گُرائيدو Guraidhoo ٻيٽ جي ڪھاڻي
هي ٻيٽ چئن پاسن کان ناريلن، ڪيلن جي وڻن، کجين جي وڻن ۽ ساوڪ سان گهيريل آهي. روڊ ڪچا آهن. هتي جيڪو شھر اڏيل آهي اهو سڄو منصوبي تحت ئي اڏيل آهي. هر گهر جي اڳيان ٽي چار لوهي ڪرسيون واڻيل رکيل آهن. جتي سج لٿي مھل يا ٽيپھري کان پوءِ ماڻھو گهرن کان ٻاهر نڪري گهٽين ۾ ويھي ڪچھري ڪن ٿا. هر گهر جي اڳيان ساوڪ، گلن جا ۽ ٻين ڪيترن قسمن جا ٻوٽا پوکيل آهن. هتان جا ماڻھو مرد توڙي عورتون ٻنھين جا رنگ سانوارا يا مشڪي آهن. ڪنھن بہ گهر جي اڳيان کليل گٽر، نالي نظر نہ آئي. سڀ زمين جي هيٺان هيا. بجلي جو تارون بہ نظر نہ آيون ۽ نہ ئي وري واٽر سپلاءِ جون لائينون يا وري سئي گيس جون لائينون ڪٿي بہ ٻاهر نڪتل نظر آيون. هتي اهو رواج هيو تہ هر گهر جو ڀاتي گهر کان ٻاهر گهٽي ۾ ئي پنھنجا جوتا لاهي پوءِ اندر گهر ۾ گهڙندو. جوتا گهر ۾ اندر يا ڪمرن ۾ نہ هوندا بلڪ گهر کان ٻاهر. گرائيدو ۾ هڪڙو سرڪاري اسڪول بہ آهي تہ ٿاڻو بہ. هر ٻيٽ جي ٿاڻي ۾ پنج پوليس وارا آهن. هڪڙو آفيسر ۽ ٻيا سپاهي.
هتان جي ماڻھن جو اڳ ۾ ڪاروبار ماهيگيري هيو. جيڪو هاڻي صفا گهٽ ٿي ويو آهي. پرهتان جا جهونا ان ڪم ۾ اڄ بہ رڌل نطر اچن ٿا. جڏهن تہ هتان جي نئين ٽھي جو سڄو ڌيان ۽ توجھہ جو مرڪز هتان جي سياحت تي آهي. هتي هڪڙي وڏي مسجد بہ آهي جتي مون کي سومھڻي جي نماز پڙهڻ ۽ پيش امام سان ملاقات ڪرڻ جو شرف حاصل آهي. هتان جي رهائشي هوٽلن جا اگهہ ڪافي گهڻا آهن. ڪن جا اگهہ 70 ڊالر تہ ڪنھن جا 50 ڊالر، اسان کي جيڪا هوٽل ملي ان جو اگهہ 22 ڊالر في ڊبل بيڊ روم مليو هو. هتي گرائيدو سامونڊي بيچ بہ آهي، جتي شام جو اڪثر ڪري غيرملڪي سياح، چڍا پائي، سمونڊ جي ڪناري سان تڙڳندي توهان کي نظر ايندا.
هتان جي سامونڊي ڪنارن تي موجود پاڻيءَ جو رنگ فيروزي ۽ نيرو آهي. جڏهن تہ سمونڊ جي جن ڪنارن تي پاڻي گهرو آهي اتي ان جو رنگ ڪارو ٿيو وڃي. هتان جا سڀ ماڻھو انگريزي نہ پيا سمجهن. جڏهن تہ ڪي ماڻھو خاص ڪري هوٽلن وارا ٿوري گهڻي انگريزي ڳالھائي ڪم ٽپائين پيا. هتان جي هوٽلن ۾ اڪثر ڪري اسٽاف ٻاهرين ملڪن جو آهي، نيپال، بنگلاديس، انڊيا ۽ پاڪستان. ڏاڍو آئڊيل ٻيٽ آهي. تمام گهڻو انگريز/گورو فيملي سان لٿل نظر آيو. هوٽل جي روم ۾ گيلري هئي، جتان گهٽي نڪري پئي. سامھون کان جنرل اسٽور هيو. جڏهن تہ هڪڙو تمام وڏو وڻ فروٽ جهليو بيٺو هو. انب کان بہ وڏو، يا تہ هي durian جو وڻ هيو يا ٻيو ڪو. ٿڪاوٽ جي ڪري رات جو سمھڻ کان پوءِ گهري ننڊ اچي ويئي. ڇو تہ ڪمري ۾ پُرسڪون ماحول هيو. سڄي رات اي سي هلي رهي هئي. هڪڙي منٽ لاءِ بہ لائيٽ نہ ويئي هئي. ڪمرو ڪولنگ جي ڪري چل ٿي ويو هو. رات جي پوئين پھر تہ مون کي اي سي کي بند ڪرڻو پئجي ويو هو. جيئن تہ صبح جو اسان کي مافوشيMaafushi ٻيٽ تي گهمڻ لاءِ وڃڻو هو. ان لاءِ اسان کي ستين وڳي واري فيري پڪڙڻي هئي. جيڪا اسان واري گرائيدو ٻيٽ کان فڪس ستين وڳي نڪرڻي آهي، سو پھريئن رات ڏاڍي پرسڪون ۽ راحت بخش گذري.