آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

زندگيءَ جون ڪٿائون ۽ ساروڻيون

سال ڏيڍ اڳ ڪاوش دنيا ۾ رئوف نظاماڻيءَ جي آتم ڪٿا ڇپجڻ شروع ٿي. سندس آتم ڪٿا ٻين سنڌي ڪٿائن کان ان ڪري منفرد آھي تہ ھن ۾ سندس پنھنجي ذات جو غير ضروري تذڪرو ڪونھي. ائين کڻي چئجي تہ اھا ڪراچيءَ جي تاريخ يا اڀياس آھي. ائين ڪونھي تہ اھا ڪٿا صرف ڪراچيءَ جي چوڌاري ڦري ٿي، پر اھا ڪٿا اسان کي ليکڪ سان واسطي ۾ آيل ڪيترن نامور شخصيتن جھڙوڪ امام علي نازش، ڊاڪٽر فيروز احمد فيروز، رسول بخش پليجو، ڄام ساقي، جمال نقوي، عبدالرحمان نقاش وغيرھ جا احوال بہ آڇي ٿي، جنھن سان اسان کي ويجهي ماضيءَ جي سنڌ جي سياسي ۽ ادبي تاريخ کي سمجهڻ ۾ مدد ملي ٿي.  ڏھاڪو کن مضمون سندس خاندان جي حوالي سان آھن، باقي مضمونن ۾ ڪراچيءَ جي ادبي، سياسي ۽ سماجي روئداد سان گڏ نامور شخصيتن جو احوال بہ آھي. ھيءُ ڪٿائي ڪتاب آتم ڪٿا کان وڌيڪ ڪراچيءَ جي تاريخ ۽ سنڌ جي سياسي ۽ ادبي تاريخ لاءِ بنيادي مواد فراھم ڪري ٿو.

Title Cover of book زندگيءَ جون ڪٿائون ۽ ساروڻيون

سائين بخش رند

سائين بخش رند گذاري ويو. SIUT، ڪراچي ۾ ڪجھ عرصو داخل رهڻ کانپوءِ هو ٺيڪ ٿي جوهي هليو ويو هو، پر ڪجھ عرصي کانپوء وري سندس طبيعت خراب ٿي ۽ کيس وري ساڳي اسپتال ۾ داخل ڪيو ويو، جتي هو 23 فيبروري تي گذاري ويو.
سائين بخش رڳو هڪ ڪهاڻيڪار ۽ ليکڪ ئي نه هو، پر هڪ باشعور ماڻهو هو جيڪا ڳالھه گھڻن ليکڪن لاء به نه ٿي ڪري سگھجي. هوِ جوهي جي ان سٿ جو حصو هو، جنهن اتان جي ماڻهن ۾ سياسي، سماجي، ماحولياتي ۽ ادبي شعور وڌائڻ لاء لاڳيتي جاکوڙ ڪئي هئي، جنهن جي جوهي جا ماڻهو وڏي واڪ هام هڻن ٿا.
آئون پهريون ڀيرو سندس ڪهاڻين جي ڪتاب جي مهورت جي سلسلي ۾ جوهي ويو هوس، جتي ساڻس ملاقات ٿي هئي. پروگرام کانپوءِ اسان شهر جو چڪر هنيو هو، جتي خاص طور تي هن مون کي اتي قائم ڪيل لائبريري ڏيکاري، جنهن کي اتان جا دوست پنهنجن وسيلن تحت هلائيندا هئا. ان لائبريري کي باقاعدي لائبريري طور قائم رکيو ويو هو. روزاني اخبارن جو اچڻ ۽ ڪتابن جي ڪئٽلاگنگ وغيره جيڪو ڪم هڪ پگھار تي رکيل لائبريرين ڪندو هو. اهو سڄو خرچ جوهي جا دوست گڏيل طور ڪندا هئا. شهر جي ڪراچي ۽ حيدرآباد وغيره ۾ رهندڙ دوستن تي اها ذميواري به هوندي هئي ته اهي جيڪي نوان ڪتاب اچن ٿا اهي خريد ڪري لائبريري لاءِ موڪلين.
ان سان گڏوگڏ سائين بخش لاءِ خاص طور گورک ۽ ڪاڇو ته ڄڻ سندس گھر هوندو هو. وقت بوقت اتان جا احوال ۽ تصويرون فيس بوڪ وغيره ذريعي ملنديون رهنديون هيون. هتان جي ماحوليات جي مسئلن تي سندس خاص نظر هوندي هئي. هڪ اتساه ڏيندڙ ماڻهو ۽ ائين لڳندو هو ته جيڪڏهين ساڻس روبرو ملاقات نه ٿي به ٿئي پوء به ڄڻ هو اسان سان گڏ هو. سندس لاءِ ڪي رسمي لفظ چوڻ جي گنجائش ئي ناهي. جسماني طور هليو وڄڻ جي باوجود به سندس موجودگي محسوس ٿيندي رهندي.