇڏي ۽ ان جي رسي کي ڪناري تي پيل وڏن پٿرن سان ٻڌي آيو. هن ٻيڙي جي واڍ بہ وڏي ۽ ڪافي مضبوط هئي. اسان سڀ دوست هن ڪناري تي ٻيڙي کان هيٺ لٿاسين. هن ڪناري وٽ سمونڊ جو پاڻي ننڍو هيو، ان ڪري سڀ دوست هتي وهنجي پنھنجي وهنجڻ وارو شوق پورو ڪري رهيا هيا. اسان جي پياري مظفر تہ دير ئي نہ ڪئي ۽ وهنجندي وهنجندي وڏي پاڻي ڏي هليو ويو، ، اتان کان ڪناري ڏانھن ترندي هليو هيو.
مون سان هن ٻيٽ ۾ هڪڙو عجيب اتفاق ٿيو جو منھنجي پينٽ جي کيسي ۾ منھنجو پرس بہ هيو تہ موبائيل بہ. مان بوٽ ڪناري تي لاهي رکي ڇڏيا ۽ پوءِ هيٺ پاڻي ۾ لھي ويس. سائين مختيار پنھنجا بوٽ ڪناري سان لاهي، اتي ئي بيٺي پاڻي تي پيرآلا ڪيا. سامونڊي لھرون جڏهن تيز وهڪري ۾ اچن پيون تہ ڪناري تان چڪر هڻي وري سمونڊ ڏي موٽيو پيون وڃن. سو مان بہ ٻين دوستن جي ريس ۾ڪناري کان ٿيندي، ويندي هيٺ گهري پاڻي ۾ لھي ويس، جڏهن پاڻي منھنجي چيلھہ تائين پھتو تہ پريان ميلان ۽ اسماعيل رڙيون ڪري منھنجو ڌيان پاڻ ڏانھن ڇڪائڻ جي ڪوشش ڪندا رهيا. مون کي حيرت ٿي ۽ خبر ئي نہ پئي ۽ مون کي سمجهہ ۾ بہ آيو تہ ڇا ڳالھہ آهي. ڇا جو اشارو پيا ڪن. ڪٿي ڪو هيٺ واڳون يا نانگ بلا يا وري ڪا وهيل مڇي يا وري هيٺ ڊالفن تہ نہ آئي آهي يا وري ڪا ٻي بلا تہ نہ آهي.
پر هنن اشارو ڪري چيو تہ،”توهان جو موبائيل، توهان جي پينٽ جي کيسي ۾ پاڻي پون جي ڪري پسي ويو آ“؟
”اڙي يار! هي تہ پاڻي ۾ پسي ويوآ. مون کان رڙ نڪري ويئي. تڪڙي تڪڙي ڪناري ڏانھن ڊوڙندو نڪري آيس. هنن کي مون جيئن ئي پنھنجو موبائيل ڏنو، سوني پي سھاڳا اهو ٿيو جو، هنن بہ دير ئي نہ ڪئي، ننڍي پاڻي جي بوتلن سان موبائيل کي وهنجاري ڇڏيون. ٻيئي ڄڻا موبائيل کي هيٺ مٿي ڪري پاڻي سان ائين وهنجاريندا رهيا، جيئن ڪو ڊاڪٽر ڪنھن تازي ڄاول ٻار کي اونڌو ڪري هوش ۾ آڻڻ جي لاءِ هلڪيون ٿپڪيون هڻندو رهي.
محمد ميلان رڙ ڪري چيو تہ،”switch off your cell “
مون موبائيل بند ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر نہ ٿي، نيٺ گهڻي ڪوشش کان پوءِ موبائيل بند ٿي ويئي.
”هن کي هاڻي نہ کولجو ۽ نہ ئي وري چارجر تي لڳائجو، هڪ ٻہ ڏينھن ڇڏي ڏجوس“. اسماعيل مون کي تاڪيد ڪندي چيو.
