آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

زندگيءَ جون ڪٿائون ۽ ساروڻيون

سال ڏيڍ اڳ ڪاوش دنيا ۾ رئوف نظاماڻيءَ جي آتم ڪٿا ڇپجڻ شروع ٿي. سندس آتم ڪٿا ٻين سنڌي ڪٿائن کان ان ڪري منفرد آھي تہ ھن ۾ سندس پنھنجي ذات جو غير ضروري تذڪرو ڪونھي. ائين کڻي چئجي تہ اھا ڪراچيءَ جي تاريخ يا اڀياس آھي. ائين ڪونھي تہ اھا ڪٿا صرف ڪراچيءَ جي چوڌاري ڦري ٿي، پر اھا ڪٿا اسان کي ليکڪ سان واسطي ۾ آيل ڪيترن نامور شخصيتن جھڙوڪ امام علي نازش، ڊاڪٽر فيروز احمد فيروز، رسول بخش پليجو، ڄام ساقي، جمال نقوي، عبدالرحمان نقاش وغيرھ جا احوال بہ آڇي ٿي، جنھن سان اسان کي ويجهي ماضيءَ جي سنڌ جي سياسي ۽ ادبي تاريخ کي سمجهڻ ۾ مدد ملي ٿي.  ڏھاڪو کن مضمون سندس خاندان جي حوالي سان آھن، باقي مضمونن ۾ ڪراچيءَ جي ادبي، سياسي ۽ سماجي روئداد سان گڏ نامور شخصيتن جو احوال بہ آھي. ھيءُ ڪٿائي ڪتاب آتم ڪٿا کان وڌيڪ ڪراچيءَ جي تاريخ ۽ سنڌ جي سياسي ۽ ادبي تاريخ لاءِ بنيادي مواد فراھم ڪري ٿو.

Title Cover of book زندگيءَ جون ڪٿائون ۽ ساروڻيون

1977 واريون چونڊون

پاڪستان قومي اتحاد 1977 ۾ قومي اسمبلي جي چونڊن ۾ ڌانڌلي جي لڳايل الزامن کان پوءِ صوبائي اسمبلي جي چونڊن جو بائيڪاٽ ڪيو هو. پر عوامي تحريڪ، جيڪا سنڌ اسمبلي جي ڪجھ نشستن تي چونڊ وڙهي رهي هئي، ان انهن چونڊن ۾ حصو وٺڻ جو فيصلو ڪيو هو. اسماعيل سوهو کي پارٽي پاران ميرپور بٺورو مان صوبائي اسمبلي جي نشست تي بيهاريو ويو هو. ٺٽي ۽ پسگردائي جي علائقن کي پارٽي جو ڳڙه سمجھيو ويندو هو، جتي مختلف حوالن سان ۽ خاص طور تي هاري فرنٽ تي گھڻو ڪم ٿيل هو. پارٽي جو اهو خيال هو ته هتي پيپلز پارٽي کي اسان ٽف ٽائيم ڏينداسين ۽ ممڪن آهي ته سيٽ کٽي به وڃون.
سڄي سنڌ مان پارٽي جا گھڻا ڪارڪن اليڪشن جي ڊيوٽي ءِ ورڪ ڪرڻ لاء بٺوري پهچي ويا هئا. آئون به قمر جماڻي سان گڏجي اتي پهتو هوس. ڪارڪنن ۾ گھڻو جوش ۽ اميد هئي ۽ سڀني کي اهو لڳو ٿي ته شايد اسماعيل اها چونڊ کٽي وڃي. پر اڃا اڌ وقت ئي مس گذريو هو ته پيپلز پارٽي جي اميدوار تي ڌانڌلي ءِ بيقاعدگين جا الزام هڻي چونڊن جو بائيڪاٽ ڪيو ويو ۽ اهڙي ريت سڀ نراس ٿي پنهنجن گھرن ڏانهن موٽي ويا. هن وقت آئون سوچيان ٿو ته پيپلز پارٽي جي اميدوار پاران ڌانڌلي ۽ دٻڙ دوئنس جا الزام صحيح ٿي سگھن ٿا، پر جيڪڏهين ائين نه به هجي ها ۽ چونڊ صحيح نموني ٿئي ها ته به پيپلز پارٽي اها نشست کٽي وڃي ها. ڇاڪاڻ ته عوامي تحريڪ وٽ ڪارڪن ۽ علائقي ۾ ڪيل سياسي ڪم ته هو پر ان وٽ ووٽ نه هئا، جيڪي چونڊ کٽڻ لا ضروري هوندا آهن.