موبائيل سان گڏ منھنجو بٽون بہ وهنجي آيو هو. هن ۾ پيل سڀ پيسا ۽ ڪارڊ پُسي ويا هيا. شڪر ٿيو جو پاسپورٽ نہ کڻي آياسين. نہ تہ ان جو بہ خبر ناهي تہ ڪھڙو حشر ٿئي ها. ٿوري دير کان پوءِ ميلان سڀني کي سڏ ڪندي چيو تہ،”توهان جي منجهند جي ماني جو وقت ٿي ويو آهي. اچو هي پيڪٽ وٺو. جتي توهان کي سٺو لڳي، اتي ويھي کائي وٺو يا انھن وڏن پٿرن تي ويھي کائو ۽ سمونڊ جو مزو وٺو“.
ان پيڪيٽ سان گڏ هن هڪڙو ڪانٽو forkاسٽيل جو پڻ ڏنو. هن پيڪٽ ۾ چڪن نوڊلز “ڀُڳل سويون“ هيون. جنھن ۾ مصالحن جي ڪري سويون ڏاڍيون مزيدار ٿي ويون هيون. مرغي جي گوشت جا ننڍڙا ٽڪرا هن ۾ پيل هيا. ان سان گڏ هن هڪڙو جوس جو بہ پاڪيٽ پڻ ڏنو. هاڻي سڀ دوست پٿرن تي ويھي ڀوڄن ڪري رهيا هياسين. هي هتان جي حڪومت هٿراڌو ٻيٽ ٺاهيو آهي. هتي اڃان ڪنھن بہ قسم جي ڪا بہ آبادي نہ ٿي هئي. هتي خالي اڃان گاھہ پوکيو ويو هو. يا تہ اهو قدرتي گاھہ هيو. هي ٻيٽ اسان واري گرائيدو ٻيٽ کان گهڻو پري نہ هيو. بلڪ بلڪل سامھون کان ئي نظر پئي آيو. هن جي ڪناري تي ڪافي واري/ريت وڌي هئي. ان سان گڏ وڏا وڏا ڪارا پٿر پڻ لھرايا ويا هيا. انھن پٿرن تي ويھي لنچ ڪري رهيا هياسين تہ مون محسوس ڪيو هڪڙو جيت واريءَ تي مون ڏانھن وڌندو پئي آيو. هن کي شايد کاڌي جي خوشبو مون ڏانھن وٺي آڻي رهي هئي. مون کي لڳو تہ هو بکايل جيت آهي ۽ هن کي بہ اسان جيان شايد بک تپايو آهي. سو مون هڪڙو چمچو، پاڻ واري پيڪيٽ مان ڀري ڪڍي، ان جي اڳيان رکيو. هو اتي بيھي ويو هو. هي سامونڊي جيت هاڻي مزي سان اهو کائي رهيو هيو.
هاڻي اسماعيل ۽ ميلان بہ ٻيڙيءَ کان هيٺ لھي آيا هيا. اهي بہ اسان سان گڏ ويھي پٿرن تي ماني کائي رهيا هيا ۽ ڪچھري ۾ بہ شامل ٿي ويا هيا. ميلان وڏو چرچائي ڇوڪرو آهي. هي انڊين سمونڊ هيو، جنھن ۾ هٿراڌو ٻيٺ ٺاهيو ويو هو. اهڙي ريت اسان جي ٻيڙي کان اڳ ۾ اتي ڪجهہ انگريز سياح ٻيا بہ نظر آيا، پر پوءِ اهي جلدي هليا ويا هيا، شايد انھن کي اتي بيھندي گهڻو وقت ٿي ويو هوندو. پر هاڻي ٻيا انگريز جوڙا، فيمليز ۽ ٻارڙا هڪڙي وڏي جھاز ۾ اتي آيا هيا. اهي اچي اتي سمونڊ جي ڪناري تي پنھنجون چادرون وڇائي، انھن تي ليٽي سج جو مزو وٺي رهيا هيا. اسان بہ خوب انجواءِ ڪري، واپسي جو رخ ڪيوسين.
واپسي مھل اسان جو ٻيٽ بلڪل اسان جي اکين جي سامھون ئي نظر آيو. بس 10 منٽن ۾ اسان پنھنجي ٻيٽ جي ڪناري تي هياسين. سو اسماعيل ۽ ميلان کي خرچي ڏيئي هيٺ لٿاسين. ڪناري تي ئي گروپ تصويرون بہ ڪڍرايونسين ۽ پوءِ موٽي هوٽل تي آياسين.